اشتغال و بیکاری در سالی که گذشت، در یک نگاه
موضوع اشتغال برای تمام جوامع موضوع مهمی است. به همین دلیل نرخ اشتغال و بیکاری مورد بررسی قرار می‌گیرد تا زوایای مهم آن بررسی شود. در ایران نیز موضوع کار همیشه مورد توجه بوده است. این موضوع هم برای دولت‌ها مهم بوده و هم از طرف گروه جوان جامعه که نیازمند شغل هستند. به همین دلیل هم سایت‌های کاریابی از هر طریقی تلاش می‌کنند تا برای افراد بیشتری شغل پیدا کنند. حالا پلتفرم دیوار گزارشی از بازار کار ایران در سال 1399 منتشر کرده است. گزارشی که بر اساس داده‌های خام سالانه طرح نیروی کار مرکز آمار ایران بین سال‌های 1384 تا 1399 تهیه شده است.
سهم زنان و مردان از اشتغال
داده‌های این گزارش در فصل اول یک تصویر کلی از وضعیت اشتغال به ما ارائه می‌کند. بر این اساس در سال 1399 از کل جمعیت 82.9 میلیون نفری، 62.4 میلیون نفر در سن کار قرار داشته‌اند. بعد از این تصویر کلی موضوع جنسیت در اشتغال و بیکاری مطرح می‌شود. در بخشی از این گزارش آمده: «با اینکه سهم زنان و مردان در سن کار تقریبا برابر بوده است، بخش قابل توجهی از زنان (86 درصد) تمایل یا توانایی انجام کار نداشته‌اند. در واقع 81 درصد از زنان غیرفعال به دلیل مسئولیت‌های شخصی یا خانوادگی از بازار کار بیرون مانده‌اند. از طرفی به طور خالص بیش از 1.4 میلیون نفر از بازار کار خارج شده‌اند که 63 درصد آن را زنان تشکیل داده‌اند. بر اساس این گزارش از هر سه شاغلی که شغل خود را از دست داده‌اند، دو نفر زن بوده‌اند.»
کاهش نرخ بیکاری در سال 1399
همانطور که گفتیم به دلیل اهمیت موضوع اشتغال پلتفرم‌های زیادی در رابطه با این موضوع تاسیس شده است. پلتفرم‌هایی که سعی می‌کنند به افراد برای پیدا کردن شغل کمک کنند. علاوه بر اشتغالزایی بخش دولتی و خصوصی، این واسطه‌بودن سایت‌های کاریابی کمک زیادی کرده تا کارجو‌ها در جستجوی شغل مورد نظر خود، راهی شرکت‌های مختلف نشوند. همزمان با کاهش نرخ بیکاری، نرخ مشارکت اقتصادی نیز با افت همراه بوده که می‌توان بخش بزرگی از کاهش نرخ بیکاری را ناشی از آن دانست. نرخ مشارکت اقتصادی، درصدی از جمعیت در سن کار که فعالاند را می‌گویند. در واقع با پیرتر شدن جمعیت ایران، نرخ مشارکت اقتصادی در آن پایین می‌آید.
وضعیت اشتغال و بیکاری در استان‌های مختلف
یکی دیگر از موضوعاتی که در حوزه اشتغال و بیکاری اهمیت داشته، بررسی استان‌های مختلف به تفکیک بوده است. منتقدان بسیاری معتقدند که موضوع اشتغالزایی توسط دولت و بخش خصوصی، روی پایتخت متمرکز شده است. بر همین اساس بررسی این موضوع در هر شهر و استان بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. بر اساس گزارش سال 1399 دیوار، بالاترین نرخ بیکاری به ترتیب در استان‌های لرستان، چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه بوده است. با اینکه در بیشتر استان‌ها نرخ بیکاری زنان بالاتر از مردان بوده، در آذربایجان‌غربی و زنجان مردان نرخ‌های بیکاری بزرگترین تجربه کرده‌اند.
بزرگترین شکاف بین نرخ بیکاری زنان و مردان هم در کرمان و یزد مشاهده شده است؛ دو استانی که بالاترین نرخ بیکاری زنان را داشته‌اند. همچنین بیشترین نرخ مشارکت اقتصادی در هرمزگان، خراسان شمال و اردبیل و کمترین نرخ در سیستان و بلوچستان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد ثبت شده است. در تمام استان‌ها، نرخ مشارکت مردان در سطح بسیار بالاتری از زنان قرار داشته است. بیشترین شکاف جنسیتی در نرخ مشارکت به استان‌های مرکزی، بوشهر و فارس اختصاص داشته است.
رابطه بین تحصیل و نرخ اشتغال و بیکاری
یکی دیگر از موضوعات مهم در رابطه با وضعیت اشتغال رابطه بین تحصیلات و بیکاری است. آماری که از تحصیلکردگان بدون شغل منتشر می‌شود بسیار موضوع قابل توجهی است. بر این اساس در سال 1399، نرخ بیکاری زنان با مدرک دکتری تخصصی در مقایسه با سال قبل افزایش چشمگیری داشته و از 5 درصد به 13 درصد رسیده است. این در حالی است که این نرخ برای مردان از 4 درصد به زیر 2 درصد کاهش یافته است. از طرف دیگر، نرخ مشارکت اقتصادی زنان با این میزان تحصیلات طی این مدت 5.3 واحد درصد بیشتر شده که شاید همین امر در کاهش نرخ بیکاری این گروه از زنان مؤثر بوده است.
در واقع بیشترین نرخ بیکاری مربوط به زنان با تحصیلات کارشناسی بوده (25 درصد) که حدود 9 واحد درصد بیشتر از متوسط نرخ بیکاری زنان بوده است. این در حالی است که برای مردان، نرخ بیکاری در بین افراد با مدارک تحصیلی مختلف نوسان زیادی نداشته است.
از میان اخبار