ایران با این خوراکی‌ها بازار عربستان را می گیرد؟
به گزارش اکوایران، عربستان سعودی مهمترین کشور نفتی، مهمترین رقیب منطقه‌ای ایران و مهمترین عضو شورای همکاری خلیج فارس است. این کشور در سال‌های اخیر بحران جانشینی پیچیده‌ای را از سر گذرانده و اهداف بلندپروازانه برای نقش آفرینی در قرن 21 در چشم‌انداز 2030 تعریف کرده است. بر مبنای چشم‌انداز 2030، عربستان دیپلماسی اقتصادی جدیدی را طراحی کرده و به تدریج در حال اجرای آن است.
بنابراین شناخت دیپلماسی اقتصادی عربستان به عنوان مهمترین رقیب ایران و کشوری و بازاری مهم در محیط همسایگی ایران ضرورت دارد. با توجه به اهمیت این بازار این سوال مطرح می‌شود که روند مناسبات اقتصادی ایران و عربستان در دوراتی که مناسبات سیاسی نداشتند چگونه بوده است.
پتانسیل‌های صادراتی به عربستان
با توجه به ارزیابی روابط تجاری ایران و عربستان این سوال مطرح می‌شود که ایران برای توسعه مناسبات خود با عربستان از چه پتانسیل‌هایی می‌تواند استفاده کند.
براساس گزارش منتشر شده ایران در تامین 16 قلم کالای مورد نیاز عربستان دارای مزیت است و می‌تواند ایران از اقلام به عنوان پتانسیل‌های صادراتی استفاده کند. نگاهی به فهرست این اقلام نشان می‌دهد در میان 5 کالای اول، چهار قلم به محصولات غذایی اختصاص داشته است. «آهن فولاد»، «چاشنی‌ها»، «سبزیجات»، «میوه‌ها» و «مغزهای خوراکی» 5 قلم کالای اولی هستند که توانستند عنوان پتاسیل‌های صادرتی را به خود اختصاص دهند. در جایگاه بعد «محصولات غذایی»، «پلاستیک و لاستیک»، «محصوالت سرامیکی»، «فلزات (به جز آهن‌های گرانب‌ها)، «محصولات معدنی»، «منابع معدنی»، «محصولات لبنی»، «میوه‌ها»، «ماهی و صدف»، «ماشین آلات و برق»، «کفپوش‌ها»، «تخم مرغ»، «عسل و فرآورده‌های حیوانی خوراکی» و «مواد شیمیای» اشاره کرد.
تصویر روابط تجاری ایران و عربستان
مطابق با آمارهای گمرک صادرات بدون نفت خام ایران به عربستان در سال 1401 با افزایش 343 برابری نسبت به سال قبل از آن مواجه شده که دلیل اصلی آن را می‌توان به بهبود مناسبات سیاسی دو کشور نسبت داد. افزایش صادرات میان دو کشور درحالی صورت گرفته که طی مدت زمان مورد بررسی واردات از عربستان صفر بوده است. براساس داده‌های اعلام شده در 4 ماهه 1402 صادرات ایران به عربستان حدود 6 هزار دلار بوده و همانند سال 1401 وارداتی از این کشور نداشتیم. از سوی دیگر ارزش صادرات ایران به این کشور در سال 1401 برابر با 14 هزار و 700 دلار ثبت شده است.
براساس آمار گمرک به نقل از معاونت بررسی‌های اقتصدی اتاق تهران هرچند ارزش صادرات به عربستان افزایش 343 برابری نسبت به سال 1400 داشته، اما این صادرات از تنوع بالایی برخوردار نبوده و «شمش از آهن و فولاد» با سهم حدود 96 درصد از کل ارزش صادرات، عمده کالای صادراتی به این کشور بوده است. داده‌های اعلام شده نشان می‌دهد که کل کالای صادراتی ایران به عربستان در سال 1401 به لحاظ وزنی برابر با 30 هزار و 900 تن بوده و به لحاظ ارزشی هم این رقم به 14 میلیونی و 700 هزار دلار رسیده است.
طرف‌های تجاری عربستان
براساس گزارش منتشر شده در سال 2021 عمده صادرات عربستان به چین صورت گرفته و این کشور 3.5 درصد سهم ارزش کل صادرات این کشور را به خود اختصاص داد. در جایگاه دو هم امارات قرار دارد بطوریکه 2 درصد از ارزش کل صادرات عربستان به این کشور اختصاص یافته است. هند هم با سهم 1.8 درصدی، ترکیه 1.3 درصدی و سنگاپور با 1.2 درصدی توانستند در جایگاه بعدی قرار گیرند.
اما در بازه زمانی مورد بررسی چین با سهم 20.4 درصدی بیشترین سهم از کل ارزش صادرات به عربستان را از آن خود کرد، در رتبه بعدی هم آمریکا با سهم 10.2 درصدی، امارات متحده عربی با سهم 8.2 درصدی، هند با سهم 5.3 درصدی و آلمان با سهم 4.9 درصدی در جایگاه بعدی قرار گرفتند و توانستد بیشترین سهم از بازار عربستان را به خود اختصاص دهند.
