اهم اقدامات دولت سیزدهم در بخش کشاورزی / از توزیع هوشمند اقلام تا افزایش 50 درصدی قیمت خرید گندم
تهران - ایرنا - وزارت جهاد کشاورزی با انتشار گزارشی اهم اقدامات و دستاوردهای انجام شده طی 5 ماهه نخست عملکرد دولت سیزدهم در بخش کشاورزی را در راستای حمایت از تولید کالاهای اساسی و خنثی سازی اثر تحریم‌های آمریکا در حوزه امنیت غذایی اعلام کرد.
به گزارش روز سه شنبه ایرنا، وزارت جهاد کشاورزی با انتشار گزارشی اقدامات و دستاوردهای ویژه این وزارتخانه طی 5 ماهه نخست فعالیت دولت سیزدهم را اعلام کرد.
براساس این گزارش، در ابتدای دولت سیزدهم و به دستور رئیس جمهوری بعد از 60 سال ماموریت‌هایی که در سال 1342 در انقلاب سفید گرفته شده بود، به وزارت جهاد کشاورزی بازگشت به نحوی که حوزه‌های بازرگانی، تنظیم بازار و تجارت محصولات کشاورزی که متعلق به وزارت صمت بود به این وزارتخانه واگذار شد و بدین ترتیب کل زنجیره تامین غذا از مزرعه تا سفره دارای یک متولی و فرمانده شده است که قطعا این فرماندهی واحد به نفع جامعه و باعث پایداری تولید و دسترسی بهتر برای مردم می‌شود.
اجرای کشاورزی قراردادی
اجرای کشاورزی قراردادی محوری‌ترین اقدام کلان این وزارتخانه بوده و در این راستا از توسعه کشت قراردادی گندم، کلزا و پنبه حمایت و کشت قراردادی برنج نیز طراحی شده است.
بنابراین این گزارش، کشاورزی قراردادی گندم در سطحی معادل 260 هزار هکتار از اراضی 17 استان کشور با تهیه بسته حمایتی برای مجریان طرح به مرحله اجرا درآمده است و تفاهمنامه کشت قراردادی دانه‌های روغنی در سطح 100 هزار هکتار و پنبه در سطح 5 هزار هکتار با تعریف بسته حمایتی منعقد شده است.
تراز تجاری بخش کشاورزی در فصل پاییز 1400 نسبت به فصل تابستان همان سال در دولت سیزدهم 28.2 درصد بهبود یافته و از 3431- میلیون دلار به 2462- میلیون دلار رسیده است.
راه‌اندازی قرارگاه امنیت غذایی در وزارت جهاد کشاورزی
قرارگاه امنیت غذایی به منظور پایش امنیت غذایی، رصد کالاهای اساسی و بازار برای تامین اقلام مورد نیاز و اقدامات پیش تدبیری و مقتضی در وزارت جهاد کشاورزی راه‌اندازی شده است. فرآیند قیمت‌گذاری، تولید، توزیع، ترخیص، بازرسی و نظارت بر قیمت کالاهای اساسی به صورت مستمر و روزانه در سطح ستاد وزارت جهاد کشاورزی، استان‌ها و شهرستان‌های کشور مورد رصد قرار می‌گیرد.
هم‌زمان با آغاز به کار دولت سیزدهم و با تلاش وزارت جهاد کشاورزی در تامین منابع مالی لازم، نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی قبل از شروع سال زراعی 1401-1400 با رعایت هزینه‌های تولید و متناسب با تورم اعلام شد.
از دیگر اقدامات کلان وزارت جهاد کشاورزی طی 5 ماهه نخست دولت سیزدهم، افزایش 50 درصدی قیمت خرید تضمینی گندم با در نظر گرفتن هزینه‌های تولید و متناسب با تورم جهانی است، به طوری که با رایزنی‌های فراوان و تامین منابع مالی، قیمت هر کیلوگرم گندم در سال زراعی 1401-1400 با افزایش 50 درصدی نسبت به سال زراعی گذشته از 7500 تومان تعیین شده قبل از کشت، به 10 هزار و 500 تومان افزایش یافت و مبلغ 1000 تومان هم به عنوان جایزه تحویل گندم به دولت به ازای هر کیلوگرم؛ به مبلغ فوق اضافه خواهد شد.
کاهش قیمت لبنیات، گوشت مرغ و ثبات بازار میوه
کاهش نسبی قیمت سه قلم پرمصرف لبنیات، گوشت مرغ و تخم‌مرغ و ثبات نسبی بازار میوه از جمله دستاوردهای تعامل وزارت جهاد کشاورزی با 100 اتحادیه، تشکل و انجمن در بخش‌های گوناگون کشاورزی بوده است.
طی 5 ماهه نخست دولت سیزدهم، توزیع هوشمند اقلام خوراکی و محصولات کشاورزی آغاز و در اکثر کلان‌شهرها عملیاتی شده است که نتایج آن در کاهش قیمت و ثبات نسبی بازار مرغ و تخم‌مرغ و برخی اقلام پرمصرف مشهود می‌باشد.
کارگروهی در راستای افزایش سطح زیر کشت دیم تشکیل شد که در گام دوم آن، همانا اجرای طرح جهش تولید در دیم‌زارهای کشور با سطحی بالغ بر دو میلیون و 600 هزار هکتار از اراضی 15 استان کشور است که این مهم با انعقاد تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) آغاز شده و براساس آن برای افزایش مشارکت کشاورزان، کود رایگان، بذر با 50 درصد تخفیف، بیمه با 35 درصد تخفیف و ترویج و آموزش رایگان به کشاورزان ارائه شده است.
افزایش ذخایر راهبردی کالاهای اساسی به 4 ماه
افزایش ذخایر راهبردی کالاهای اساسی (گندم و نهاده‌های دامی) از 2 به 4 ماه از دیگر اقدامات ویژه در مدت یاد شده است و وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم با برنامه‌ریزی توانست ذخایر راهبردی گندم و نهاده‌های دامی را افزایش دهد.
با تهیه سامانه برنامه‌ریزی تولید و توزیع بذور اصلاح شده، بیش از 36 هزار تن بذر جو در طبقات و ارقام مختلف، 70 هزار یونیت بذر چغندرقند پاییزه و 200 هزار یونیت بذر بهاره تهیه، تامین و توزیع شده است و نیز تولید بذر سورگوم علوفه‌ای و دانه‌ای، ارزن و چغندر علوفه‌ای از دیگر اقدامات ویژه در بخش زراعت بوده و در مدت یاد شده توسعه اجرای پروژه‌های پایلوت مزارع الگویی تغذیه و کشت نشایی، توسعه کشت ارقام پرمحصول و هیبرید برنج و بهبود تغذیه گیاهی برنج در 20 سایت، تغییر زمان کاشت حبوبات دیم از بهاره به پاییزه و اجرای حدود 180 هزار هکتار سطح کشت مکانیزه در این بخش صورت پذیرفته است.
توسعه سطح زیر کشت گلخانه‌ها
توسعه گلخانه‌ها در سطح 1081 هکتار، انتقال 436 هکتار سبزی و صیفی از فضای باز به محیط کنترل شده و افزایش ضریب خوداتکایی تولید بذور هیبرید گلخانهای اجرایی شده است.
سایر اقدامات بخش باغبانی، جهش تولید گیاهان دارویی و افزایش توسعه سطح زیر کشت با ارایه تسهیلات، احداث 37 قطعه باغ مادری، حمایت از تولید نهال خرما به روش کشت بافت، خرید برگ سبز چای به میزان 135 هزار تن و پرداخت 216 میلیارد ریال تسهیلات با کارمزد 4 درصد بین چای‌کاران از اقدامات صورت گرفته در بخش باغبانی است.
اقدامات بخش دام و طیور
در این مدت در بخش دام و طیور اقداماتی از جمله تولید 7870 هزار تن محصولات دامی شامل 460 هزار تن گوشت قرمز، 5520 هزار تن شیر خام، 1300 هزار تن مرغ و 590 هزار تن تخم‌مرغ صورت گرفته است. همچنین احیای سویه ملی مرغ لاین آرین و ورود 44 میلیون قطعه جوجه یک روزه گوشتی این سویه در بازار، هویت‌گذاری حدود 15 میلیون راس دام، توسعه پرورش گاو دومنظوره، آمیختهگری دام سنگین، اصلاح نژاد گاومیش و اجرای مرحله سوم طرح واکسیناسیون سراسری طیور روستایی بر علیه بیماری نیوکاسل انجام و نسبت به خرید، ذخیره‌سازی و توزیع 80 هزار تن انواع محصولات دامی اقدام شده است.
تامین 4.4 میلیون تن ذرت، حدود 2 میلیون تن کنجاله سویا و 1.5 میلیون تن جو، توزیع حدود 1.8 میلیون تن نهاده شامل 528 هزار تن ذرت، 511 هزار تن کنجاله سویا، 750 هزار تن جو، خرید و تامین حدود 1.6 میلیون تن نهاده دامی از خارج از کشور شامل 742 هزار تن ذرت، 359 هزار تن کنجاله سویا، 546 هزار تن جو و تأمین 115 هزار تن محصولات دام و طیور، از دیگر اقدامات بخش کشاورزی است.
در بخش شیلات، تولید حدود 360 هزار تن از انواع ماهی و میگو، کشت بیش از 445 میلیون قطعه لارو، رهاسازی بیش از 310 میلیون قطعه انواع بچه ماهی، صادرات 65 هزار تن خوراک و انواع آبزیان، ساماندهی ناوگان صیادی و توقیف 1300 لنج و قایق موتوری صید غیرقانونی، ساخت اسکله‌های شناور بندر صیادی سوزا و بهرهبرداری از اسکله بندر صیادی آبادان، شروع عملیات اجرایی حدود هشت مزرعه پرورش ماهی در دریا، رفع تعلیق صادرات خاویار پرورشی به اتحادیه اروپا و صادرات ماهی به کردستان عراق انجام شده است.
60 میلیون مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف آب
در بخش آب و خاک کشاورزی در زمینه توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، احداث شبکه، تجهیز و نوسازی و زهکشی اراضی در سطح حدود 22 هزار و 400 هکتار، بازسازی و نوسازی قنوات حدود 160 کیلومتر و افزایش ظرفیت صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی حدود 60 میلیون متر مکعب اقدام شده است. همچنین پیگیری و نهایی شدن تخصیص آب 255 هزار هکتار اراضی فاز 2 طرح احیای 550 هزار هکتاری اراضی کشاورزی خوزستان و ایلام، تعیین 22 هزار هکتار اولویت اول اجرای فاز دوم طرح احیای 550 هزار هکتاری اراضی کشاورزی خوزستان و ایلام و پیگیری مبادله موافقتنامههای آن در این مدت صورت گرفته است.
تثبیت 24 میلیون هکتار اراضی ملی
از اقدامات ویژه حوزه منابع طبیعی و امور اراضی کشاورزی در 5 ماهه نخست دولت سیزدهم، تثبیت 24 میلیون هکتار اراضی ملی و حدنگاری حدود 16.5 میلیون هکتار، خرید و تجهیز خودروهای حفاظتی به سیستم مانیتورینگ و بلوک‌بندی حفاظتی در سطح 1076 حوزه آبخیز، عملیات مراقبت و آبیاری جهت بیابان‌زدایی و تثبیت شن‌های روان 78 هزار هکتار، تهیه طرح‌های مرتعداری در سطح 1.4 میلیون هکتار و مدیریت چرا در 6.7 میلیون هکتار و آبخیزداری در سطح 186 هزار هکتار، تهیه 170هزار هکتار نقشه حدنگاری و افزایش 184 درصدی مساحت اراضی رفع تداخل شده به میزان 360 انجام شده است.
مبارزه با عوامل خسارت‌زا در سطح 1.8 میلیون هکتار
طی این مدت در بخش حفظ نباتات مبارزه با عوامل خسارت‌زای زراعی و باغی در سطح 1.8 میلیون هکتار، مبارزه بیولوژیک و غیرشیمیایی در سطح یک میلیون هکتار، ردیابی 470 هزار هکتار، ضدعفونی 555 هزار تن محصولات، اعمال ضوابط قرنطینه‌ای بر 10 میلیون تن و پیش‌آگاهی در سطح 315 هزار هکتار صورت گرفته است.
تامین 1 هزار و 700 دستگاه انواع تراکتور؛ در بخش مکانیزاسیون کشاورزی نیز 4 هزار میلیارد ریال تسهیلات جذب و بیش از 19 هزار و 700 دستگاه انواع تراکتور، 18 هزار دستگاه انواع ادوات و 800 دستگاه انواع کمباین تامین و به کشاورزان تحویل شده است.
افزایش میزان سطح و پوشش بیمهای محصولات جدید
ارایه تعرفه‌های بیمهای متنوع و افزایش میزان سطح و پوشش بیمهای محصولات جدید و کشتهای قراردادی، توسعه بهرهبرداری از فناوریهای نوین ماهوارهای در فرایندهای بیمهگری، پایش و ارزیابی خسارت، پرداخت 671 هزار فقره تسهیلات به میزان 893 هزار میلیارد ریال و 217 هزار میلیارد ریال تسهیلات خرید تضمینی و حمایتی، تشکیل دو صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی در استانهای گلستان و خوزستان، افزایش تعداد کل صندوق‌ها به 167 مورد، افزایش مبلغ 625،1 میلیارد ریال به سرمایه صندوق‌ها، اعطای 712،6 میلیارد ریال تسهیلات و توزیع 245،2 میلیارد ریال اعتبارات دولتی به عاملیت صندوق‌ها طی مدت یاد شده در دولت سیزدهم است.
خرید حمایتی 110 هزار راس دام مازاد عشایر
در بخش عشایر به خرید تعداد 110 هزار راس دام مازاد عشایر توسط شرکت پشتیبانی امور دام به منظور حمایت از فعالیت و اقتصاد جامعه عشایری و متعادل کردن بازار خرید دام، اجرای 127 پروژه آب‌رسانی برای تامین آب شرب پایدار عشایر، آب‌رسانی به میزان 2.2 میلیون مترمکعب و توزیع 560 هزار تن نهاده‌های دامی (جو، کنسانتره و...) در سامانه‌های عرفی محل استقرار دامداران عشایر، تخصیص مبلغ 250 میلیارد تومان تسهیلات به دامداران عشایر به عنوان سرمایه در گردش دامداری و نهاده‌های دامی (که تاکنون 92 درصد آن جذب شده است)، تخصیص مبلغ 100 میلیارد تومان تسهیلات بابت خرید علوفه، نهاده دامی و آب شرب و... با توجه به شرایط خشکسالی سال آبی 1399-1400 (که 56 درصد آن تاکنون جذب شده است) و تامین و توزیع 14.2 میلیون لیتر نفت سفید، 1.6 میلیون لیتر نفت گاز و 6.8 میلیون کیلوگرم گاز مایع (622 هزار کپسول گاز) می‌توان اشاره کرد.
سایر اقدامات انجام شده؛ ثبت و گسترش نظام‌های میراث کشاورزی در ایران، مشارکت در تدوین سند جامع توسعه کشاورزی استان هرمزگان و تهیه و تدوین بیش از 12 فقره اساسنامه و دستورالعمل جهت راه‌اندازی و استقرار ساختار جدید نظام صنفی با همکاری دبیرخانه هیات عالی نظارت بر اصناف کشاورزی ایران از اقدامات دیگر انجام شده در مدت یاد شده به شمار می‌رود.