ایران در باشگاه قاره‌پیماها
موسسه واشنگتن در گزارشی تحلیلی به پیشرفت‌های گسترده فنی در برنامه موشکی ایران پرداخت. این اندیشکده آمریکایی یکی از نشانه‌های این تحول را رونمایی اخیر از نسل چهارم موشک بالستیک سوخت مایع خرمشهر موسوم به «خیبر» می‌داند. از همین رو با به بلوغ رسیدن طرح خرمشهر، ایران به زودی می‌تواند پایگاه‌های هوایی و دریایی استراتژیک ایالات متحده در اقیانوس هند را تهدید کند.
در 25 مه2023، ژنرال محمدرضا قرایی آشتیانی، وزیر دفاع ایران، در بحبوحه تشدید تنش ها با اسرائیل و غرب در خصوص برنامه هسته ای تهران و صحبت مجدد در مورد حملات پیشگیرانه علیه سایت‌های هسته‌ای کلیدی ایران، از نسل چهارم موشک بالستیک سوخت مایع خرمشهر موسوم به «خیبر» رونمایی کرد. به گزارش موسسه واشنگتن برای خاور نزدیک آشتیانی در مجموعه سازمان صنایع هوافضای حکیمیه در شرق تهران با پس زمینه موشک جدید و مدل بزرگ و مشابه‌سازی شده «قبه الصخره» بیت المقدس سخنرانی کرد. نام خیبر برگرفته از نام یک دژ در صدر اسلام است که در مدینه واقع بود و قبایل یهودی در آن زندگی می‌کردند.
در سال 628 پس از میلاد، یهودیان آنجا از لشکریان مسلمان به رهبری امام اول شیعیان «علی بن ابی طالب» شکست خوردند. بنابراین پیام خیبر به اسرائیل پیامی غیرقابل انکار بود.«خرمشهر» پیشرفته‌ترین موشک بالستیک ایران با سوخت مایع است و احتمالا اولین موشک با استفاده از سوخت مایع قابل ذخیره‌سازی است که اولین نسخه آن در رژه نظامی 22 سپتامبر 2017 معرفی شد. گمان می‌رود این موشک از نظر فنی مشترکات زیادی با موشک «هواسونگ -10» کره‌شمالی داشته باشد که این موشک هم بر اساس موشک بالستیک زیردریایی و البته بازنشسته روسی R-27 ساخته شده است.
به ادعای این اندیشکده آمریکایی گمان می‌رود ایران در سال 2005 چند موشک «هواسونگ -10» از کره‌شمالی برای اهداف مهندسی معکوس دریافت کرده است. «خرمشهر» همچنین اولین عبور ایران از اسکاد روسیه و سامانه های پیشرانه نسل اسکاد است.
پیشینه و ویژگی‌های فنی خرمشهر
موسسه واشنگتن در تحلیل 25 ژوئیه در این رابطه نوشت، گزارش های بین سال‌های 2016 تا 2018 حاکی از آن بود که ایران در حال پرتاب آزمایشی خرمشهر بود و این موشک به دلیل طراحی جدید و سامانه رانشی و پتانسیل قابل‌توجه «بُرد - بار»، نگرانی‌های بین‌المللی را برانگیخت.
پیشرانه «اروند» که به نام رودخانه مرزی جنوبی ایران - عراق نام‌گذاری شده است، متشکل از یک موتور اصلی و دو موتور کنترل بردار رانش کوچک‌تر (TVC) است و گفته می‌شود که دارای پیشرانه «هایپرگولیک» است، به این معنی که از سوخت قابل ذخیره‌سازی و اکسید‌کننده‌هایی استفاده می‌کند که بدون نیاز به سیستم جرقه‌زنی پیچیده و مستعد خرابی، خود به خود در تماس با یکدیگر مشتعل می‌شوند.
در حالی که ایران جزئیات بیشتری درباره ترکیب سوخت / اکسیدکننده منتشر نکرده است، اما رایج ترین اکسیدکننده «تتروکسید دینیتروژن»(N2O4) و رایج ترین انواع سوخت عبارت از «دی متیل هیدرازین» نامتقارن (UDMH)، «مونو متیل هیدرازین» (MMH)، «هیدرازین» یا مخلوطی از هیدرازین «دی متیل هیدرازین» نامتقارن است. «هواسونگ 10» کره‌شمالی از ترکیب هایپرگولیک UDMH به عنوان سوخت و از N2O4 یا اسید نیتریک دود قرمز (RFNA) به عنوان اکسیدکننده تا حداکثر برد تخمینی 4000 کیلومتر برای کلاهک‌های معمولی و هسته‌ای استفاده می‌کند. اروند را می‌توان در آینده در یک موشک بالستیک قاره پیما (ICBM) با استفاده از طراحی دو مرحله ای با دو موتور نیروبخش مرحله اول ترکیب کرد. نویسنده موسسه واشنگتن پس از ارائه شرح مفصل و فنی از این دو نوع موشک و قابلیت‌های رزمی آنها و ویژگی‌های پروازی و پیشرانه‌شان می‌افزاید، خرمشهر با حمل انواع کلاهک به نمایش گذاشته شده است. نسخه اصلی 2017 دماغه مخروطی بزرگی داشت و «خرمشهر -2» در فوریه 2019 با ویژگی‌های به روزتر به نمایش گذاشته شد. نسخه بعدی هفت ماه بعد نمایش داده شد که یک دماغه مخروطی با قطر کاهش‌یافته شبیه به شهاب -3 داشت. منابع نظامی ایران ادعا می‌کنند که این موشک می‌تواند یک کلاهک خوشه ای و هشتاد نوع مهمات خوشه‌ای از حداقل دو نوع ضد نفر و ضدباند را برای پوشش مناطق هدف وسیع مانند انبارهای نظامی، فرودگاه ها و شهرها حمل کند.
به سوی اروپا و فراتر از آن
خرمشهر تنها موشک بالستیک ایرانی با برد بیش از 2000 کیلومتر نیست و آخرین نیز نخواهد بود، اما به نظر می‌رسد با توجه به قابلیت حمل «بار به برد»، یکی از همه‌کاره‌ترین و موثرترین موشک‌هاست. با بلوغ طرح خرمشهر، ایران همچنین پتانسیل موشک بالستیک میان برد (IRBM) را نشان می‌دهد که به زودی می‌تواند پایگاه های هوایی و دریایی استراتژیک ایالات متحده در دیگو گارسیا در اقیانوس هند را که در حدود 3800 کیلومتری نزدیک‌ترین خط ساحلی ایران قرار دارد، تهدید کند.
مهم‌تر از آن، فناوری توسعه‌یافته برای خرمشهر ممکن است نشان‌دهنده پیشرفت قابل‌توجهی به سوی توسعه یک موشک قاره‌پیما (ICBM) باشد. صنعت موشکی ایران باید به راحتی قادر باشد برد خرمشهر را تا این فاصله‌ها گسترش دهد، اگر قبلا این کار را نکرده باشد. علاوه بر این، این احتمال که ایران ممکن است با درخواست کمک فنی از کره‌شمالی یا حتی روسیه در زمان صرفه‌جویی کند، نباید نادیده گرفته شود. به ادعای موسسه واشنگتن تهران، خرمشهر را به عنوان یک تهدید مستقیم برای ناتو و اروپا - ظاهرا شامل سایت های دفاع موشکی عملیاتی Aegis Ashore در رومانی و لهستان، که عمدتا برای دفاع در برابر تهدید موشک های بالستیک ایران ساخته شده اند - در نظر گرفته است. دولت جورج دبلیو بوش در سال 2007 با پیش‌بینی چنین تهدیدهایی از سوی ایران، استقرار سامانه دفاع موشکی «میان راه» زمینی را در اروپا پیشنهاد کرد. روسیه و ایران با استقرار «سیستم دفاع موشکی روش تطبیق مرحله ای» که برای اولین بار در سپتامبر 2009 اعلام شد، در ماه مه 2016 عملیاتی شد و شامل ایستگاه رادار دوربرد پیشرو Kurecik TPY-2 در جنوب شرقی ترکیه و یک فرماندهی بود، مخالفت کردند. مرکز کنترل، مدیریت نبرد و ارتباطات (C2BMC) در پایگاه هوایی رامشتاین، آلمان، متمرکز بود. فاصله رامشتاین تا پایگاه اصلی موشک های بالستیک سپاه در نزدیکی تبریز 3300 کیلومتر است، در حالی که سایت رومانیایی در «دوسلو (Deveselu)» در 1840 کیلومتری پایگاه تبریز قرار دارد.
سایت لهستانی در ردزیکوو که به زودی به طور کامل به بهره‌برداری می‌رسد در 2860 کیلومتری پایگاه تبریز قرار دارد. دفاع در این فواصل به نیروهای غربی این امکان را می‌دهد که موشک‌های بالستیک میان برد ایران (MRBM) مانند قدر، سجیل و خرمشهر را قبل از رسیدن به اهداف خود در شرق و جنوب اروپا رهگیری کنند. سیستم دفاع موشکی Aegis Ashore برای محافظت از متحدان اروپایی ناتو و نیروهای مستقر ایالات متحده در اروپا در برابر تهدیدهای موشکی بالستیک با شناسایی، ردیابی، درگیری و انهدام موشک‌های بالستیک قبل از ورود مجدد به جو طراحی شده است، و با هماهنگی با ناوشکن‌های تهاجمی Aegis، مانند آنچه در حال حاضر در منطقه مستقر شده کار می‌کند.
سرلشکر امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مصاحبه اخیر خود اعلام کرد که محدودیت برد 2000 کیلومتری خودخواسته - بردی که برای رسیدن به اسرائیل از هر نقطه ایران کافی تلقی می‌شود - به احترام کشورهای اروپایی تعیین شده است، اما در صورت تغییر رفتار آنها می‌تواند حذف شود. ایران به سرمایه‌گذاری هنگفت در برنامه‌های موشکی خود ادامه می‌دهد و مطمئن است که می‌تواند از بازدارندگی خود محافظت کرده و توانایی‌های تهاجمی خود را تقویت کند. خرمشهر بادوام ترین گزینه ایران برای اسکان و تحویل کلاهک هسته ای در بردهای کوچک تا متوسط - بسته به وزن کلاهک - است (البته «اگر» و «زمانی» که تصمیم به استفاده از مواد شکافت پذیر موجود خود داشته باشد). مقامات دفاعی ایران و فرماندهان سپاه ادعا می‌کنند که این موشک از دقت بسیار بالایی برخوردار است.
--> اخبار مرتبط