انتقادات کردوانی، شنیده نشد ولی محقق شد
شهردار بافق می‌گوید: انتقادات بجا و منطقی کردوانی، سفرش را به بافق ماندگار کرد، مسائل انتقال آب و دخالت در طبیعت، برخی از انواع کشت‌ها و نوع گیاهانی که استفاده شده و نوع نگاه به کویر، مسائلی بود که همیشه نسبت به آنها نگاه نقادانه‌ای داشت و گذر زمان هم نشان داد که در بسیاری از این انتقادات حق داشته است.
«کم آبی یکی از بحران‌هایی است که کشورهای زیادی را در خاورمیانه به دلیل نداشتن منابع آبی کافی گرفتار کرده است. ایران هم به دلایل مختلف چندین سال است با این بحران روبرو شده، بحرانی که تاکنون پیامدهایی از جمله خشک شدن دریاچه ارومیه، زاینده رود، صدها تالاب و مهاجرت مردم به شهر های بزرگ را به دنبال داشته است.
50 سال دیگر منابع آب‌های زیر زمینی تمام میشود و متاسفانه در شهرها برای حل بحران آب هیچ کاری انجام نداده‌اند و شهرهای بزرگ دارند به روند قبلی ساخت و ساز خود ادامه می‌دهند.
مسئولان باید بدانند که تنها راه حل مقابله با بحران بیآبی در ممنوع ساختن کشاورزان از مصرف بیرویه آب خلاصه نمیگردد بلکه باید همه بخشهای جامعه در این زمینه پاسخگو و مسئولیت پذیر شوند.، صنعت را باید کنار آب ها برد نه اینکه آب را به کنار صنعت، هنوز هم چنین اقدامی انجام نمی‌شود و در این رابطه سازمان محیط زیست هیچ حرفی نمی‌زند.
پدر علم کویرشناسی ایران: صنعت را باید کنار آب ها برد نه اینکه آب را به کنار صنعت، هنوز هم چنین اقدامی انجام نمی‌شود و در این رابطه سازمان محیط زیست هیچ حرفی نمی‌زند. جالب اینجاست که سازمان محیط زیست با انتقال آب از دریای خزر مخالف کرده و می‌کند در حالیکه شوری آب خلیج فارس چهار درصد اما شوری آب خزر 1.1 درصد است، حفر چاه عمیق و نیمه عمیق موجب شور شدن آب، خشک شدن قنوات و تبدیل شدن آب شیرین به آب شور میشود.
برای طولانی کردن ذخیره آب سدها نیاز به اجرای طرح‌های آبخیز داری، ایجاد سدهای رسوب گیر، مدیریت سد و شستشوی سدها هستیم. وضع هوای استان یزد پر فشار است، به همین دلیل بارور کردن ابرها در یزد رطوبت را پخش می‌کند و باران زایی نخواهد داشت، بنابر این ساخت دریاچه مصنوعی هم در شهرها تاثیری در تغییر و بهبود آب و هوا ندارد چون تحت تاثیر هوای پرفشار قرار دارد.»
این‌ها بخشی از سخنان پدر علم کویرشناسی ایران در شهرستان بافق است که بنا به دعوت شهرداری بافق و انجمن همگامان طبیعت سبز این شهرستان به این منطقه سفر کرده بود تا اطلاعات علمی زمین‌شناسی و استفاده صحیح از منابع آبی را به اطلاع مردم و مسئولان این شهرستان برساند.
کردوانی: پیشنهاد من آن است که باید از طبیعت درس بگیریم. از یزد تا بافق و از نایین تا انارک، دشت‌هایی هست که ریگی است و شدیدترین باد و باران نمی‌تواند در آن فرسایشی ایجاد کند. این بیابان‌ها را طبیعت با پاشیدن ریگ تثبیت کرده‌است.مردی که به کویر و آب و مردم آمیخته بود و آینده به زودی فقدان این مرد بزرگ را احساس خواهد کرد، مردی که برای حل مسئله گرد و غبار در ایران و تثبیت خاک بیابان‌ها، پاشیدن ریگ را به جای مالچ پیشنهاد و از ریگزارهای سرزمین بافق یاد کرده بود؛ «مشکل مالچ آن است که بو دارد، زمین را سیاه می‌کند، ضریب حرارتی را بالا می‌برد و تمام منطقه را گرم‌تر می‌کند، حتی گیاهان را ممکن است، بکشد و موجودات زنده را از بین ببرد. وقتی مالچ پاشیده شد، نمی‌توان روی آن رفت و آمد کرد. هزینه مالچ بالا است و به تکنولوژی پیشرفته نیاز دارد. تازه بر فرض که مالچ پاشیدیم، پنج سال بعد اثری از آن نیست.
پیشنهاد من آن است که باید از طبیعت درس بگیریم. از یزد تا بافق و از نایین تا انارک، دشت‌هایی هست که ریگی است و شدیدترین باد و باران نمی‌تواند در آن فرسایشی ایجاد کند. این بیابان‌ها را طبیعت با پاشیدن ریگ تثبیت کرده‌است.
از مزایای ریگ آن است که ارزان به دست می‌آید و در همه جا هست. باید در بیابان‌هایی که خاک آنها در حال کنده شدن و فرسایش است، ریگ بریزیم. می‌توان سالی صد تا دویست هکتار را ریگ‌پاشی کرد و در این صورت خاک تثبیت میشود. هشت تا ده سانت ریگ می‌ریزیم و می‌توان روی آن رفت‌وآمد هم کرد، چه انسان و چه ماشین می‌توانند روی آن حرکت کنند و اصلا بهتر است روی آن غلتک هم برود. این کار یک بار برای همیشه انجام میشود. حتی می‌توان آنجا درختکاری هم کرد و نیمکت هم گذاشت و برای گردهمایی‌های بزرگ از آنها استفاده کرد. پاشیدن ریگ هم بسیار آسان است.»
خاطرات شهردار بافق از پدر کویرشناسی ایران
از پدر کویرشناسی ایران یاد کردیم و همین مسئله موجب شد تا در این باره از شهردار بافق که حدود پنج سال پیش میزبان حضور این فرهیخته در بافق بود، بپرسیم که کردوانی چه کرد و با خود چه خاطراتی را به جا گذاشت؟
«سیدعلی نوروززاده» شهردار بافق در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در خصوص پروفسور «پرویز کردوانی» پدر علم کویرشناسی که چند سال قبل به این شهرستان سفر کرده بود، اظهار می‌کند: وقتی به بافق دعوتش کردیم، ساده‌تر و آسانتر از آنکه فکرش را می‌کردیم، دعوت ما را پذیرفت.
وی اضافه می‌کند: در تمام مدت با هم بودن، از زمان صرف صبحانه، تردد با خودرو، قدم زدن، منتظر بودن برای شروع همایش، سخاوتمندانه و با تلاش عجیبی سعی در انتقال همه تجربیات و دانسته‌هایش از جهان هستی، کشور ایران و خصوصا کویرهای زیبایش داشت.
شهردار بافق در مورد سفر پدر علم کویرشناسی به این شهرستان، تصریح می‌کند: از کویر شهداد کرمان تا کویر قم و از بیابانهای طبس تا کلوت‌ها و شورابه‌ها برایمان حرف داشت و در این مدت کاملا از خستگی بیزار بود.
نوروززاده در مورد خاطرات سفر کردوانی خاطرنشان می‌کند: بعد از یک سخنرانی طولانی که آنقدر جذاب بود که همه حاضران با شور و اشتیاق نشستند و دیدند و گوش سپردند، مدت زمان زیادی را به پاسخگویی به سوالات اختصاص داد و هیچ سوالی را بی‌پاسخ نگذاشت.
وی ادامه می‌دهد: از آب گفت و از الفبای آبادانی، از قطره قطره آب و ارزش آن برای فلات ایران و البته از کمبود شدید آن در حال و شدیدتر آن در آینده سخن گفت، از کویر و گوهرهای زیبایش سخنرانی کرد و تمنا می‌کرد که این همه نعمت و زیبایی را که به شدت در معرض تهدید و خطر است، پاس بداریم و قدر بدانیم.
شهردار بافق: از آب گفت و از الفبای آبادانی، از قطره قطره آب و ارزش آن برای فلات ایران و البته از کمبود شدید آن در حال و شدیدتر آن در آینده سخن گفت، از کویر و گوهرهای زیبایش سخنرانی کرد و تمنا می‌کرد که این همه نعمت و زیبایی را که به شدت در معرض تهدید و خطر است، پاس بداریم و قدر بدانیم.شهردار بافق با بیان این که کردوانی حتی بعد از ناهار هم اصرار داشت که زمان را از دست ندهیم و به گوشه کنار کویر بافق سر بزنیم، می‌گوید: مثل یک جوان پرانرژی و با انرژی‌تر از افرادی که شاید کمتر از نصف سن او سن و سال داشتند، به بیابانهای اطراف رفت.
وی با یادآوری بازدید کردوانی از کویر بافق، یادآور میشود: از شورابه‌ها و حوضچه‌های نمک بافق دیدن کرد، از کمپ‌های کویری و ریگزارها و نخلستان‌های زیبای روستاهای حاشیه شهر بازدید کرد و در این مدت از بیان ایده، پیشنهاد سازنده، اثرگذار و ارزنده‌اش دریغ نکرد.
نوروززاده البته معتقد است که انتقادات بجا و منطقی کردوانی، این سفر را ماندگار کرد و باعث شد تا خاطره یک روز بیادماندنی از حضور چهره‌ای ماندگار و پربرکت در شهر بافق که عاشق ایران و ایرانی و مانایی تمدنی چند هزار ساله آن به گستره تاریخ بود برای همیشه رقم بخورد، انتقادی کلان که همیشه و در هر جا بر آنها پافشاری می‌کرد، مسائل انتقال آب و دخالت در طبیعت، برخی از انواع کشت‌ها و نوع گیاهانی که استفاده شده، نوع نگاه به کویر و...، مسائلی بود که همیشه نسبت به آنها نگاه نقادانه‌ای داشت و گذر زمان هم نشان داد که در بسیاری از این انتقادات حق داشته، این را از آنجایی می‌گویم که بعدها ثابت شد که هر آنچه از آب و غیره می‌گفت و پیش‌بینی می‌کرد، درست از آب درآمده است، هر آنچه را که وقتی زنده بود، گفت.
امروز شاهد مشکلات کلانی در مسائل آب و خاک و به طور کلی محیط زیست کشورمان هستیم، مشکلاتی که افرادی چون کردوانی بارها آنها را فریاد زدند اما شنیده نشد.
انتقادات کردوانی، شنیده نشد ولی محقق شد
انتهای پیام