از تیراندازی مقابل تئاتر شهر تا درگذشت سه بازیگر پیشکسوت

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،سال گذشته، تئاتر ایران، فراز و نشیب‌های فراوانی را از سر گذراند. اهالی هنرهای نمایشی ایران که سالهاست حمایت‌های دولتی را در روند تولید آثار از دست داده‌اند، در سال 98، گرفتار مشکلات ریز و درشت دیگری از جمله بحران شیوع کرونا، عواقب سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین، نابسامانی سالن‌های نمایشی و تغییرات مدیریتی پیاپی شدند.

با وجود همه موانع، مسائل و مشکلات آسمانی، زمینی، انسانی و طبیعی، تئاتر کشورمان، سال گذشته توانست بر تعداد اجراهای نمایشی، آمار تماشاگران و فروش کارها بیفزاید.

در روزهایی که تئاتر ایران به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا تعطیل است و از زمان بازگشایی سالن‌های نمایشی هم خبری نیست، نگاهی به رویدادهای مهم این عرصه هنری در سال گذشته انداخته‌ایم؛ در این گزارش، گاهشمار تئاتر کشور را از اسفند 1398 تا نخستین روز فروردین‌اش ورق زده‌ایم و از پایان به آغاز رفته‌ایم.

*س_صندلی لرزان مدیریت تئاتر_س*

در آخرین روزهای سال گذشته، خبری ناگهانی رسید که شهرام کرمی، مدیر اداره‌کل هنرهای نمایشی کشور استعفا داده است. او که خود از هنرمندان تئاتر بوده و کارهای بسیاری را روی صحنه برده است، در اسفند 1396 بر صندلی مدیریت هنرهای نمایشی کشور تکیه زد و اما بیش از دو سال نتوانست در این سمت بماند. کمبود بودجه، استقلال نداشتن اداره کل هنرهای نمایشی و فشارهای بیرون از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر این عرصه هنری، از مهم‌ترین دلیل‌هایی است که صندلی مدیریت تئاتر ایران همیشه لرزان باشد.

پس از استعفای شهرام کرمی از مدیریت اداره‌کل هنرهای نمایشی، سه‌شنبه 27 اسفند خبر رسید قادر آشنا، جایگزین شهرام کرمی شده است. او که عهده‌دار همین سمت در دولت دهم بوده است، سالهاست در سطوح میانی مدیریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار بوده و شاید بهترین گزینه برای سکان‌داری اداره تئاتر در 16 ماه پایانی دوره دوم دولت حسن روحانی به شمار می‌آید.

*س_تب و لرز کرونا بر جان تئاتر کشور_س*

از همان نخستین روزهای شیوع کرونا، تب و لرز این بیماری، بر جان تئاتر کشور افتاد. اینک، همه اجراها تعطیل شده‌اند، هیچ پروژه نمایشی در حال تمرین یا آماده‌سازی نیست و چشم‌انداز روشنی هم پیش روی چشمان اهالی تئاتر نیست. ماه‌ها باید بگذرد تا زیانی که کرونا به اقتصاد این هنر و فرهنگ تئاتر دیدن در جامعه زده است، به درستی ارزیابی و مشخص شود.

در این میان، مدیران تماشاخانه‌های تئاتر اگرچه با لزوم تعطیلی برنامه‌های فرهنگی و هنری برای پیشگیری از گسترش ویروس کرونا موافقند، اما دغدغه و ترس از بقاء و آینده مبهم اقتصادی و فرهنگی این عرصه را هم دارند؛ دغدغه‌ای که مرتفع شدنش نیازمند توجه جدی دولت، وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی، معاونت هنری و اداره‌کل هنرهای نمایشی است.

گفت‌وگو با مدیران سالن‌های تئاتر که این‌روزها تعطیل هستند، نشان می‌دهد که برگشتن رونق به تالارهای نمایشی کشور، حتی پس از شکست دادن این ویروس، کاری بسیار سخت و زمان‌بر است. دیگر هنرمندان و دست‌اندرکاران هنرهای نمایشی هم به خبرآنلاین گفتند: ویروس کرونا، راه تنفس‌شان را بسته است.

*س_آوار انصراف‌ها بر جشنواره فجر_س*

10 روز پیش از آن‌که کرونا، راه نفس تئاتر را ببندد، هنرمندان و علاقه‌مندان این عرصه، در شامگاه دوشنبه 21 بهمن، شاهد آیین پایانی سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در تالار وحدت بودند؛ شبی که نوید محمدزاده و امیر جدیدی از تئاتر فجر جایزه گرفتند و «بیگانه در خانه» به کارگردانی محمد مساوات، عنوان بهترین نمایش جشنواره را از آن خود کرد.

اما آیین پایانی و اعلام جوایز جشنواره فجر، مهم‌ترین خبر این رویداد نبود؛ چرا که پس از سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی، موج انصراف‌ها از حضور در جشنواره، بسامد بسیاری یافت.

شاید مهم‌ترین شوک، انصراف دو هنرمند سرشناس اروپایی، از حضور در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود.نادر برهانی مرند، دبیر جشنواره تئاتر فجر درباره انصراف این دو هنرمند سرشناس توضیح داد: «یکی از دلایل انصراف یوجینو باربا و رومئو کاستلوچی از بخش بین‌الملل، تماس‌های افرادی ناشناس از ایران بود که باعث شد حضور این هنرمند در جشنواره لغو شود.»

جدا از این موضع‌گیری، برهانی مرند در دو نوبت دیگر به این ماجرا واکنش نشان داد. او در بیانیه‌ای، از هنرمندانی که اعلام کرده بودند در جشنواره تئاتر فجر امسال حضور نخواهند یافت، خواهش کرد که افتراق‌های ناچیز را کنار بگذارند و در خانه خویش بمانند. این کارگردان،  در واکنشی دیگر اعلام کرد جشنواره فجر فرصتی برای ارج نهادن به چند صدایی بودن هنر است.

دیگر مدیران و مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در اظهارات خود، با لحنی سنجیده و مناسب، با هنرمندان انصرافی سخن گفتند. از جمله، سیدعباس صالحی، در پاسخ به این پرسش که چرا درباره انصراف برخی هنرمندان از حضور در جشنواره فجر، موضع‌گیری نکرده است، گفت: «ما به همه سلیقه‌ها احترام می‌گذاریم. برای ما، نتیجه کار که برگزاری مطلوب جشنواره بدون انشقاق هنرمندان است، اهمیت دارد. ممکن بود پاره‌ای از موضع‌گیری‌های علنی ما باعث شکل نگرفتن این نتیجه بشود.»

شهرام کرمی، مدیرکل هنرهای نمایشی هم درباره این حاشیه‌ها توضیح داد: «برخی گروه‌ها تمایلی به شرکت در جشنواره نداشتند؛ اما خوشبختانه تعداد گروه‌های شرکت کننده در جشنواره زیاد و در حدود 121 گروه نمایشی بود که ما به همان نسبت برنامه‌ریزی‌ها را انجام دادیم.»

*س_مهم‌ترین سالن تئاتر کشور، بهسازی شد_س*

مجموعه تئاتر شهر، نزدیک به نیم قرن عمر دارد و سالن اصلی آن، در 5 دهه گذشته، مهم‌ترین تالار هنرهای نمایشی کشور بوده است. بازسازی تئاتر شهر و سالن اصلی آن، در دو دهه گذشته بارها سرخط خبرهای هنری بوده و قصه‌اش، سری دراز دارد. در سال گذشته هم، این داستان ادامه داشت و سرانجام در روزهای واپسین آبان 98، تالار اصلی تئاتر شهر، پس از 11 ماه فعالیت برای بازسازی، بازگشایی شد.  در مراسم بازگشایی این تالار، سعید اسدی، مدیر تئاتر شهر، بازسازی و نوسازی این مجموعه را، افتخار متخصصان ایرانی دانست.

با نو نوار شدن سالن اصلی تئاتر شهر،بلیت نمایش‌های اجرا شده در آن هم با یک جهش قیمتی مواجه شد که انتقادهایی را به دنبال داشت.

*س_شوک ناشی از تیراندازی در محوطه تئاتر شهر _س*

اما سال گذشته، بازسازی سالن اصلی تئاتر شهر، مهم‌ترین خبر این مجموعه هنری نبود. شش ماه پیش از بازگشایی دوباره این تالار، درگیری دو دستفروش و تیراندازی در محوطه تئاتر شهر، مثل یک بمب خبری ترکید که ترکش‌های زیادی هم داشت.

حادثه تیراندازی مقابل تئاتر شهر که در شامگاه یکشنبه 19 خرداد رخ داد، واکنش هنرمندان را برانگیخت. هیات مدیره خانه تئاتر هم  به این اتفاق اعتراض کرد و ایرج راد از ناامنی در این مجموعه فرهنگی گفت.

تئاتر شهر تنها به‌خاطر تالارهای نمایشی‌اش مورد توجه مردم تهران نیست، بلکه محوطه سنگفرش شده، صحنه روباز با سکوهای سنگی و آب نماهای اطراف آن هم جلوه‌ای زیبا به این مجموعه داده و نگاه‌ها را به خود جلب کرده است. محصور نبودن محوطه تئاتر شهر، باعث شده است مردمی هم که قصد دیدن نمایش ندارند، بتوانند تا پشت درهای این ساختمان، رفت و آمد داشته باشند. برای سامان‌دهی فضای اطراف تئاتر شهر، پیشنهادها و طرح‌های متفاوتی ارائه شد؛ از جمله، سعید اسدی، مدیر تئاتر شهر از تلاش برای ایجاد آرامش در محوطه این مجموعه هنری خبر داد. البته بهروز غریب‌پور، راهکاری متفاوت را ارائه داد و تاکید کرد امنیت تئاتر شهر را فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی تامین می‌کند و نه نیروی انتظامی.

*س_درگذشت سه بازیگر پیشکسوت_س*

در 6 دهه گذشته، بازیگران تئاتر کشورمان، همیشه سطح نقش‌آفرینی در تولیدات تصویری را ارتقاء داده‌اند، اما از آن‌جا که نمایش، هنری خاص‌پسند است، بیشتر مردم، چهره‌های شاخص بازیگری را با آثار سینمایی و تلویزیونی شناخته و از خاستگاه اصلی آن‌ها بی‌خبر بوده‌اند. سال گذشته، درگذشت سه بازیگر پیشکسوت تئاتر کشورمان، خسرانی بزرگ بود که خبرساز شد

نخستین خبر ناگواری که نخستین دقایق سال 1398 به گوش رسید، درگذشت محمد مطیع، بود. این هنرمند پیشکسوت مقیم سوئد که در شهر گوتنبرگ به تنهایی زندگی می‌کرد، در 27 یا 28 اسفند 97 درگذشته بود که خبرش با چند روز تاخیر منتشر شد.

تعطیلات نورزوی سال 98 که با خبر درگذشت محمد مطیع آغاز شد، با خبری دیگر تلخ‌تر شد؛ جمشید مشایخی، بازیگر نقش‌های ماندنی سینمای ایران، سه‌شنبه 13 فروردین پس از مدتی بستری بودن در بیمارستان درگذشت.

داریوش اسدزاده، سومین بازیگر پیشکسوت بود که خانواده تئاتر کشور، سال گذشته از دست داد. او که به‌ویژه برای بازی در سریال‌های تلویزیونی چون «خانه سبز» چهره شده بود، سوم شهریور 98، در سن 96 سالگی درگذشت.

5757

کد خبر 1367128