ارتقای وضعیت کتاب و کتابخوانی توسط بزرگترین شبکه فرهنگی کشور

محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با حضور در برنامه باغ کتاب ضمن تقدیر از دست اندرکاران و مدیران برگزاری این دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گفت: وقتی وارد مجموعه مصلا می‌شوید فضای کتاب و کتابخوانی و نمایشگاهی را به خوبی حس می‌کنید. این نمایشگاه به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی کشورمان در این دوره به خوبی آغاز شده و افتتاح مردمی آن نیز حاکی از رویکرد مردمی دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

وی با اشاره به بهبود وضعیت برگزاری نمایشگاه نسبت به سال گذشته تصریح کرد: این نمایشگاه نسبت به سال گذشته تغییرات ملموسی داشته است که موجب شده است تا فضای کتاب خوانی و کتاب محور بودن در آن بیشتر به چشم آید.

هراتی یکی از اهداف برگزاری این نمایشگاه را کتاب خوان‌تر کردن مردم دانست و تاکید کرد: با وجود اینکه آمار‌ها از جمله تولید، فروش و خرید حاکی از توجه مردم به کتابخوانی است، اما مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همه تلاش خودشان را به کار گرفته اند تا مردم کتاب خوان‌تر شوند؛ و چقدر خوب است که که گعده هایمان از هر جنسی چه فرهنگی، چه سیاسی و یا خانوادگی در فضای کتاب باشد. وقتی این اتفاق حاصل شود، نتیجه اش ارجاع همه نقل‌ها به کتاب خواهد شد و در نهایت جامعه را به سطح قابل قبولی از فرهیختگی می‌رساند. قطعا گفتگو در فضای کتاب بسیار متفاوت و لذت بخش‌تر است.

وی با اشاره به اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال‌های گذشته تمام تلاش خود را به کار بسته است تا مردم را کتاب خوان‌تر کند گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال‌های اخیر رویکرد خود را نسبت به حوزه ترویج فرهنگ مطالعه ارتقا داده است و به عنوان بزرگترین شبکه فرهنگی کشور تبدیل به پایگاه‌های فرهنگی و اجتماعی شده است. این رویکرد یکی از رویکرد‌های پیشرفته و پذیرفته شده در دنیا است. امروز در کتابخانه‌های عمومی 60 خدمت به اقشار مختلف ارائه می‌شود.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد افزود: از دیگر فعالیت‌های ما توجه به حوزه کودک و نوجوان است. با این هدف چند سالی است که کتاب هدهد سفید در حال انتشار است. در کنار این، جایزه نشان هدهد سفید نیز در نهاد راه اندازی شده است که همه فرایند انتخاب تا اهدای نشان توسط نوجوانان عضو کتابخانه انجام می‌شود. در کنار این برنامه هدهد سفید را در شبکه نهال در حال پخش داریم. جالب اینکه ثنا مجری کودک این برنامه از اعضای کتاب خوان و فعال کتابخانه‌های عمومی است و مجری بزرگسال برنامه هم از کتابداران فعال ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است.

هراتی در ادامه با اشاره به پویشش کتاب دستت چیه؟ گفت: سال گذشته 7 وزیر در نمایشگاه حضور پیدا کردند که جای خوشحالی است که همه شان تسلط بسیار خوبی بر کتاب‌های حوزه خودشان و کتاب‌های عمومی داشتند. آقای عین اللهی وزیر بهداشت سال گذشته با یکی از مهممانان خارجی در یکی از غرفه‌ها در مورد کتاب‌های دفاع مقدس گفت و گویی داشت که برای ما جای خرسندی داشت که وزرا و مقامات عالی رتبه کشور اهل کتاب هستند.

وی افزود: در پویش کتاب دستت چیه؟ هر فردی بدون محدودیت سنی، می‌تواند کتابی را که خوانده یا در حال مطالعه آن است و لذت برده، در قالب یک کلیپ سه دقیقه‌ای معرفی کند. بر این اساس ما در دبیرخانه پویش شاهد دریافت آثار بسیار جذاب و خوبی به خصوص از قشر کودک و نوجوان هستیم.

هراتی گفت: ما ایرانی‌ها ملتی کتاب‌خوان هستیم و تلاش می‌کنیم کتاب‌خوان‌تر شویم. قطعاً مسئولان و مدیران حوزه کتاب آمار‌های تولید و فروش کتاب را ارائه داده‌اند که با کنار هم قرار دادن آن‌ها می‌فهمیم مردم ما مردمی کتاب‌خوان هستند.

وی افزود: مردم ما قطعاً می‌توانند مردمی کتاب‌خوان‌تر شوند؛ چراکه اسلام پرچمدار کتابخوانی است.

هراتی تصریح کرد: ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور حوزه کتاب تلاش کردیم کتاب‌ها و عناوینی که ناشران و نویسندگان منتشر می‌کنند در اختیار مردم به‌ویژه گروه سنی کودک و نوجوان قرار دهیم. هم‌اکنون در کشورمان بیش از 3700 کتابخانه فعال داریم. در مورد حوزه نفوذ کتابخانه‌های عمومی کشور باید بگوییم که سال گذشته برای ایام اربعین ظرفیت کتابخانه‌های مناطق مرزی در اختیار زائران قرار گرفت که یکی از کتابخانه‌های ما 200 متر تا پایانه مرزی فاصله داشت. این نشان‌دهنده عمق نفوذ کتابخانه‌های نهاد است.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد تأکید کرد: ما در کل کشور 13 کتابخانه مرکزی داریم که حدود 60 خدمت در آن ارائه می‌شود. باید کم‌کم این تفکر را پاک کنیم که کتابخانه تنها محل ارائه و امانت کتاب است. کتابخانه‌ها در نسل جدید کتابخانه‌های عمومی ایران، پایگاه فرهنگی - اجتماعی هستند. این موضوع در جهان هم رخ داده است. مسئولان ایفلا، به‌عنوان فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری، اعتراف و اذعان دارند که کتابخانه‌های عمومی در ایران یک شبکه فرهنگی گسترده و پرنفوذ است که حدود 7500 کتابدار متخصص و فعال در آن مشغول ارائه خدمت به اعضا هستند. ما بخش‌های مخصوص کودکان و نوجوان در کتابخانه‌های عمومی را داریم. هزار مربی و کتابدار متخصص کودک در کتابخانه‌های سراسر کشور مشغول فعالیت هستند. برای دانشجویان و پژوهشگران دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی علمی ایجاد کردیم. برای اقشار خاص نیز خدمات خاص تعریف کرده‌ایم و خدمات ویژه ارائه می‌دهیم. کتابخانه‌های مرکزی بخش ویژه برای نابینایان و ناشنوایان دارند.

هراتی با اشاره به برنامه تلویزیونی «هدهد سفید» گفت: این برنامه یک بخش از مجموعه بزرگ هدهد سفید است که در آن کتاب منتشر می‌شود، جایزه نشان هدهد سفید در آن وجود دارد. بخش عمده‌ای از کتاب هدهد سفید را اعضای فعال کتابخانه‌ها می‌نویسند. جالب اینکه مجری بزرگسال برنامه «هدهد سفید» کتابدار کتابخانه عمومی و مجری کودک این برنامه از اعضای فعال کتابخانه هست.

هراتی با اشاره به اقدامات آینده‌پژوهی در نهاد گفت: با توجه به رشد جمعیت میانسالان و کهنسالان و اضافه شدن بازنشستگان در سال‌های آینده برای عزیزان میانسالان و کهنسالان بخش‌های ویژه اختصاص دادیم و از الآن برای جمعیت بازنشستگان آینده کشورمان نیز در حال برنامه‌ریزی هستیم. برای اینکه مردم کتاب‌خوان‌مان کتاب‌خوان‌تر شوند، راهی جز این نداریم که با کار فرهنگی این ظرفیت را ایجاد کنیم.

گفتنی است معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد که با دعوت مجری برنامه به پویش کتاب دستت چیه پیوست ضمن معرفی مجموعه کتاب دانستنی‌های انقلاب از مخاطبان خواست تا به مطالعه کتاب «رسانه چیست» بپردازند.