استفاده از فناوری‌های روز در حوزه حفظ و حراست از میراث فرهنگی یک ضرورت مهم است

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ علیرضا قلی‌نژاد به مناسبت هفته میراث فرهنگی در یک گفت‌وگوی رادیویی، ضمن بیان تاریخچه‌ای کوتاه از گذشته پژوهشگاه میراث فرهنگی، کارکردهای مختلف این پژوهشگاه را احصا و ضمن توضیح درباره مهمترین وظایف برنامه‌ریزی شده برای معاونت فناوری این پژوهشگاه بر لزوم استفاده از فناوری‌های روز در حوزه میراث فرهنگی تأکید کرد.

وی گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی مجموعه‌ای اداره‌ها و نهادهای مختلف در حوزه میراث فرهنگی فعالیت می‌کردند، اما در اواخر دهه شصت، سازمانی تحت عنوان "میراث فرهنگی" در کشور تشکیل شد تا تمامی حوزه‌های مربوط به حوزه میراث فرهنگی به صورت یکپارچه و واحد زیر نظر یک سازمان به ایفای نقش بپردازند.

معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی با بیان اینکه بعد از تأسیس و ایجاد سازمان میراث فرهنگی نیز مجموعه‌ای تحت عنوان "پژوهشگاه میراث فرهنگی" از وزارت علوم مجوز گرفت و شروع به فعالیت کرد، تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی و سازمان ایرانگردی و جهانگردی نیز در سال 1384 با یکدیگر ادغام شدند و به دنبال این ادغام پژوهشگاه میراث فرهنگ و گردشگری شکل گرفت که البته بعدها مجموعه صنایع دستی نیز به آن اضافه شد.

قلی‌نژاد با اشاره به اینکه میراث فرهنگی که در حقیقت مشتمل دانش و تجارب تاریخی گذشته، حال و آینده است را باید اساساً یک موضوع پژوهشی دانست، اظهار کرد: میراث فرهنگی آثار و شواهد بازمانده و به جای مانده از قدما و گذشتگان است که می‌تواند دست مایه نسل امروزی برای کسب عبرت و تجربه و به جهت ساختن فردایی بهتر باشد.

عضو هیئت اجرایی کمیته ملی موزه‌های ایران همچنین اشاره کرد: تمامی نهادهای فعال در زمینه آموزش و پژوهش نظیر مؤسسات آموزش عالی، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها همگی دارای معاونتی تحت عنوان معاونت پژوهش و فناوری هستند.

وظایف پژوهشگاه میراث فرهنگی چیست؟

معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به این موضوع که پژوهشگاه میراث فرهنگی در واقع دارای دو هویت کاملاً مستقل از یکدیگر است، عنوان کرد: پژوهشگاه میراث فرهنگی در وهله نخست مرجع علمی و پژوهشی در تمامی حوزه‌های مرتبط با پژوهش در هر دو عرصه میراث فرهنگی و گردشگری کشور محسوب می‌شود؛ دومین مرحله کارکرد این پژوهشگاه، بعد حاکمیتی این پژوهشگاه است؛ به گونه‌ای که کارکرد این پژوهشگاه در موضوعات مرتبط با پژوهش‌های حوزه گردشگری و میراث فرهنگی کاملاً حاکمیتی بوده و ملاک استفاده نهادهای متولی دولتی و اجرایی در پهنه کل کشور است.

قلی‌نژاد در ادامه با بیان این مطلب که مقوله میراث فرهنگی سطوح مختلفی دارد و صرفاً منحصر و محدود به موزه‌ها و آثار تاریخی نمی‌شود، تأکید کرد: مثلاً یکی آثار تاریخی را در سطح کشور شناسایی و احصاء کرده و متعاقباً در فهرست آثار ملی ثبت می‌کند.

مطابق با گفته‌های عضو هیئت اجرایی کمیته ملی موزه‌های ایران، در حالی که کارکرد این سطح از میراث فرهنگی ثبت آثار، تنظیم ضوابط و حریم آن و تأسیس موزه و حمایت از آن‌ها است؛ کارکرد دیگری نیز خواهد داشت و آن در واقع میانداری در وزارتخانه‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی است.

لزوم ورود فناوری‌های نو برای حفاظت صحیح از میراث فرهنگی

وی همچنین بحث آینده‌پژوهی را نیز از دیگر وظایف و فعالیت‌های معاونت فناوری و کاربردسازی عنوان کرد و گفت: این وظیفه شامل ابعاد مختلفی از جمله توجه به فناوری‌های روز و مراکز رشد، توسعه و ایجاد کسب و کارهای نوپا و بهره‌برداری از تجربیات موجود در این حوزه می‌شود که همگی ازجمله وظایف تعریف شده برای این معاونت است.

معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی با تأکید بر ضرورت ورود فناوری نوین به حوزه میراث فرهنگی در کشور بیان کرد: از آنجایی که بیش از 70 درصد شهرهای ما دارای آثار تاریخی و باستانی و یا جاذبه‌های گردشگری هستند که قاعدتاً نیاز به حراست دارند، باید برای حفظ و حراست از این آثار به فناوری‌های نو متوسل شد.

قلی‌نژاد خاطرنشان کرد: امروز این موضوع بدیهی و غیرقابل انکار است که برای تحقق حفاظت صحیح از میراث فرهنگی به عنوان یک وظیفه ملی و بین‌المللی راهی جز استفاده از ابزارهای فناورانه و نوین مانند پایش از راه دور با استفاده از عکس‌های ماهواره‌ای و به‌کارگیری دوربین‌های حساس وجود ندارد.