ایران و مصر آشتی می کنند؟
مصر و ایران اختلافات ریشه‌داری با یکدیگر دارند. ایران در زمان روی‌کار آمدن رئیس‌جمهوری از میان چهره‌های اخوان المسلمین این موضوع را به فال نیک گرفته بود. از طرف دیگر مسائل تاریخی و پناه دادن انورسادات مصری به محمدرضا پهلوی چیزی نیست که تهران آن را فراموش کرده باشد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، منابع دیپلماتیک مصری گفته‌اند که در هفته آخر ماه گذشته میلادی، مذاکراتی بین مقامات امنیتی مصر و ایران برگزار شد و دو طرف امکان توسعه تدریجی روابط دوجانبه طی مرحله آتی را بررسی کردند.
به نظر می‌رسد که روابط ایران و مصر تابعی از روابط سعودی‌ها با تهران است. در ماه‌های اخیر ایران و عربستان به سمت بازگشت به روابط دیپلماتیک قدم های جانانه ای برداشتند و حتی دیپلمات های دو کشور بر سر کار خود برگشتند. این اتفاق به دیگر متحدان ریاض چراغ سبز داد که می‌توانند برای دوستی با ایران اقدام کنند. مصر در بین این کشورها از اهمیت بیشتری قرار دارد.
عراق قرار است میانجی جدید میان مصر و ایران باشد. دو کشوری که روابطشان از زمان پیروزی انقلاب اسلامی قطع شده است، حالا ممکن است بتوانند با پا درمیانی بغداد بار دیگر روابط دیپلماتیک را از سر بگیرند. منابع دیپلماتیک مصری گفته‌اند که در هفته آخر ماه گذشته میلادی، مذاکراتی بین مقامات امنیتی مصر و ایران برگزار شد و دو طرف امکان توسعه تدریجی روابط دوجانبه طی مرحله آتی را بررسی کردند. به گفته یک مقام امنیتی کسانی که پای میز مذاکره نشسته‌اند از مقامات امنیتی و دیپلمات‌ها بوده‌اند. اما ظاهرا وضعیت در همین مرحله قرار دارد و فعلا خبری از پیشرفت نیست. مصر در ماه‌های اخیر تلاش هایی هم برای برقراری روابط با ترکیه از خود نشان داده ست. اما در مورد ایران اختلافات در مقایسه با آنکارا ریشه‌دار تر است.
موارد مورد اختلاف کدام هستند؟
مصر و ایران اختلافات ریشه‌داری با یکدیگر دارند. ایران در زمان روی‌کار آمدن رئیس‌جمهوری از میان چهره‌های اخوان المسلمین این موضوع را به فال نیک گرفته بود. از طرف دیگر مسائل تاریخی و پناه دادن انورسادات مصری به محمدرضا پهلوی چیزی نیست که تهران آن را فراموش کرده باشد. از طرفی قاهره هم نگرانی‌های خود را دارد. یک منبع اطلاعاتی مصری به روزنامه‌ای عراقی توضیح داده اگرچه مصر از این میانجیگری، به ویژه از سوی عراق به دلیل روابط ویژه اش با این کشور استقبال می کند، اما پیش از برداشتن هر گامی در این باره، منتظر اقدامات عملی ایران درباره امنیت منطقه می ماند. ا ین منبع افزوده که مصر روابط ایران با گروه‌های فلسطینی حماس و جهاد اسلامی را خلاف امنیت ملی خود می داند. نبیل فهیمی وزیرخارجه اسبق مصر معتقد است از سرگیری روابط ایران و مصر به دلیل عدم اعتماد کافی میان دو طرف، به مسائل دوجانبه و منطقه ای مرتبط است.
همه آنچه می‌دانیم
دو منبع عراقی امروز جمعه این هفته به وبگاه العربی الجدید گفتند که نمایندگانی از ایران و مصر ماه گذشته با یکدیگر در بغداد دیدار کرده‌اند. این منابع عراقی، یکی در وزارت خارجه و دیگری در دفتر مشاور امنیت ملی این کشور به العربی الجدید گفتند که سطح هیأت‌ها پایین بود، اما دولت عراق تلاش دارد میانجیگری میان تهران و ریاض را در خصوص تهران و قاهره نیز تکرار کند. به گفته آن‌ها، طرف ایرانی و مصری اصرار داشتند که خبر برگزاری این نشست به شکل رسمی اعلام نشود.
رخا احمد حسن، معاون اسبق وزیر امور خارجه مصر گفته که عملا مدتی است میان دو کشور تماس وجود دارد و در هر گونه نزدیکی واقعی یا عملی باید آمادگی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور اعلام شود. نشانه‌هایی مبنی بر چنین تفاهم‌هایی وجود دارد از جمله این نشانه‌های تسهیل ورود ایرانی‌ها به مصر و تسهیل در اخذ ویزای توریستی این کشور است.
نقش عربستان چیست؟
مصر و ایران روابطشان را از اوایل قرن سیزدهم شمسی آغاز کردند. این روابط با ازدواج شاه سابق ایران با خواهر شاه سابق مصر اوج گرفت و حتی جدایی آن دو هم نتوانست اوضاع را تیره و تار کند. اما وقوع انقلاب اسلامی و خروج محمدرضا پهلوی و حضورش در قاهره اوضاع را بین تهران و قاهره به شدت خراب کرد. این روابط تا زمان روی‌کار آمدن اخوان المسلمین در دهه 90 شمسی قطع بود. اوضاع برای مدت بسیار کوتاهی بهتر شد و دوباره پس از وقوع اختلاف بین ایران و عربستان هر گونه بارقه‌ای برای بازگشت به روابط پیشین خاموش شد.
به‌نظر می‌رسد که روابط ایران و مصر تابعی از روابط سعودی‌ها با تهران است. در ماه‌های اخیر ایران و عربستان به سمت بازگشت به روابط دیپلماتیک قدم های جانانه ای برداشتند و حتی دیپلمات های دو کشور بر سر کار خود برگشتند. این اتفاق به دیگر متحدان ریاض چراغ سبز داد که می‌توانند برای دوستی با ایران اقدام کنند. مصر در بین این کشورها از اهمیت بیشتری قرار دارد.
قاهره اولین گام خود را با اعلام آزاد بودن سفر ایرانی ها به صحرای سینا برداشت. هر چند که این قدم بسیار کوچک بود، اما نشان از بازشدن برخی از گره‌ها داشت. در این بین عراق که نتوانست در میان تهران و ریاض آشتی برقرار کند، اینبار سراغ قاهره و تهران رفته است تا نقش خود را به عنوان میانجیگر ایفا کند. به‌نظر می‌رسد که پروژه آشتی دادن ایران و مصر به نسبت پروسه ای که ایران و عربستان در پیش داشتند آسان‌تر است و نیازی نیست که از کشوری مانند چین برای آشتی استفاده شود. از آنجا که گفته می‌شود سطح مقامات دو طرف در مذاکرات اخیر پایین بود، به نظر می‌رسد که راه طولانی باشد.
همچنین بخوانید