پنج‌شنبه 8 آذر 1403

انتشار جزئیات پول پاشی فولاد مبارکه اصفهان؛ یک اتفاق خوب

وب‌گاه عصر ایران مشاهده در مرجع
انتشار جزئیات پول پاشی فولاد مبارکه اصفهان؛ یک اتفاق خوب

اگر رسانه آزاد و حرفه ای وجود داشته باشد آنها نه تنها اتفاقات غیرقانونی و تخلفات را گزارش می دهند بلکه رویدادهای غیراخلاقی، نادرست یا احتمالا نادرست و قابل تامل یا قابل تردید را هم از تاریکی خارج می کنند.

عصرایران؛ رضا غبیشاوی - گزارش جنجالی درباره جزئیات هزینه کردن 92 هزار میلیارد تومانی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، منتشر شده است. این گزارش توسط هیات تحقیق و تفحص مجلس تهیه شده و واکنش های زیادی به دنبال داشته است. در این ارتباط، می توان به نکات زیر اشاره کرد.

1- چرا چنین گزارشی درباره تخلفات یا پرداخت های نادرست و بودار قبل از این توسط هیچ کدام از مطبوعات و رسانه های اصفهان و تهران افشا نشد؟ این یعنی رسانه ها و خبرنگاران نمی دانستند یا می دانستند اما نمی توانستند منتشر کنند. در دو حالت، اتفاق خوبی نیست. اگر رسانه آزاد و حرفه ای وجود داشته باشد آنها نه تنها اتفاقات غیرقانونی و تخلفات را گزارش می دهند بلکه رویدادهای غیراخلاقی، نادرست یا احتمالا نادرست و قابل تامل یا قابل تردید را هم از تاریکی خارج می کنند.

2- یکی از موارد جنجالی این گزارش، پرداخت پول به صداوسیما و رسانه هاست. بخشی از این پول بابت اگهی و تبلیغات تجاری است که قطعا در همه جای جهان معمول است و نه تنها اشکالی ندارد بلکه قابل تقدیر هم هست. اما آنچه نادرست است پرداخت پول به رسانه برای انتشار تبلیغات مخفی است. یعنی محتوای تبلیغاتی به شکلی منتشر می شود که مخاطب فکر می کند موضع رسانه است؛ یعنی مخاطب متوجه نمی شود اینها به دلیل پرداخت پول، منتشر می شوند. آیا هر کسی که پول دارد و پول پرداخت می کند می تواند هر محتوایی را در رسانه ها از صداوسیما تا کانال های تلگرامی، در قالب تبلیغات مخفی منتشر کند؟ احتمالا پاسخ بله است. کافی است به داستان انتشار خبرهای پولی مهرشاد سهیلی نوجوان 18 ساله در رسانه های مختلف نگاهی بیاندازید. از مهرشاد سهیلی تا فولاد مبارکه و موسسات کنکوری که همچنان تبلیغات مخفیانه و فریبکارانه دارند؛ نمونه هایی از این نوع اطلاع رسانی هستند.

3-  یکی از رسوایی های گزارش شرکت فولاد مبارکه اصفهان، ماجرای توییت به مزدی است. شرکت فولاد مبارکه اصفهان به افرادی پول داده تا مطالب و نظرات شرکت (و نه تبلیغ تجاری) را به عنوان نظر خود در توییتر منتشر کنند. افرادی که از هویت آنها در توییتر و فضای مجازی هم اطلاعاتی کاملی در دسترس نیست. هویت های نامشخص که مطالبی را به دروغ به عنوان نظر خود در حمایت از فولاد مبارکه اصفهان منتشر می کردند. این اتفاق را می توان توییت به مزدی توصیف کرد. به نظرم دادگستری باید در این زمینه به اتهام کلاهبرداری و فریبکاری رسیدگی کند.

البته ممکن است بسیاری از افراد فعال در شبکه های اجتماعی، تبلیغ تجاری منتشر کنند و این موضوع هیچ مشکلی ندارد.

4- انتشار این گزارش فارق از این که چه نام دارد تخلف است یا گزارش تخلف یا فقط گزارش تحقیق، اتفاق خوبی است زیرا مردم و روزنامه نگاران و رسانه ها از آنچه در این شرکت و شرکت های مشابه می گذرد مطلع می شوند. جای تعجب از برخی رسانه ها و بعضی روزنامه نگاران است که از انتشار این گزارش انتقاد می کنند در حالی که جز موارد مشخص و محدود (از جمله نقض حریم خصوصی افراد عادی)، رسانه و روزنامه نگار، باید از انتشار اطلاعات و شفافیت حمایت و دفاع کند اما اینکه اینگونه نیست جای شگفتی است.

می توان از اغراق و توصیف های نادرست یا غیرواقعی برای گزارش هزینه کرد بودجه شرکت فولاد مبارکه اصفهان انتقاد کرد اما اصل انتشار این گزارش و شفافیت، اتفاق خوبی است. همین اتفاق باید برای دیگر شرکت های دولتی و خصولتی نیز روی دهد.

5- بخشی از این گزارش درباره پرداخت هایی است که نه اختلاس و دزدی است و نه غیرقانونی. به عنوان مثال کمک فولاد مبارکه اصفهان به تجهیز ساختمان دادگستری یکی از شهرستان ها یا کمک مالی به نیروی انتظامی یا....

شاید این موارد به لحاظ قانونی مشکلی نداشته باشد اما در قالب تضاد منافع قرار می گیرد. وقتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان به دادگستری کمک مالی و غیرمالی می کند در این صورت دادگستری در موقعیت تضاد منافع قرار می گیرد. همین موضوع درباره نیروی انتظامی و سایر نهادهای نظارتی - امنیتی و... نیز صدق می کند. در صورت شکایت از شرکت، این نهادها به هنگام رسیدگی به شکایت، در موقعیت تضاد منافع قرار می گیرند. چنین نهادهایی نباید در موقعیت تضاد منافع قرار بگیرند یا از بروز مواردی که استقلال حرفه ای و بی طرفی انها را زیرسوال یا مورد تردید قرار می دهد باید خودداری کنند.

6- درباره پرداخت به رسانه ها می توان آنها را به چند بخش تقسیم بندی کرد.

1- اگهی تبلیغاتی: شرکت فولاد مبارکه اصفهان به رسانه ها (از کانال های خبری تا سایت های خبری، خبرگزاری ها و صداوسیما) تبلیغات بازرگانی داده است. بابت این موضوع باید از شرکت تشکر کرد زیرا مهمترین راه درآمد رسانه ها کسب تبلیغات است و در این زمینه، مشکلی متوجه شرکت و رسانه ها نیست

2- رپورتاژ (تبلیغات در قالب محتوای رسانه ای از جمله خبر، گزارش و مصاحبه): این بخش هم به مانند اگهی تبلیغاتی است. البته به شرط اینکه رپورتاژ، مشخص باشد یعنی رسانه رپورتاژ را در شکل و قالبی منتشر کند که مخاطب متوجه رپورتاژ بودن آن شود. اما اگر رسانه رپورتاژ ارسالی شرکت را به شکل متفاوت منتشر نکند یعنی به شکلی باشد که مخاطب متوجه رپورتاژ بودن آن نشود در این صورت، اتفاق غیراخلاقی و غیرحرفه ای رخ داده است.

به عنوان مثال رسانه، گزارش یا خبر یا مصاحبه ارسالی شرکت را به عنوان محتوای تولیدی خود منتشر کند یا اگهی و رپورتاژ شرکت به شرطی به یک رسانه داده شود که رسانه وعده دهد مطالب مشخصی را منتشر کند یا نکند در این حالت، پرداخت رشوه صورت گرفته است.

7- راه حل های زیر پیشنهاد می شود:

اول - رسانه آزاد و حرفه ای: در صورت وجود رسانه آزاد و حرفه ای، روزنامه نگاران بر عملکرد شرکت ها و صاحبان قدرت نظارت می کنند و موارد تخلف، فساد مالی یا موارد جنجالی را گزارش خواهند کرد.

دوم - شفافیت: گزارش پرداخت و هزینه های شرکت ها و سازمان ها و...، به صورت علنی منتشر شود. هیچ کس مخالف انتشار علنی کارهای قانونی یا خوب خود نیست. پرداخت های شرکت به طرف های مختلف، به طور علنی و شفاف اعلام شود. سوم - منع تضاد منافع: چارچوب های منع تضاد باید به قانون تبدیل شوند و از راه های مختلف مثل آموزش عمومی و تبلیغات و اطلاع رسانی، این چارچوب ها تقویت شوند.

چهارم - نظارت عمومی: نظارت عمومی از راه های مختلف از جمله رسانه ها و سازمان های غیردولتی انجام می شود. تقویت این دو می تواند به تقویت نظارت عمومی منجر شود.

8- اگر چنین شرکتی حقوق مردم محلی، افراد عادی یا کارگران خود را نقض کند آیا آنها می توانند شکایت کنند و امید به موفقیت داشته باشند؟ آیا عدالت قربانی چنین پول پاشی هایی نمی شود؟ آیا با چنین پول پاشی هایی، چنین شرکت هایی قدرت بی نهایت و نامحدود نخواهند داشت؟

تماشاخانه

92 هزار میلیارد تومان دقیقا یعنی چقدر؟ باورتان نمی‌شود با این پول چه‌کارهایی می‌شد کرد! (فیلم)

پس از بی‌آبی اصفهان و خوزستان و شهرکرد، نوبت به همدان رسید / سد اکباتان به گل نشست؛ آب زنجان، همدان را نجات می‌دهد؟ (فیلم)

فیلم های دیگر کانال عصر ایران در تلگرام
انتشار جزئیات پول پاشی فولاد مبارکه اصفهان؛ یک اتفاق خوب 2
انتشار جزئیات پول پاشی فولاد مبارکه اصفهان؛ یک اتفاق خوب 3
انتشار جزئیات پول پاشی فولاد مبارکه اصفهان؛ یک اتفاق خوب 4