امنیت غذایی مهمترین چالش بشر در آینده

نیراعظم خوش خلق سیما روز گذشته (سه شنبه) در دیدار با دکتر محمدرضا نوروزپور مدیر عامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی (‌ایرنا) با بیان اینکه در این نشست متخصص ترین افراد در زمینه محصولات تراریخته همراه ما هستند، افزود: امنیت غذایی یعنی اینکه عموم مردم دسترسی به غذای کافی در همه اوقات داشته باشند و در تولید و پایداری دریافت مواد غذایی مشکلی وجود نداشته باشد.

وی ادامه داد: با نگاهی به تامین امنیت غذایی در کشور در می‌یابیم که سالانه تا 12 میلیارد دلار مواد غذایی آماده وارد کشور می شود که بخش مهمی از آن تراریخته است، متاسفانه در عین استمرار واردات برخی مانع تولید آن می شوند و این یعنی اینکه واردات تراریخته آری، اما تولید این محصولات در کشور نه.

خوش خلق سیما گفت: در وضعیت منابع تولید در کشور هم با توجه به دارا بودن زمین های زراعی و میزان بارندگی و آب قابل استحصال با بررسی متوسط هوموس خاک واردات کود شیمیایی و واردات سموم شیمیایی مشخص می شود که واردات نقش اول را در محصولات تراریخته در کشور دارد.

مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: سطح زیر کشت جهانی محصولات تراریخته تا سال 2018 میلادی 113 برابر سال 2016 افزایش یافته است و چهار گیاه اصلی از جمله سویا، ذرت، پنبه و کلزا که باید در کشور تولید شود تراریخته است، سالانه بیش از 10 میلیون تن ذرت وارد کشور می شود که 75 درصد آن تراریخته است.

خوش خلق سیما تصریح کرد: با وجود تفاوت در میزان تقید دولت ها، در جمهوری اسلامی ایران همه دولت ها موظف به اجرای سیاست های کلی نظام ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و قوانین مصوب مجلس شورای هستند، دولت یازدهم و دوازدهم نیز در اجرای سیاست‌های کلی علم و فناوری، سیاست‌های کلی کشاورزی، سیاست‌های محیط زیست و همچنین قانون ایمنی زیستی موارد قانونی را دنبال می‌کند.

وی افزود: اجرای کامل قانون ایمنی زیستی که بر اساس ماده 2 آن همه امور مربوط به تولید، رهاسازی، نقل و انتقال داخلی و فرامرزی، صادرات، واردات، عرضه، خرید، فروش، مصرف و استفاده از موجودات زنده تغییر شکل یافته ژنتیکی مجاز شمرده شده و دولت مکلف شده است تمهیدات لازم را برای انجام این امور از طریق بخش‌های غیردولتی فراهم آورد، سرلوحه کار ما است، اما متاسفانه برخی این قوانین را اجرا نمی کنند.

مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: حمایت همه‌جانبه از تحقیقات مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته بدون محدودیت فراتر از مرزهای دانش از طریق شایسته‌سالاری و برگماشتن مدیران باورمند بر توانمندی‌های مهندسی ژنتیک توسعه آن است.

خوش خلق سیما گفت: در طبیعت اشکالی از برنج وجود دارد که ساختار ریشه ای متفاوتی نسبت به برنجی که مصرف می کنیم دارند، این ساختار ریشه ای این گیاهان را قادر می سازد در شرایط خشکی رشد کنند، امروز با مهندسی ساختار ریشه برنج، توانسته ایم برنج تراریخته ای تولید کنیم که در شرایط خشکی رشد می کند و عملکرد آن نسبت به برنج غیر تراریخته بین 32 تا 78 درصد افزایش یافته است، در آمریکا ذرت تراریخته متحمل به خشکی کشت می شود که سطح زیر کشت آن در طول پنج سال چندین برابر شده است، تولید پنبه بی تی در هند، پاکستان، چین و آفریقای جنوبی و حتی محصولات تراریخته در آرژانتین افزایش تولید را به همراه داشته است.

مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه سطح زیر کشت محصولات تراریخته در جهان در سال 2019 نزدیک به 192 میلیون هکتار رسید و 26 کشور تولید کننده محصولات تراریخته بوده و کشورهای اروپایی از آن استفاده می کنند، تاکید کرد: هر محصول تراریخته ای که در سبد غذایی قرار می گیرد سال ها مورد آزمایش قرار گرفته است.

وی با بیان این که توان بلافاصله استفاده از فناوری های جدید مبتنی بر مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی و استفاده کاربردی از آنها در دانشمندان ایرانی وجود دارد، گفت: از ستاد توسعه زیست فناوری انتظار می رود برای رفع موانع تجاری سازی محصولات تراریخته اقدام فعال کند.

خوش خلق سیما تصریح کرد: برگزاری جلسات با منتقدان که بخشی از آنها از همکاران خوب و دانشمند کشور هستند، فرصت مغتنمی است تا از نزدیک و در محیطی صمیمی از نظرات یکدیگر آگاه شده و سوءتفاهم‌ها تا حدودی رفع شوند.

وی گفت: از ایرنا به عنوان خبرگزاری رسمی کشور در خواست داریم میزگردهای علمی با حضور دانشمندان علم محصولات تراریخته برای شناساندن این تولیدات به مردم برگزار کند و به طور علمی ما بتوانیم به مردم کشور توضیح بدهیم که استفاده از محصولات تراریخته به این عنوانی که اکنون میان مردم هراس افکنی وجود دارد نیست و زعما و علمای این دانش خود مزایای محصولات تراریخته را برای مردم تبیین کنند و مشخص شود ریشه تبلیغات نابجا از کجاست و چرا خارجی ها نمی‌خواهند زمین های خشک ایران تبدیل به زمین های کشاورزی با محصولات متنوع شود.

مخالفان تولید محصولات ترا ریخته همان وارد کننده ها هستند رییس انجمن ایمنی زیستی ایران نیز در این نشست گفت‌: تولید محصولات تراریخته یکی از دستاوردهای بشر در راستای تامین امنیت غذایی در جهان است، بزرگترین تهدید بشریت امروزه تهدید امنیت غذایی در کنار امنیت کار و اشتغال است که این دو مورد به تهدید امنیت ملی منجر می شود.

بهزاد قره یاضی افزود: بسیاری از مخالفت‌ها با تولید ملی محصولات تراریخته ریشه در منافع کشورهای پیشرفته در این صنعت کشاورزی دارند که دوست دارند بی رقیب بمانند و کشورهای در حال توسعه به این علم دست پیدا نکنند و همیشه وارد کننده محصولات آنها باشند.

وی گفت: بر اساس شاخص های علمی، با کمبود مطلق آب مواجه هستیم، با استفاده از فناوری های جدید باید به فکر کاهش مصرف آب و کاهش آلاینده ها باشیم، باید یاد بگیریم در شرایط خشکی کشاورزی کنیم، یکی از مهم ترین کاربردهای فناوری پیشروی مهندسی ژنتیک تولید گیاهان زراعی تراریخته ای است که می توانند در شرایط خشکی رشد کنند.

رییس انجمن علمی ایمنی زیستی تصریح کرد: با وجود اشباع شدن کشت محصولات تراریخته در برخی کشورها تنوع آنها و پذیرش جهانی آنها همچنان افزایش یافته و ادامه خواهد یافت.

قره‌یاضی تصریح کرد: یکی از دلایلی که کشور در برخی محصولات کشاورزی به حد خود کفایی مد نظر مسئولان جمهوری اسلامی نرسیده به همین دلیل است که جامعه آموزش های لازم را درباره این نیاز اصلی کشور نداشته و برخی رسانه ها هم با نا آگاهی به دنبال هراس افکنی در بین مردم در مورد محصولات تراریخته هستند که این کار موجب به عقب افتادن در دستیابی و استفاده از این صنعت نوین جهانی شده است.

رییس انجمن ایمنی زیستی ایران گفت: از مدیر عامل محترم ایرنا و مسئولان این رسانه مادر درخواست داریم ضمن اطلاع رسانی دقیق و کافی در خصوص محصولات تراریخته و روشن کردن اذهان عمومی راه را برای آموزش همگانی و شناخت این نوع محصولات کشاورزی باز کرده و موجب سرمایه گذاری سرمایه گذاران در بخش های کشاورزی در مناطق محروم کشور و مناطق بی آب شوند.

در این نشست محمود تولایی رئیس انجمن ژنتیک ایران و رئیس کارگروه ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، شایگان از معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت و سمیرا کهک از سازمان محیط زیست شرکت داشتند و مطالبی را در حمایت از محصولات تراریخته و ضرورت اجرای مصوبه شورای ملی ایمنی زیستی در مورد ترویج فواید این محصولات در رسانه ها ابراز کرده از رویکرد توسعه گرایانه مدیر عامل جدید خبرگزاری ایرنا قدردانی به عمل آوردند.

• سازمان حفاظت محیط زیست
• امنیت غذایی