ایمن بودن اتوگاز به روایت مقالات علمی معتبر / وزارت نفت مقصر اصلی وقوع حوادث غیرمترقبه است

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، تحقیقات درباره استفاده از LPG به عنوان سوخت خودرو (اتوگاز) همزمان با راه‌اندازی اولین تأسیسات خانگی آن در سال 1912 آغاز شد و در سال 1928 برای اولین بار در آمریکا از ال. پی. جی به عنوان سوخت در موتور یک کامیون استفاده شد. روند استفاده از این سوخت رفته رفته افزایش یافت تا اینکه اکنون 27.5 میلیون خودرو در دنیا از این سوخت استفاده می‌کنند.

در اواسط دهه هفتاد با افزایش تولید LPG در ایران، استفاده از آن در برخی خودروهای عمومی همچون تاکسیها مجاز شد و برای آن جایگاه‌های اختصاصی نیز در نظر گرفته شد. اما با ادامه مصرف در خودروها مقدار گازمایع موجود جوابگوی تقاضای صاحبین خودرو نبود بنابراین تصمیم گرفته شد تا این سوخت از سبد سوخت کشور کنار گذاشته شود.

اما اکنون از مجموع 18 میلیون تن تولید سالانه LPG حدود 6 میلیون تن آن صادرات شده و 2 میلیون تن آن نیز در داخل کشور مصرف می‌شود. در نتیجه در حال حاضر حدود 10 میلیون تن LPG مازاد در کشور تولید میشود که نیاز است برای استفاده مجدد آن در خودروها برنامه‌ریزی شود. با وجود این مقدار LPG مازاد و موانع تحریمی در برابر صادرات آن و همچنین با توجه به استقبال شدید مردم از این سوخت برای استفاده در خودرو‌ها، اما وزرات نفت این LPG مازاد را از صاحبین خودروها دریغ کرده و آن را در فلرها و خط لوله گاز می‌سوزاند و هدر می‌دهد.

*چرا اتوگاز سوختی ایمن برای استفاده در خودروها است؟

از دلایل عمده وزارت نفت برای ممانعت از اعطای LPG برای استفاده در خودروها، ناایمن بودن استفاده اتوگاز در خودرو‌ها و وسایل حمل‌ونقل عمومی است. دلیلی که با مشاهده تجربه کشورهای مختلفی همچون ترکیه، کره، روسیه و... در استفاده گسترده از LPG به عنوان اتوگاز و همچنین با مطالعه تحقیقات مختلف، به هیچ عنوان موجه به نظر نمی‌رسد. در ادامه به بررسی 2 ابهام درباره ایمنی استفاده از اتوگاز در خودروها پرداخته می‌شود.

1- ایمنی در حمل و نقل جاده‌ای LPG: یکی از ادعاها درباره غیرایمن بودن LPG ناظر به خطرات ناشی از حمل این سوخت توسط تانکرها است. یعنی گفته می‌شود که حمل LPG نسبت به بنزین و گازوئیل خطرات بیشتری را در پی دارد. در این راستا تحقیقی که در سال 2016 در دانشگاه کولنا بنگلادش صورت گرفت که نشان می‌دهد این ادعا صحیح نیست. در این تحقیق به این موضوع اشاره شده است که LPG در مقایسه با سایر سوخت‌ها کاملا بی خطر است. پروپان دمای احتراق بالایی (c510-450) دارد ولی دمای احتراق بنزین c 257 است. در نتیجه احتمال اشتعال خود به خودی LPG بسیار کمتر از بنزین باشد.

همچنین به گزارش اتحادیه صنعت تجارت LPG در انگلیس، بخار حاصل از LPG می‌تواند مانند بنزین مشتعل شود، اما برخلاف بنزین، مخزن ذخیره LPG قوی است و دارای تعدادی سوپاپ اطمینان است که مانع از اشتعال آن خواهد شد. بنابراین خطرات ناشی از تبخیر LPG در مخازن استاندارد آن وجود ندارد.

از طرفی در یک آزمایش در انگلیس ثابت شد که میانگین مدت زمان مهار آتش سوزی حاصل از LPG سه دقیقه کمتر از بنزین است. همچنین در آزمایشات جداگانه‌ای توسط سازمان تحقیقات علمی کاربردی هلند (TNO) این نتیجه حاصل شد که وسایل نقلیه LPG سوز در تصادف از وسایل بنزین‌سوز ایمن‌تر بودند. بخشی از این گزارش در تصویر زیر آمده است.

* ایمن بودن اتوگاز به روایت مقالات و پژوهش‌های علمی معتبر

2- ایمنی مخازن سوخت LPG در خودروها: برخی افراد مخازن ذخیره LPG در خودرو و همچنین سیستم سوخت رسانی اتوگاز در خودرو را غیر ایمن می‌دانند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا LPG به عنوان سوخت جایگزین در خودروها استفاده می‌شود در حالی که خودروهایی که از مخزن و سیستم هدایت سوخت استاندارد گازمایع استفاده می‌کنند کاملا بی‌خطر هستند. درباره این مسئله نیز طبق تحقیقی که در سال 2002 انجام شد می‌توان به این مورد اشاره کرد که مخازن LPG باید مقاوم در برابر ضربه شدید طراحی و ساخته شوند. این مورد در کشور ما نیز قابل اجراست و توانایی ساخت این مخازن در کشور وجود دارد.

همچنین در این تحقیق به این موضوع ذکر شده است که وسایل نقلیه LPG سوز حداقل به اندازه وسایل نقلیه دیزلی و بنزینی ایمن هستند. در گزارش این تحقیق آمده است خودروهای پایه گاز سوز ال. پی. جی نسبت به خودروهای تبدیلی (غیراستاندارد) ایمن‌تر هستند. خطر انفجار یا آتش سوزی هنگام استفاده از تلفن های همراه در وسیله نقلیه LPG بسیار کم است.

سیستم های سوخت رسانی خودرو LPG سیستم‌هایی به صورت مدار بسته هستند تا از نشت تصادفی LPG جلوگیری کنند. خطر نشت سوخت در مخزن و سیستم سوخت‌رسانی LPG کمتر از خطر یک دستگاه بنزین یا دیزل است. همچنین در این تحقیق به این موضوع نیز پرداخته شده است که LPG فقط در صورت مخلوط شدن با هوا به نسبت های قابل اشتعال و در صورت وجود منبع احتراق، می سوزد و به خودی خود مشتعل نمی‌شود.

در ادامه متن اصلی و ترجمه بخشی از نتایج تحقیق آمده است:

LPG Safety and the Risk of Explosion or Fire: Over 4 million LPG vehicles are in operation in about 30 countries, such as Japan, the Netherlands, Australia, Austria, and Italy, with proven safety records. The fuel tanks of LPG vehicles are designed to withstand severe impact without rupture and can survive vehicle fire.

«ایمنی LPG و خطر انفجار یا آتش سوزی: بیش از 4 میلیون وسیله نقلیه LPG در حدود 30 کشور جهان مانند ژاپن، هلند، استرالیا، اتریش و ایتالیا با سوابق ایمنی اثبات شده در حال کار هستند. مخازن سوخت وسایل نقلیه LPG برای مقاومت در برابر ضربه شدید بدون پارگی طراحی شده است و می تواند در آتش سوزی وسیله نقلیه زنده بماند».

Overseas experience shows that LPG vehicles are at least as safe as diesel and petrol vehicles. A risk assessment consultant commissioned by us carried out a survey of previous accident experience with gas-fuelled vehicles. The consultant found that there had been very few accidents involving the fuel systems of gas vehicles. There were 4 reported LPG vehicle accidents on the road.

«تجربه خارج از کشور نشان می دهد که وسایل نقلیه LPG حداقل به اندازه وسایل نقلیه دیزلی و بنزینی ایمن هستند. یک مشاور ارزیابی ریسک که به سفارش ما انجام شده است، بررسی تجربه تصادف قبلی با وسایل نقلیه بنزین را انجام داد. مشاور دریافت که تصادفات ناچیزی در ارتباط با سیستم های سوخت وسایل نقلیه بنزین رخ داده است. 4 مورد تصادف با خودرو LPG در جاده گزارش شده است».

It should be noted that all 4 cases involved converted LPG vehicles, which are not allowed in Hong Kong. We only allowed custom-made LPG vehicles produced by original vehicle manufacturers, which are subject to very high safety and performance standards.

«لازم به ذکر است که هر 4 مورد مربوط به وسایل نقلیه LPG تبدیل شده است، که در هنگ کنگ مجاز نیستند. ما فقط اجازه تولید وسایل نقلیه LPG سفارشی تولید شده توسط تولید کنندگان اصلی وسایل نقلیه را داده‌ایم که دارای استانداردهای ایمنی و عملکرد بسیار بالایی هستند».

Our risk consultant has confirmed that there have not been any accidents relating to the fuel system of custom-made LPG vehicles. The risk of explosion or fire associated with the use of mobile telephones in a LPG vehicle is extremely low. First, LPG vehicle fuel systems are closed systems with safety features to prevent accidental release of LPG. The risk of fuel leakage is less than that of a petrol or diesel vehicle. Second, LPG will only burn when mixed with air in proportions within the flammable limits and when there is an ignition source.

«مشاور ریسک ما تأیید کرده است که هیچ گونه تصادف در رابطه با سیستم سوخت خودروهای LPG که به صورت سفارشی ساخته شده اند نبوده است. خطر انفجار یا آتش سوزی در ارتباط با استفاده از تلفن‌های همراه در وسیله نقلیه LPG بسیار کم است. اولا، سیستم‌های سوخت خودرو LPG سیستم‌های بسته‌ای با ویژگی‌های ایمنی برای جلوگیری از انتشار تصادفی LPG هستند. خطر نشت سوخت کمتر از بنزین یا دیزل است. ثانیا، LPG فقط در صورت مخلوط شدن با هوا به نسبت‌های قابل اشتعال و در صورت وجود منبع احتراق می‌سوزد».

*وزارت نفت مقصر اصلی وقوع حوادث غیرمترقبه خودروهای LPGسوز در ایران

همچنین نگاهی به گزارش انجمن جهانی گاز پروپان (NPGA) بپردازیم. به گزارش این انجمن LPG ذاتا یک سوخت بیخطر است. دو عامل اصلی در ایمنی LPG نقش دارند. یکی محدودیتهای اشتعال آن است و دیگر اینکه مخزنی که LPG در آن نگهداری میشود بسیار قوی و محکم است. اگر گاز محصور نتواند نشت کند، نمی‌تواند سوزانده شود.

LPG نسبت به بیشتر سوخت‌ها محدودیت بیشتری در اشتعال‌پذیری دارد. حدود قابل اشتعال مخلوط LPG با هوا 2.4 درصد تا 9.6 درصد است. این بدان معنی است که وقتی غلظت LPG در هوا کمتر از حدود 2.4 درصد یا بیشتر از 9.6 درصد است، مخلوط آن با هوا آتش نمی‌گیرد. البته در صورتی که تودهای از LPG در داخل یک محفظه حاوی اکسیژن نظیر خودرو یا بر روی زمین مشتعل شود، سطح مشترک توده LPG با هوا می‌سوزد و این سوختن تدریجی خواهد بود و انفجاری رخ نمی‌دهد.

در یک نتیجه‌گیری کلی می‌توان اتوگاز را سوختی کاملا بی‌خطر دانست و با استفاده استاندارد از آن در خودروها هم در جهت جلوگیری از هدررفت مقدار مازاد تولیدی و هم برای کاهش آلودگی هوا در بسیاری از کلانشهرها گام برداشت. در این بین به نظر می‌رسد که ادعای وزارت نفت مبنی بر غیرایمن بودن اتوگاز نه بر اساس مقالات پژوهشی و تجربه جهانی بلکه بر مبنای مشاهده حوادث پیش‌آمده در ایران باشد که این حوادث نیز ناشی از سیاست‌گذاری غلط وزارت نفت در ارائه جایگاه‌ها و امکان تست استاندارد مخازن LPG به متقاضیان بوده و در نتیجه این مشاهدات نیز نمی‌تواند مبنای قضاوت ایمن یا غیرایمن بودن اتوگاز قرار گیرد.

بنابر آمار غیررسمی در حال حاضر تعداد 1 میلیون و 200 هزار خودرو LPG سوز در کشور وجود دارد که از جایگاه‌های غیررسمی و غیرمجاز و به رو‌ش‌های خطرناک و غیراستاندارد سوخت‌گیری می‌کنند و این موضوع باعث ایجاد حوادث غیرمترقبه شده است. در این بین وقتی وزارت نفت حاضر به ارائه خدمات استاندارد به صاحبین خودروهای LPGسوز نیست چگونه می‌تواند آمار حوادث ایجاد شده را مبنای غیرایمن بودن اتوگاز تلقی کند.

در این راستا اگر همانند بنزین و CNG استفاده از اتوگاز نیز توسط وزارت نفت به رسمیت شناخته شود و اماکن مجاز برای تبدیل و تست استاندارد آن‌ها در نظر گرفته شده و جایگاه های سوخت گازمایع نیز در سطح شهر برای آن‌ها اختصاص یابد؛ بنابر نتایج مقالات علمی و تجربه‌های جهانی قطعا استفاده از LPG ایمنی لازم برای استفاده به عنوان سوخت خودروها را خواهد داشت.

انتهای پیام /