از «شب» تا «روز هشتم»؛ فیلم‌هایی که از کرم امام رضا (ع) می‌گویند
به بهانه فرارسیدن سالروز شهادت امام رضا (ع) به معرفی سریال و فیلم‌های سینمایی پرداختیم که به‌گونه‌ای به امام هشتم شیعیان پرداخته‌اند.
رسانه ملی و سینما با به تصویر کشیدن موضوع مناسبتی درباره امام رضا (ع) سریال و فیلم‌هایی متنوعی را تولید کرده اند، در این مطلب با نگاهی خواهیم دید که سینما و رسانه ملی نقش موثری در تولیدات این چنینی داشته اند.
«ولایت عشق» به کارگردانی مهدی فخیم زاده
مجموعه تلویزیونی «ولایت عشق» به کارگردانی مهدی فخیم زاده از جمله کار‌های آیینی - مذهبی است که هر ساله در روز میلاد و شهادت این امام رئوف (ع)، با پخش صحنه‌هایی از این اثر به همراه موسیقی و صدای محمد اصفهانی ماندگار شده است.
فخیم زاده به عنوان کارگردان، بعد از سریال «امام علی (ع)» ساخته داوود میرباقری، در سال 1379 اولین اثر تلویزیونی را با موضوع زندگینامه امام رضا (ع) به روی آنتن شبکه یک سیما برد. «ولایت عشق» با لوکیشن و روایت‌های متعددی که داشت، مانند دیگر آثار آیینی - مذهبی در لوکیشن‌های مختلفی تصویربرداری شد. جزو مجموعه‌های تلویزیونی پربازیگر بود. بازیگرانی که در آن سال در اوج جوانی بودند و به برکت حضرت رضا (ع) این روز‌ها اتفاقات درخشانی را در سیما و سینما رقم می‌زنند.
بازیگران این مجموعه تلویزیونی عبارتند از: مریلا زارعی، رامبد جوان، اکبر زنجانپور، لادن طباطبایی، فریماه فرجامی، فرخ نعمتی، بیتا فرهی، محمد صادقی، دانیال حکیمی، عنایت بخشی، داود رشیدی، فتحعلی اویسی و... که هرکدام در جای خود سکانس‌های ماندگاری را ثبت کردند. رسول صدرعاملی از جمله فیلمسازان سینمای ایران است که چند فیلم با موضوع و محور زندگی امام رضا (ع) ساخته است
«هر شب تنهایی» «هر شب تنهایی» خط سیر عاشقانه‌ای را به کارگردانی رسول صدرعاملی دارد. عطیه نویسنده و مجری یک برنامه خانوادگی رادیوست. او هر روز به سؤالات شنوندگان این برنامه پاسخ می‌دهد و به آن‌ها توصیه می‌کند با همسرشان چگونه رفتار کنند، تا زندگی زناشویی بهتری داشته باشند. عطیه به شهر مقدس مشهد آمده است، اما او درگیر مناسبات خود و همسرش است و مشکلی دارد که حل نشدنی است و...
لوکیشن اصلی این فیلم سینمایی مشهد مقدس و صحن آستان قدس رضوی است که لیلا حاتمی و حامد بهداد به عنوان یک زوج فرهنگی در مقابل یکدیگر بازی می‌کنند. این فیلم سینمایی را کامبوزیا پرتوی به نگارش درآورده است و تهیه کنندگی آن را سید کمال طباطبایی بر عهده داشت.
«شب» اما کار در سینما و ساخت آثار سینمایی با مضمون امام رضا (ع) به اینجا ختم نمی‌شود و اگر نگاهی به کارنامه حرفه‌ای مرحوم خسرو شکیبایی داشته باشیم، می‌توانیم به فیلم سینمایی «شب» و بازی مرحوم خسرو شکیبایی، عزت الله انتظامی و امین حیایی اشاره کنیم.
فیلم سینمایی «شب» نیز، مانند فیلم سینمایی «هرشب تنهایی» اثری از رسول صدرعاملی است که نگارش آن را کامبوزیا پرتوی برعهده داشت و داستان گروهبانی را برای تحویل دادن مجرمی سابقه دار به زندان بیان می‌کرد.
در ادامه داستان می‌بینیم که گروهبان برای تحویل دادن مجرمی سابقه دار به زندان یکی از شهرستانها، مجبور می‌شود که به همراه مجرم و دستبند، شبی را در مشهد بگذراند و با اتفاقات مختلفی روبرو شود. «شب» از جمله آثار سینمایی رسول صدرعاملی است که توانست در بیست و ششمین دوره از جشنواره فیلم فجر عنوان بهترین بازیگر مرد را نصیب امین حیایی کند.
«در انتظار معجزه» صدرعاملی دو سال بعد از «شب» سراغ ساختن فیلم «در انتظار معجزه» رفت. فیلم درباره امیر و مهرانه زن و شوهری است که چشم دیدن یکدیگر را ندارند. ازدواج سه سال پیش آن‌ها اشتباه بوده و زندگی جهنمی که دارند، امانشان را بریده، اما ناگزیرند یک شبانه‌روز دیگر هم یکدیگر را تحمل کنند. حمید فرخ نژاد، پریوش نظریه، مهتاب گیتی‌فروز و بیتا فرهی از جمله بازیگرانی هستند که در این اثر به ایفای نقش پرداختند.
«کیمیا» به کارگردانی احمدرضا درویش همچینن احمدرضا درویش در «کیمیا» به سراغ داستانی از مردان و زنان متاثر از جنگ می‌رود که بخشی از این روایت در شهر مشهد می‌گذرد. خسرو شکیبایی، بیتا فرهی و رضا کیانیان از جمله بازیگران «کیمیا» هستند که درویش داستان شخصیت اصلی‌اش با نام رضا را که در مشهد به دنبال خانواده‌اش می‌گردد با اتکا به حضور قدرتمند آن‌ها روایت می‌کند.
«بیا از گذشته حرف بزنیم» به کارگردانی سعید نعمت‌اله «بیا از گذشته حرف بزنیم» درباره سه زن سالمند است که به قصد زیارت و سیاحت عازم مشهد می‌شوند که در آنجا اتفاقاتی برای آن‌ها رخ می‌دهد. ثریا قاسمی، پوراندخت مهیمن، مرحوم مهین شهابی، بازیگران و سعید نعمت‌اله کارگردان این فیلم بودند.
«روز هشتم» به کارگردانی مهدی کرم‌پور این فیلم به کارگردانی مهدی کرم‌پور ساخته شده و در آن بازیگرانی، چون مرحوم انوشیروان ارجمند، علیرضا خمسه، امیرحسین مدرس، فرزاد حسنی و مرحوم عسل بدیعی به ایفای نقش پرداختند. در این اثر برای سه شخصیت فیلم مسائل و مشکلاتی به وجود می‌آید که در سایه توسل به امام رضا (ع) و توجه حضرتش رفع می‌شود.
«زیارت» به کارگردانی صادق کرمیار این فیلم به کارگردانی صادق کرمیار محصول سال 1388 بوده و با مشارکت ناجی هنر ساخته شده است. داستان اثر نگاهی به سرنوشت انسان‌هایی دارد که به زیارت مرقد مطهر امام هشتم (ع) می‌روند و در این سفر به تحول روحی و معنوی می‌رسند. در واقع قصه فیلم با مردی آغاز می‌شود که برای رسیدن به طلب خود و پیدا کردن فرد بدهکار عازم مشهد می‌شود. او در این سفر زائران دیگری را می‌بیند که هر کدام به امید کرامتی از حضرت رضا (ع) عازم زیارت هستند. حسن جوهرچی، ستاره اسکندری، اردلان شجاع کاوه، کاوه سماک باشی، ملیکا ناظری و فریده سپاه منصور از جمله بازیگرانی هستند که در این اثر به ایفای نقش پرداختند.
مستند «رضای رضوان» به کارگردانی مجید مجیدی مستند‌هایی در خصوص امام رضا (ع) ساخته شده است، اما «رضای رضوان» به کارگردانی مجید مجیدی یکی از مستند‌های مطرحی که درباره حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) است.
«زائر غریب» به کارگردانی اکبر صادقی «زائر غریب» نام یک مجموعه تلویزیونی ایرانی به کارگردانی «اکبر صادقی» است که در سال 1374 تولید و از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده است.
«دعوتنامه» به کارگردانی مهرداد فرید «دعوتنامه» هم کاری از مهرداد فرید و ساخته شده در سال 1395 است که زندگی شخص درمانده‌ای را در مشهد روایت می‌کند. کار این فرد، دزدی از زائران امام رضا است و از این راه روزگاری می‌گذراند. حمیدرضا آذرنگ، میترا حجار، شقایق فراهانی، شهاب شادابی، بهزاد جعفری و... در این فیلم چالش‌برانگیز بازی می‌کنند.
راننده اتوبوسی به نام «فیصل» که خود از عاشقان امام هشتم شیعیان است؛ سال‌هاست که زائران مشتاق و تهیدست مرز ایران و پاکستان را به صورت کاروان، به مشهد و زیارت امام رضا (ع) می‌برد. از طرفی برادر فیصل، مردی فرصت‌طلب و سودجو است که با سوءاستفاده از اعتمادِ نیرو‌های انتظامی به «فیصل» در پاسگاه‌های بین راهی، محموله قاچاقی را در اتوبوس او جاسازی می‌کند.
در انتها، مأموران از نقشه شوم او آگاه می‌شوند و او را به دام می‌اندازند. بازیگران این فیلم عبارتند از: گرشا رئوفی، حسین ملا قاسمی، نعمت الله گرجی، مرتضی احمدی، فرخ لقا هوشمند، مهری مهرنیا، مهری ودادیان، سروش خلیلی، داوود اسدی، روح الله مفیدی، سید حسن رضایی، صابر هنرمند، مهرناز فاطمی، صفر کشکولی، رحیم نائمی، اکبر وارث، محمد ابراهیم مهدی زاده و...
«آوای نقاره‌ها» «آوای نقاره‌ها» به کارگردانی جواد مزدآبادی قصه چهار نفر را روایت می‌کند که در پایان در حرم امام رضا (ع) گره کارشان گشوده می‌شود. شهرام عبدلی، جلال طباطبایی، سیامک اشعریون، آهو خردمند، حسن اسدی و... از بازیگران این فیلم تلویزیونی بودند.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون
