اردیبهشت؛ فصل شاعران / شیرازی بی‌نام تا قیصر شعر معاصر
تهران - ایرنا - اردیبهشت، آغاز شاعرانگی‌های زمین است، این هفته با آثار شاعران معاصر اردیبهشتی همراه شوید.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، اردیبهشت فصل شاعرانگی های بهاری است، این روزها که سرسبزی فروردین جای خود را به شکوفه های اردیبهشتی می دهد، شاعران نیز، فصل تازه ای را در تقویم ادبی ایران گشودند.
قیصر شعر معاصر
قیصر امین‌پور در 2 اردیبهشت 1338 در گتوند منطقه بختیاری استان خوزستان به دنیا آمد. دوره راهنمایی و متوسطه خود را در مدرسه راهنمایی دکتر معین و آیت اله طالقانی دزفول گذراند و در سال 1357 در رشته پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد، ولی پس از مدتی از تحصیل این رشته انصراف داد.
امین‌پور، در سال 1363 بار دیگر اما در رشته زبان و ادبیات فارسی به دانشگاه رفت و این رشته را تا مقطع دکترا گذراند و در سال 1376 از پایان‌نامه دکترای خود با راهنمایی محمدرضا شفیعی کدکنی با عنوان «سنت و نوآوری در شعر معاصر» دفاع کرد. این پایان‌نامه در سال 1383 و از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.
او در سال 1358، به همراه سیدحسن حسینی، از جمله شاعرانی بود که در شکل‌گیری و استمرار فعالیت‌های واحد شعر حوزه هنری تا سال 1366 تأثیرگذار بود. وی طی این دوران مسئولیت صفحه شعرِ هفته‌نامه سروش را بر عهده داشت و اولین مجموعه شعر خود را در سال 1363 منتشر کرد. اولین مجموعه او در کوچه آفتاب دفتری از رباعی و دوبیتی بود و به دنبال آن تنفس صبح، بخشی از غزل‌ها و حدود بیست شعر نیمایی را در بر می‌گرفت. امین پور هیچگاه اشعار فاقد وزن نسرود و در عین حال این نوع شعر را نیز هرگز رد نکرد.
قیصر امین‌پور، تدریس در دانشگاه را در سال 1367 و در دانشگاه الزهرا آغاز کرد و سپس در سال 1369 در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد. وی همچنین در سال 1368 موفق به کسب جایزه نیما یوشیج، موسوم به مرغ آمین بلورین شد. امین‌پور در سال 1382 به‌عنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزیده شد.
وی در سال 1386 بر اثر بیماری کلیه و قلب، پس از تصادف جاده ای، در بیمارستان دی تهران دار فانی را وداع گفت.
کتاب گفت وگوهای بی گفت وگو و چند یادداشت دیگر، دربردارنده پنج نامه (خطاب به خواهر کر و لال) و یازده یادداشت از امین پور است، این کتاب در 100 صفحه توسط انتشارات کتاب آبی به چاپ رسیده است.
سیمینِ زرین قلمِ داستان فارسی / شیرازی بی نام
سیمین دانشور، هشتم اردیبهشت 1300 در شیراز به دنیا آمد. پدرش دکتر محمدعلی دانشور (احیاءالسلطنه) همان کسی است که سیمین دانشور در رمان سووشون از او به نام دکتر عبدالله خان یاد می‌کند؛ احیاءالسلطنه مردی با فرهنگ و ادب بود و عضو گروه حافظیون که شب‌های جمعه بر سر مزار حافظ جمع می‌شدند و یاد حافظ را زنده می‌داشتند. مادر سیمین دانشور، قمرالسلطنه حکمت نام داشت. بانوی شاعر و هنرمند که نقاشی را به فرزندانش می‌آموخت و مدتی هم مدیر هنرستان دخترانه هنرهای شیراز بود، سیمین سه برادر و دو خواهر داشت و در خانواده‌ای اهل ذوق و هنر پرورش یافت.
سیمین از کودکی با ادبیات و هنر توسط مادر و پدرش آشنا شد و دوران ابتدایی و متوسط را در مدرسه انگلیسی مهرآئین، به تحصیل پرداخت و در امتحانات نهایی شاگرد اول سراسر کشور شد. سپس به تهران آمد و در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تحصیل مشغول شد و در مدرسه‌ای آمریکایی در تهران اقامت گزید. پدر سیمین دانشور در سال 1320 زمانی که سیمین موفق به اخذ مدرک لیسانس شده بود، درگذشت و با وجود درآمد مکفی پدر و ثروت مادرش، برای مدتی مجبور به کار کردن شد. از جمله کارهایی که سیمین دانشور به آن اشتغال داشت، معاونت اداره تبلیغات خارجی و همچنین نوشتن مقاله برای روزنامه ایران آن زمان با نام مستعار «شیرازی بی‌نام» بود و برای مدت کوتاهی نیز در رادیو تهران مشغول بود.
دانشور در آخر بهار سال 1327 پس از انتشار آتش خاموش در مسیر بازگشت از شیراز به تهران با جلال آل‌احمد آشنا شد و در سال 1329 با او ازدواج کرد. در سال 1331 (1951 میلادی) سیمین دانشور با استفاده از بورس تحصیلی فولبریت به ایالات متحده آمریکا رفت و به مدت دو سال در رشته زیباشناسی در دانشگاه استنفورد مشغول به تحصیل شد و نزد والاس استنگر داستان‌نویسی و نزد فیل پریک نمایشنامه نویسی آموخت و پس از بازگشت به ایران، به تدریس در دانشگاه تهران اشتغال یافت.
دانشور در سال 1358 از دانشگاه تهران بازنشسته شد اما تا پایان عمر به کار نویسندگی ادامه داد. او تلاش می کرد در زندگی اش از سیاست دوری کند و بیشتر به کار حرفه ای می پرداخت.
سرانجام سیمین در 18 اسفند 1390 خورشیدی پس از یک دوره بیماری آنفلوآنزا در 90 سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.
شهری چون بهشت، مجموعه ای از داستان های کوتاه سیمین دانشور است. این کتاب، دربردارنده ده داستان کوتاه است و از اولین آثار سیمین دانشور به شمار می آید. در داستان های کتاب شهری چون بهشت، با شخصیت ها و اتفاقات جذابی رو به رو می شویم: خانواده ای آمریکایی که در ایران سکونت دارند، علاقه خاصی به حاجی فیروز پیدا می کنند و تصمیم می گیرند هر طور شده برای او کاری انجام دهند؛ زنی بی‌سواد که در همه فراز و نشیب های زندگی در کنار شوهرش بوده، درمی یابد همسرش که اکنون به یک پزشک تبدیل شده، سودای زنی جوان را در سر دارد؛ دختری جوان که در مدرسه هنر تحصیل می کند، به خاطر علاقه یکی از همکلاسی هایش به خود، با مشکلاتی مواجه می شود. سیمین دانشور، احساسات شخصیت ها و روابط آن ها با یکدیگر را به شکلی هنرمندانه و با مهارتی مثال زدنی به تصویر می کشد و قصه هایی به یاد ماندنی را می آفریند.
این کتاب در 213 صفحه توسط انتشارات خوارزمی منتشر شده است.
شاعر اسطوره ها
محمد مختاری، یکم اردیبهشت 1329در مشهد به دنیا آمد و از رشته ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد فارغ التحصیل شد و سال 1351 با مریم حسین زاده که نقاش حرفه‌ای بود ازدواج کرد. او از شاعران معاصر و عضو کانون نویسندگان ایران بود. مختاری علاوه بر سرودن شعر و نویسندگی، آثاری از مایاکوفسکی، آنا آخماتووا و مارینا تسوتایوا را نیز به فارسی ترجمه کرده است
مختاری ابتدا اشعار، مقالاتِ انتقادی و تحقیقاتش را در مجلاتی، همچون نگین، خوشه و فردوسی منشر کرد و همزمان ترجمه مقاله طولانی جان آبدایک با عنوان «واقع‌گرایی و داستان بلند» را نیز انجام داد. مختاری سال‌های 1358 و 1359 را به تدریس اسطوره‌شناسی و ادبیات در دانشکده هنرهای دراماتیک گذراند که با وقوع انقلاب فرهنگی از دانشگاه اخراج شد اما به نوشتن ادامه داد.
مختاری عصر روز 12 آذرماه 1377 به قصد خرید، از خانه بیرون رفت و دیگر بازنگشت. فردای آن روز جسدی در اطراف کارخانه سیمان در نزدیکی تهران یافت شد و روز 19 آذرماه مشخص شد، پیکر بی جان این منتقد ادبی است.
برخی از آثار محمد مختاری: پنجاه و هفت، بر شانه فلات، در وهم سندباد: (مجموعه شعر)، سحابی خاکستری (1365-1370) و پانزده شعر از خیابان بزرگ (1365-1368)، آرایش درونی (یک شعر بلند)، وزن دنیا: مجموعه اشعار، ترجمه: تراس، اثر ویکتور مایاکوفسکی، کینگ مارین، اثر مارینا تسوتایوا، درایور سام، اثر آنا آخماتووا و... است.
کتاب زاده اضطراب جهان شامل 150 شعر از 12 شاعر اروپایی از جمله آثار مختاری است. شاعرانی که نمونه هایی شعرشان در دفتر گرد آمده است، همه از نوآوران به نام سرزمین های خود هستند. در اروپا شهره اند، و چهره های متشخصی در گونه هایی از شعر جهانند و شعرهایشان به زبان های گوناگون ترجمه شده است.
این کتاب به تلاش موسسه انتشارات بوتیمار منتشر و راهی بازار شد. از اشعار شاعران «مارینا تسوتایوا»، «ویژلاو نزوال»، «پیتر هوخل»، «ولادیمیر هولان»، «چزاره پاوزه»، «چسلاو میلوش»، «یوهانس بوبروفسکی»، «پل سلان»، «آنتونین بارتوشک»، «زبیگنیو هربرت»، «فرنک یوهاش»، و «جوزف برادسکی» در این کتاب آمده است.
بیشتر این شاعران به اروپای شرقی یا به اعتباری به اروپای مرکزی تعلق دارند. سرنوشت مشترک و هویت شعرشان همه، تراژیک است. این هویت و سرنوشت نشانگر آن است که تجربه شعر اورپا در رویکرد به حیثیت انسانی، تنها تجربه اروپای شرقی یا مرکزی نیست.
برچسب‌ها
