آیه مقاومت؛ ثبات قدم از نتائج روح استقامت و صبر است
به گزارش مشرق، داود مهدوی زادگان مطلبی را با عنوان آیه مقاومت در کانال خود در ایتا منتشر کرد و نوشت:
وَلَمَا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَنَا أَفرِغ عَلَینَا صَبرًا وَثَبِت أَقدَامَنَا وَانصُرنَا عَلَی القَومِ الکَافِرِینَ
و چون برابر شدند مر جالوت و لشکرهای او را گفتند ای پروردگار ما بر ریز بر ما شکیبایی را و ثابت دار قدمهای ما را و یاری کن ما را بر گروه کافران (ترجمه علامه ابوالحسن شعرانی ره)
تفسیر آیه مقاومت
قوله: وَ لَما بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ، آنگه که بیرون آمدند یعنی لشکر طالوت این سیصد و سیزده مرد. و «بروز» خروج باشد، و «بارز» خارج باشد، و «براز» و «مبارزت» بر یکدیگر به در آمدن باشد قتال را، و «براز» زمین صحرا باشد، یقال: برز له ای خرج له. برای جالوت و لشکرهای او این جماعت اندک در برابر آن جموع و جنود بایستادند. برای آن‌که به ایمان و اعتقاد درست رفته بودند. چون سواد ایشان دیدند از بیاض صفای اعتقاد زبان به دعای برگشادند که: «ربنا»، پروردگار ما و سید ما، أَفرِغ عَلَینا صَبراً، ای صب علینا، صبر بر ما ریز. و اصل او از فراغ دلو [باشد]، یعنی اگر صبر در جایی است مثلا از آن چندان بر ما ریز تا آن جای فارغ و تهی شود. وَ ثَبِت أَقدامَنا، ما را ثبات قدم ده، یای ما بر جای دار. وَ اُنصُرنا عَلَی اَلقَومِ اَلکافِرِینَ، بار خدایا! ما را مدد فرست به دو چیز: به صبر و نصر، صبر بر ما و نصر بر دشمنان ما که کافرانند. و در این آیت اضمار و اختصاری هست، تقدیر این است: فانزل الله علیهم...
(روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن حسین بن علی ابوالفتوح رازی: 3/ 375)
" وَ لَما بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ..."
استعاره از کنایه‌ای لطیف در: " رَبَنا أَفرِغ عَلَینا صَبراً "
کلمه" بروز "به معنای آشکار شدن است، و به همین جهت بیرون شدن هماورد از لشگر دشمن و مبارزه طلب کردن او را" براز "می‌گویند، و کلمه" افراغ "که فعل امر " افرغ "، مشتق از آن است به معنای ریخته‌گری است، یعنی فلز آب شده‌ای را در قالب بریزند، و منظور از آن در اینجا این است که خدای تعالی صبر را در دل آنان و به قدر ظرفیت دلهایشان بریزد.
پس در حقیقت این تعبیر، استعاره از کنایه لطیفی است، و همچنین تثبیت اقدام کنایه است از اینکه ایشان را در جهاد ثابت قدم کند تا فرار نکنند.
(ترجمه تفسیر المیزان علامه سید محمدحسین طباطبایی: 2/ 443)
"برزوا" از ماده "بروز"، به معنی ظهور است، و از آنجا که وقتی انسان در میدان جنگ، آماده و ظاهر می‌شود، ظهور و بروز دارد به این کار، مبارزه یا "براز" می‌گویند.
این آیه می‌گوید: هنگامی که طالوت و سپاه او، به جایی رسیدند که لشکر نیرومند جالوت، نمایان و ظاهر شد، و در برابر آن قدرت عظیم صف کشیدند، دست به دعا برداشتند و از خداوند سه چیز طلب کردند، نخست صبر و شکیبایی و استقامت، در آخرین حد آن، لذا تعبیر به " أَفرِغ عَلَینا صَبراً " کردند که از ماده" افراغ" به معنی ریختن آب یا ماده سیال دیگر از ظرف، به طوری که ظرف کاملا خالی شود، نکره بودن" صبر "نیز تاکیدی به این مطلب است.
تکیه بر ربوبیت پروردگار" ربنا "و تعبیر به افراغ که به معنی خالی کردن پیمانه است، و تعبیر به" علی "که بیانگر نزول از طرف بالا است و تعبیر به" صبرا "که در این گونه موارد دلالت بر عظمت دارد، هر کدام نکته‌ای در بر دارد که مفهوم این دعا را کاملا عمیق و پر مایه می‌کند.
دومین تقاضای آنها از خدا این بود که گامهای ما را استوار بدار تا از جا کنده نشود و فرار نکنیم، در حقیقت دعای اول جنبه باطنی و درونی داشت و این دعا جنبه ظاهری و برونی دارد و مسلما ثبات قدم از نتائج روح استقامت و صبر است.
سومین تقاضای آنها این بود که" ما را بر این قوم کافر یاری فرما و پیروز کن "که در واقع هدف اصلی را تشکیل می‌دهد و نتیجه نهایی صبر و استقامت و ثبات قدم است. (آیت الله ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه: 2/ 245)
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.