«امامت و ولایت» نرم‌افزار مدیریت تمدن اسلامی
قائم مقام معاونت فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی با بیان اینکه امامت و ولایت نرم‌افزار مدیریت تمدن اسلامی و جامعه اسلامی است، مطرح کرد: طرح «امام محله» با هدف ارتقاء جایگاه مسجد و امامان جماعت اجرایی می‌شود.
حجت‌الاسلام ناصر میرمحمدیان در سفر یک‌روزه به استان همدان و دیدار با مدیران ادارات تبلیغات اسلامی استان از چندین طرح «امام محله» در شهرستان‌های کبودراهنگ، همدان و ملایر بازدید کرد و در حاشیه این دیدارها به چگونگی اجرای طرح «امام محله» توسط سازمان تبلیغات اسلامی پرداخت و با بیان اینکه امامان محله به عنوان راه یار در کنار امامان جماعت فعالیت می‌کنند تا کمک‌کار آنها در اجرای بهتر وظایف باشند، ادامه داد: در طرح «امام محله»، از واژه «روحانی» و «پیش‌نماز» استفاده نشده است بلکه واژه «امام» به کار برده شده که خود دنیایی حرف دارد.
وی با بیان اینکه امامت و ولایت نرم‌افزار مدیریت تمدن اسلامی و جامعه اسلامی است، مطرح کرد: واژه «امامت» با مفهوم مدیریت جامعه اسلامی تنها معطوف به 14 معصوم نخواهد بود. امام کل جهان از ازل تا ابد وجود نازنین و پاک 14 معصوم است اما این مقوله که از ذات حضرت حق جاری می‌شود و فرمود «اول ما خلق الله العقل» و بعد فرمود «اول ما خلق الله نور محمد (ص)» است.
قائم‌مقام معاونت فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه برخی مخالف به کار بردن واژه «امام» برای بنیانگذار کبیر انقلاب بودند که البته این حرف کاملا اشتباه است، افزود: «ولایت» به عنوان یک مقوله مشکک این معنا را دارد که هر کسی در هر سطحی امکان دارد امامت داشته باشد.
میرمحمدیان با اشاره به اینکه یک ولایت و امامت خاص و یک ولایت و امامت عام داریم، گفت: ولایت عام هم سطوحی دارد و به معنای کامل در جهان در زمان غیبت به عهده ولی فقیه است و بعد سطوح ولایت فقیه تا ولایت پدر در منزل یا ولایت مرد بر زن و... را شامل می‌شود.
وی تأکید کرد: از طرف دیگر یک «ولایت طولی» داریم و یک «ولایت عرضی»، چون خداوند در قرآن کریم فرمود «المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض»، ولایت از بالا می‌آید و در عالم جاری می‌شود و اینطور نیست که تنها طولی باشد و اتفاقا ولایت عرضی برای ما جدی است.
میرمحمدیان با بیان اینکه موضوع ما در «امام محله» ولایت و امامت طولی نیست و می‌گوییم امام محله آخرین نقطه ولایت طولی است، خاطرنشان کرد: امام محله باید ویژگی‌های بسیاری را در خود ایجاد کرده باشد تا مردم پای کار او جمع شوند. در این مفهوم برخورداری از عنوان «امام» به تنهایی کفایت نمی‌کند و مردم باید او را بپذیرند و پذیرش مردمی و مردم‌سالاری دینی همین است.
قائم مقام معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی افزود: مردم باید پای کار «امام محله» حاضر شوند تا امامت فعلیت یابد، در اینجا با مفهوم امام معصوم کاری ندارم، گرچه در آنجا نیز در برخی موضوعات امامت امیرالمؤمنین (ع) جاری نشد چراکه عده‌ای از مردم پای کار نیامدند.
وی با بیان اینکه برای پای کار بودن مردم، امام باید دارای ویژگی‌های خاص باشد، در تشریح آنها گفت: امام باید برای عموم مردم باشد، تبلور ولایت در زمین محبت است و اگر این ولایت طولی باشد یعنی از روی محبت از امام پیروی می‌کنیم چراکه او را قبول داریم و اگر عرضی باشد تبلور آن خدمت است یعنی اگر خدمت الهی می‌کند و ولایت الهی را جاری می‌سازد.
میرمحمدیان با بیان اینکه ولایت وقتی به زمین می‌رسد انسان ها سه پیوند اجتماعی با هم برقرار می‌کنند که جنس همه آنها «محبت» است، آنها را شامل پیوند بین مؤمنین، پیوند خانوادگی و پیوند همسایگی عنوان کرد و افزود: البته پیوند آخر به علت بافت‌های اجتماعی کمرنگ شده است به طوریکه متأسفانه در حال حاضر پیوند همسایگی را جدی نمی‌گیریم و کم کم پیوند خانوادگی و مؤمنین هم ضعیف می‌شود که باید نسبت به این موضوع حساس بود.
وی گریزی به اهمیت سه پیوند که در دین اسلام و در روایت به اجرای آن تأکید شده است، زد و اظهار کرد: «صله‌الرحم و حسن‌الجوار یعمران البلاد» یعنی اگر با هم همسایگی و فامیلی خوبی داشته باشید، شهری آباد خواهیم داشت.
میرمحمدیان با بیان اینکه این مسئله وقتی جاری می‌شود که بگوییم نقطه مسجد نقطه امام است، گفت: بزرگی می‌گوید «کعبه امام مساجد است و همه مساجد عالم مأموم کعبه هستند» که به حق است، امامان مسجد نیز مأموم‌های امام هستند و به سوی امام حرکت می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه ولایت عرضی از نقطه مسجد جاری می‌شود، خاطرنشان کرد: این نوع ولایت از نقطه مسجد مؤمنین به محله می‌رود، در آنجا شبکه فامیلی شکل می‌گیرد و هر کدام از آنها شبکه همسایگی را تشکیل می‌دهند.
وی با بیان اینکه اگر این سه رابطه را با هم ضرب کنیم، از نقطه امام به آخرین خانه محله و به همه می‌رسیم و هیچ کس هم از دست نخواهد رفت، افزود: آنچه به ما در حوزه علمیه یاد نمی‌دهند این است که باید «امام» شویم، عکس‌العمل ما در حوزه علمیه به همسایه این است که وقتی متوجه مشکل او می‌شویم یا ناراحت می‌شویم و یا در حد وسع به او کمک می‌کنیم اما اینها مصداق «انسان خوب» و «مبلغ خوب» بودن است نه «امام».
قائم‌مقام معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی عکس‌العمل امام نسبت به دیگران را ناشی از احساس مسئولیت دانست و تأکید کرد: احساس مسئولیت یعنی اینکه فرد تکلیف خود می‌داند که مسائل را حل کند.
وی در ادامه سخنانش با اشاره به تقسیم مساجد به پنج سطح گفت: سطح اول مسجدی است که اجمالا زنده است و روحانی منبری می‌رود و نمازی می‌خواند، سطح دوم مسجدی است که ضمن انجام دو مورد قبلی برنامه‌های تربیتی و فرهنگی و کمک به معیشت مردم را نیز در برنامه قرار دارد.
میرمحمدیان با بیان اینکه در مسجد سطح اول به حاج آقا «پیش‌نماز» می‌گوییم و «مسجد» نمازخانه است و در مسجد سطح دوم مسجد واقعا فعال است و به حاج آقا نیز «امام مسجد» گفته می‌شود، ادامه داد: کارکرد امام در مسجد سطح سوم، همان تعبیر سردار سلیمانی است که فرمود «امام جماعت منطقه عملیاتی تو این 30 متر در 30 متر نیست بلکه مثلا یک کیلومتر در یک کیلومتر یا 500 کیلومتر در 500 کیلومتر محله‌ات است و امام همه هستی».
وی با بیان اینکه امامت محله از سطح سه آغاز می‌شود که از اینجا به بعد خود را مسئول محله می‌داند و شروع به حل مسئله می‌کند، تصریح کرد: در مرحله دوم رویکرد منفعلانه بود و اگر کسی برای کمک مراجعه می‌کرد برای رفع مسئله تلاش می‌شد اما در سطح سه امام ضمن حضور در محله، تک تک خانه‌ها را شناسایی کرده، ظرفیت‌ها را می‌شناسد و سعی می‌کند آنها را سازماندهی و با کمک مردم مسئله‌ها را حل کند.
قائم‌مقام معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی بیان کرد: دو سطح دیگر برای مسجد متصور است اما مسیر زیادی برای رسیدن به آنها وجود دارد، هر چند معتقدم باید افق‌های دید خود را مشخص کرده و برای دستیابی به آن تلاش کنیم.
وی با اشاره به اینکه در شرایط کرونا بسیاری از مساجد به محله‌ها رفتند و شناسایی آنها مورد توجه قرار گرفت و این مصداق همان مسجدی سطح سوم است، گفت: سطح چهارم مسجد و محله در سطح جامعه‌پردازی است، یعنی مسجد و محله در سطحی قرار می‌گیرد که حکمرانی به آنها محول می‌شود.
میرمحمدیان با بیان اینکه در جامعه چند زیرنظام نظیر زیرنظام آموزش، خیریه، اقتصاد، سلامت و امنیت وجود دارد که در حال حاضر با سیستم دیوان‌سالار اداره می‌شوند و برای همین آفت بسیاری به آنها خورده است، گفت: مقام معظم رهبری بارها تأکید کرده‌اند که باید این زیرنظام‌ها مردمی شوند و ما می‌گوییم مردمی شدن یعنی حکمرانی به مردم واگذار شود.
انتهای پیام
