استخراج کارنامه 981 بنگاه واگذار شده / آماده اختصاص سهام عدالت به جاماندگان کمیته امداد و بهزیستی هستیم

آقای حسین قربانزاده رئیس خصوصی سازی در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد.

سوال: خصوصی سازی در چه وضعیتی است و آیا تا الان موفق بوده است؟

قربانزاده: اگر بتوانیم برنامه و وعده ای که می دهیم را پیش ببریم، موفق بوده ایم. قانونی تصویب شده و 15 سال از آن گذشته است و افراط و تفریط صورت گرفته که باعث شده برخی مدعی شوند خوب پیش رفته و برخی معتقدند موفق نبوده و کلا اشتباه بوده است.

کارنامه بیش از 90 درصد بنگاه های واگذار شده در دهه های پیش که شامل 981 بنگاه می شود استخراج شده است.

سوال: مهم ترین چالش ها در حوزه واگذاری چه بوده است؟

قربانزاده: مهم ترین عاملی که تاثیر گذار بوده در شکست خصوصی سازی، نوع مداخله دولت بوده است. این مداخله در کلیت اقتصاد ایران و کیفیت سیاست گذاری دولت در اقتصاد همچنین در موفقیت و شکست بنگاه های واگذار شده بسیار اثر گذار بوده است.

در تمام جلسات واگذاری حضور دارم و این هیئت واگذاری تبدیل شده به هئیت نه واگذاری! در این هیئت دو وزیر، بنده و افراد دیگری حضور دارند.

ترس بر واگذاری اموال دولت حاکم شده است. 4 دسته در حوزه واگذاری ها حضور دارند. دسته اول از ابتدا کلا با ریشه واگذاری مخالف بوده و ریشه واگذاری را کامل اشتباه می دانند. دسته دوم در بیان موافق هستند اما در جلسات کلا مخالف هستند. دسته سوم موافق هستند اما آنچنان دلایل و موانعی ایجاد می کنند که خود باعث ایجاد مشکلات فراوان در روند واگذاری می شود.

فضای واگذاری خاص شده است. دستگاه نظارتی و رسمی و مجری به کنار اما با مسئولانی درگیر هستید که می خواهید صندلی آنها را خصوصی سازی کنید.

درد بزرگ تر در خصوصی سازی حکمرانی دارایی های دولت است و مهم تر از خصوصی سازی شده است.

کشت وصنعت سپید رود که 4600 هکتار است و 40 درصد آن در شهر رشت است چه کارایی دارد وچه میزان درآمد دارد؟ 23 میلیارد تومان سود صورت های مالی نشان داده است. 4600 هکتار 23 میلیارد تومان سود دارد اما در 10 کیلومتر امثال این دارایی موج می زند. همچنان با کمبود بهبود کیفیت دارایی دولت مواجه هستیم. چه آبشار لرستان سیاه باشه و یا املاکی که دولت دارد. کیش ایر 6700 میلیارد تومان زیان انباشته دارد.

لیست واگذاری شرکت های ما بیش از 400 شرکت شده و سازمان هدفمندی یک شرکت است و شرکت برای منابع خود تلاش کند. مجموعه ها را تبدیل به شرکت کرده اید. قصه خودرو سازی و واگذاری آنها بسیار پر غصه است. شرکت دارید یا قیمت دستوری می خواهید واگذار کنید. از اساس این منظومه اشتباه چیده شده است.

حدود 190 شرکت در لیست واگذاری دولت است. بیش از 300 شرکت خارج و گروه بندی شدند و در سه ماه ابتدای امسال تمام شرکت ها گروه بندی شد گروه یک صدا وسیما و شرکت های نفت است. برخی از این شرکت ها بعد از گروه بندی اعلام کرده اند که چرا ما در گروه بندی قرار گرفته ایم. در حال حاضر اعلام کرده ایم که باید صورت مالی بدهند. 159 میلیون تومان جریمه می شوند اگر درست اطلاعات ندهند.

در سه ماه پاییز لیست سیاه خاکستری و سفید آیتم های داریم. لیست سیاه کتمان می کنند و معلوم می شود که چه شرکت هایی در لیست است و باید مجمع برگزار شود.

سوال: آیا در این حوزه و بررسی شرکت ها موفق خواهید شد؟ قربانزاده: در رویداد خصوصی سازی رئیس جمهور حمایت کردند از خصوصی سازی و قدری در این فضا خود سانسوری می کنیم.

در این یک سال تصمیم مهمی گرفته شده و عملا به سمتی می رفتیم که بنگاه های سود آور را هم به سمت خصوصی ارسال کرده ایم.

سوال: نحوه واگذاری شرکت های هواپیمایی به چه شکلی بوده است؟

قربانزاده: در قریب به اتفاق شکست‌ها دولت عامل اصلی بوده یا به دلیل کیفیت سیاستگذاری اقتصادی، یا به دلیل مداخله مضر و عدم‌حمایت و نظارت هوشمند. البته واگذاری‌های موفقی هم داریم که در نمایشگاه عرضه شد که اتفاقا یکی از آن‌ها در همین صنعت ایرلاین است.

شرکت ایران ایرتور با زیان انباشته به بخش خصوصی واگذار شد و اکنون در وضعیت سودآوری و بهره‌وری بهتر قرار دارد و تعداد هواپیماهایش چند برابر شده است. در کنار آن ما شرکت هواپیمایی ایران ایر (هما) را هم داریم با 6 هزار و 700 میلیارد زیان انباشته! در سال گذشته و این هم که وضعیت کیش‌ایر!

بله. شیوه واگذاری برخی شرکت‌ها در دوره‌های گذشته اشتباه بوده و برخی شرکت‌ها به سرنوشت نامطلوبی رسیده‌اند، اما هیچ‌گاه به خاطر سقوط یک یا چند هواپیما، پرواز را تعطیل نمی‌کنند! عیب‌یابی می‌کنند و پیشگیری!

استقلال و پرسپولیس بعد از 30 سال با مدل جدید واگذار شده است که هم وارد بورس شده و شفاف سازی شده و پول به جای حساب های دولتی وارد خود حساب شرکت ها شده است.

خط قرمز ما در دوره جدید سازمان خصوصی‌سازی، داشتن استراتژی برای سرنوشت بنگاه مشمول واگذاری است. ما هرگز به هر قیمتی و به هر ترتیبی بنگاه‌ها و شرکت‌ها را به مزایده نمی‌گذاریم؛ لذا سرنوشت بنگاه خط قرمز اصلی ماست.

تمام ملاحظات را در آماده‌سازی، ارزشگذاری، شیوه واگذاری و... درنظر می‌گیریم که وضعیت بنگاه و شرکت واگذار شده، روند رونق و بهره‌وری ملموس داشته باشد؛ مثلا ما می‌توانستیم مانند گذشته باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس را به مزایده بگذاریم، اما پیچیده‌ترین مدل واگذاری را برای این شرکت‌ها آغاز کردیم که برای نخستین‌بار در بورس اجرا شد؛ آن هم در مرحله اول افزایش سرمایه از محل صرف سهام که البته مراحل بعدی آن هم در دستور کار است تا هم شفاف شوند، هم مردم مشارکت کنند، هم وضعیت مالی بهتری داشته باشند و مهم‌تر از همه سرنوشت 2 شرکت را در ریل بهبود و رونق و بهره‌وری قرار داد.

درنظر داشته باشید به جز شرکت‌های گروه 3 که در سیاست‌های کلی و قانون اجرای سیاست‌های اصل 44 آمده است و وظایف حاکمیتی دارند، همه شرکت‌های دیگر باید در گروه بندی یک و 2 طبقه بندی شده و در لیست واگذاری قرار گیرند. مطابق قانون، هیچ مرجعی جز رهبری نمی‌تواند شرکت را از لیست واگذاری خارج کند.

شرکت کیش‌ایر هم همراه با دیگر شرکت‌ها در لیست واگذاری اعلام شده، اما این به‌معنای آن نیست که فردا مزایده برگزار می‌شود بلکه اطلاع‌رسانی شده تا در یک فضای شفاف کسانی که درباره مدل واگذاری این شرکت پیشنهاد‌هایی دارند و مشتریان بالقوه آن با سازمان خصوصی‌سازی مذاکره داشته باشند.