استبداد علمی در برخی رشته‌ها اجازه نقد و بازنگری نمی دهد
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری گفت: یک نوع استبداد علمی در برخی از مقاطع تحصیلی، حوزه ها و رشته ها وجود دارد و اجازه نقد، بازنگری و بازخوانی را نمی دهد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در مراسم افتتاحیه اندیشکده های علوم انسانی و تحول در حکمرانی این دانشگاه اظهار داشت: دانشگاه علامه طباطبایی (ره) ظرفیت بسیار ویژه‌ای برای کمک به مسائل اندیشکدهای تحول در علوم انسانی و حکمرانی دارد. اگر از این پتانسیل بسیار بزرگ و خوب، به موقع استفاده شود به پیشبرد مسائل کشور کمک می کند.
وی افزود: بحث حکمرانی از پایان سال 1980 به بعد موضویت پیدا کرد و بعد از فروپاشی شوروی این بحث بیشتر مطح شد تا جایی که و از سال 1990 اهمیت بیشتری یافت.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به تعارف متعدد از حکمرانی خاطرنشان کرد: برخی حکمرانی را عمل، برخی فرایند و برخی روش می‌دانند. در مجموع حکمرانی یک سیاستگذاری و اجرای سیاست است. برخی آن را روشی می دانند که سازمان‌ها در بالاترین سطح مدیریت آن را برای اعمال اقتدار سیاسی در جامعه و کشور به کار می برند.
وی با اشاره به اینکه یکی از فعالان این حوزه بانک جهانی است که تعاریف و مباحث مختلفی در این زمینه به کار برده است، اظهار داشت: حکمرانی خوب یکی از مسائلی است که با فاکتورهایی چون مشارکت جمعی، شفافیت، پاسخگویی، اجماع محوری، اثربخشی، کارآیی، مسئولیت پذیری، رفتار اخلاقی، ابتکار در تغییر یا توسعه پایدار مطرح می‌شود. در چند سال گذشته برخی تصمیمات ما به این نحو نبود و مشکلات متعددی را ایجاد کرد.
معتمدی تاکید کرد: یکی از بحث‌های جدی که در سیاستگذاری‌ها نیاز داریم، تصمیم‌گیری‌بر اساس دانش است تا خطای کمتری در تصمیمات وجود داشته باشد. ایجاد پژوهشکده‌ای که به کمیسیون های تخصصی مجلس گره بخورد و بتواند در این زمینه کمک کننده باشد، بسیار تاثیرگذار است لذا چنین پژوهشکده‌هایی باید مصرف کننده داشته باشند. یعنی کسانی باشند که توصیه‌های سیاستی و راهکارهایی که از این اندیشکده بیرون می‌آید را پذیرا باشند تا بتوانیم از این فرصتها استفاده کنیم.
وی ادامه داد: دانشگاه علامه این ظرفیت را دارد اما اینکه از آن طرف چقدر درخواست باشد نکته‌ای است که باید مورد توجه قرار گیرد.
معتمدی با اشاره به موضوع تحول در علوم انسانی گفت: دانشگاه علامه طباطبایی محوری‌ترین جایی است که به این مسئله بپردازد. معتقدیم باید آن را به گفتمان غالب علمی تبدیل کنیم و راهکارهایی بیاندیشیم تا در لایحه های مختلف دانشکده و گروه‌ها قرار گیرد. اینکه تحول در علوم انسانی چیست و چی نیست گاهی اوقات آنقدر حاشیه سازی شده است که اصل موضوع در آن گم شده و این را موضوعی اساسا سیاسی می دانند که درست نیست و ابعاد مختلف موضوع باید مورد توجه قرار گیرد.
مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها نیز در مراسم افتتاحیه اندیشکده‌های علوم انسانی و تحول در حکمرانی گفت: یکی از مشکلاتی که ما در فضاهای دانشگاهی داریم اینکه یک نوع استبداد علمی در برخی از مقاطع تحصیلی، حوزه ها و رشته ها وجود دارد واجازه نقد، بازنگری و بازخوانی را نمی دهد.
وی خاطرنشان کرد: برخلاف تصور که انتظار از دانشگاه، انتظار محیط نقد آزادانه و ورود آزاد به فضای اندیشه ورزی است، آنچه که در برخی از حوزه ها دیده می شود مواجه با هرگونه نقد است، بعضی از ایرادهایی که در بحث نگاه انتقادی در حوزه علوم انسانی وجود دارد، ریشه آن به نوعی استبداد علمی بر می گردد، به جز فرصت دهی، به نقد، به بازخوانی و به نوعی ارزیابی و ارایه راهکار و استدلال پذیری امکان رشد، وجود ندارد.
رستمی ادامه داد: مساله ای که ما در علوم انسانی با آن مواجه هستیم موضوع تولید محتوا، تولید نظریه، فکر درحوزه علوم انسانی است، یک پیش فرض دارد و آن پیش فرض نقد پذیری است، امروز تمدن غرب به طورجدی به چالش کشیده شده، موضوعی نیست که ما بخواهیم انتخاب کنیم.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها افزود: اگر مدعی هستیم انقلاب اسلامی ایران گفتمان رقیب است و توان ارایه گفتمان رقیب نظام های دنیا را دارد که اینگونه نیز هست، در اوج نیاز و سختی کشور، در سال پایان جنگ، در سالی که ما به واسطه نداشتن امکانات و جنگ افزار مجبور به پذیرش قطعنامه 598 شدیم، چند ماه بعد امام به رئیس جمهوری شوروی سابق نامه نوشتند، همه فکر کردند نامه امام (ره) درخواست کمک از شوروی و درخواست جنگ افزار است، در حالی که نامه صحبت از بازکردن دریچه ای جدید از جهانه شرق بود.
وی با بیان اینکه اصرار بر تکرار اندیشه هایی که منتظر بطلان آنها در مراکز تولید آنها هستیم اصرار نابه جایی است، تاکید کرد: ظرفیت علمی، دانشمندان ارزشمند، دانشگاه های دارای ظرفیت، همه استعدادهایی و ظرفیت های خوبی هستند که می شود برای بازپروری و تولید در حوزه اندیشه استفاده کرد.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها گفت: زیر بنای تمدن، علم است و زیر بنای علم، علوم انسانی است. بدون علوم انسانی مبتنی بر مبانی انتظار تمدن، تولید تمدن، ارایه تمدن نوین اسلامی بی جا است.