این افراد منتظر یارانه شب یلدا نباشند
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، روند آزمایشی اجرای طرح کالابرگ انجام شده و قرار است یارانه یکی از استان‌ها قطع شود و مردم این استان به جای یارانه نقدی، کالابرگ دریافت کنند. اجرای طرح کالابرگ الکترونیک در سال جاری منتفی است، چراکه از نظر منطقی و عملی امکان اجرای این طرح و حذف یارانه نقدی فعلاً وجود ندارد و مردم برای پوشش بخشی از تورم تحمیلی بر اقتصاد خانوار مبتنی بر این یارانه ماهانه، برنامه‌ریزی کرده‌اند.
این جملات را عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت آن هم در واکنش به خبر منتشر شده در روز‌های اخیر مبنی بر شروع زودهنگام اجرای آزمایشی طرح کالابرگ الکترونیک در یکی از استان‌های جنوبی و سراسری شدن آن پس از اجرای آزمایشی یک‌ماهه.
محسن زنگنه با تأکید بر اینکه اجرای آزمایشی یک‌ماهه در یک استان فقط برای سنجش زیرساخت‌های فنی این طرح است و برای این سنجش هم نیازمند صرف چند ماه زمان هستیم. او در همین حال به وجود منافذ و خلأ‌های متعدد در کالابرگ الکترونیک ازجمله نحوه تأمین منابع و توزیع کالا‌های یارانه‌ای و چگونگی جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی از این کالابرگ اشاره می‌کند که هنوز هیچ یک از این ابهام‌ها برای دولت و مجلس رفع نشده است.
زنگنه می‌گوید: در مرحله آزمایشی، قرار نیست منابع مالی خاصی به آن تزریق شود و فعلاً دولت در حال بررسی است که آیا امکان اجرای طرح برای توزیع بسته‌های حمایتی را دارد یا نه. بر همین اساس اجرای طرح بی‌شک در سال جاری منتفی است و برای سال آینده هم باید دید در لایحه بودجه‌ای که هنوز به مجلس نیامده، دولت چه تدبیری اندیشیده است.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تأکید بر اینکه نمی‌شود یارانه300 یا 400 هزار تومانی که بخشی از تورم سنگین فعلی را پوشش می‌دهد، ناگهانی قطع کرد، اضافه می‌کند: دولت با آزمایش این طرح در یک استان می‌خواهد به قطعیت برسد که آیا می‌تواند در سال جاری یا سال آینده علاوه بر یارانه نقدی ماهانه، به تمام مردم یا بخشی از جامعه یارانه‌ای اضافه در قالب کالابرگ اختصاص دهد یا نه.
وی خاطرنشان می‌کند: بحث اجرای طرح کالابرگ الکترونیک زمانی مطرح شد که لازم بود دولت برای مراقبت از معیشت مردم، بسته‌های حمایتی فقط در حوزه کالا‌های اساسی و غذایی ارائه کند که متأسفانه آن زمان اجرا نشد و امروز منطقاً و عملاً امکان اجرای آن سلب شده است.
وی در پاسخ به اینکه به هر صورت اجرای این طرح در سال آینده هم هزینه مالی سنگین بر دولت و کشور تحمیل می‌کند و محل تأمین منابع آن نامشخص است، می‌گوید: برای پاسخ به چنین پرسش‌هایی باید منتظر لایحه بودجه سال آینده بمانیم.
این امکان وجود دارد که مبلغ مشخصی به یارانه نقدی ماهانه افراد اضافه شود که فقط همین مبلغ اضافه شده به عنوان کالابرگ برای تأمین کالا‌های اساسی مردم اختصاص یابد که این موضوع هم نیازمند دیدن زیرساخت‌های فنی لازم برای پرکردن منافذ احتمالی طرح است.
کالابرگ فعلاً پرمنفذ و پرحاشیه است
وی در توضیح مهم‌ترین حواشی و منافذ احتمالی کالابرگ الکترونیک حتی در کنار یارانه نقدی ماهانه، می‌گوید: اگر دولت منافذ را نبیند، کالابرگ خالق مشکلات جدیدی خواهد شد. مثلاً نحوه تأمین و توزیع کالا‌ها بسیار مهم است.
هنوز معلوم نیست دولت می‌خواهد مانند دوران توزیع کوپن، کالا‌ها را تأمین و از طریق شبکه توزیع و توزیع‌کنندگان به دست گروه‌های هدف برساند یا مردم با مراجعه به فروشگاه‌ها همان کالا‌های تعیین شده را تهیه می‌کنند و بخشی از هزینه این خرید به صورت یارانه از کارت شهروندان تأمین می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: در این میان با توجه به تنوع بالای فروشگاهی در کشور امکان سوءاستفاده از کالابرگ زیاد است و دولت باید تدبیری بیندیشد که فروشگاه‌ها مثلاً «آدامس» به مردم نفروشند، اما در سامانه آن را کالای اساسی ثبت کنند. به باور وی، در حال حاضر ابهام در نحوه اجرا، مدیریت و نظارت بر طرح کالابرگ الکترونیک برای دولت و مجلس به قدری بالاست که به طور قطع امکان اجرای آن دست‌کم در سال جاری منتفی است.
زمان واریز یارانه آذرماه / یارانه یلدایی به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟
در 7 ماه گذشته یارانه نقدی 300 و 400 هزار تومانی 20 تا 22 هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود و انتظار می‌رود که این ماه هم یارانه نقدی در همین بازه زمانی واریز شود. اما آنگونه که وزیر اقتصاد اعلام کرده یارانه یلدایی به تمام 9 دهک درآمدی تعلق نمی‌گیرد و یارانه برخی از افراد قطع می‌شود.
هفته گذشته بود که احسان خاندوزی از اتمام آزمایشی طرح کالابرگ الکترونیک خبر داد و گفت مقدمات کار فراهم شده، روند آزماشی اجرای طرح کالابرگ انجام شده و قرار است یارانه یکی از استان‌ها قطع شود و مردم این استان به جای یارانه نقدی، کالابرگ دریافت کنند.
اما یارانه نقدی دیگر استان‌ها به قوت خود باقی است و پرداخت می‌شود.
پس از آن بود که سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس اعلام کرد یارانه استان هرمزگان از آذرماه قطع می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت یارانه یلدایی آذرماه استان هرمزگان کلا قطع می‌شود و مردم کالابرگ دریافت می‌کنند.
پرداخت آخرین یارانه دولت رییسی
در صورت صحت حرف خاندوزی، یارانه آذرماه آخرین یارانه نقدی است که مردم دریافت می‌کنند و بعد از این یارانه یلدایی، مردم سراسر کشور مجبور به دریافت کالابرگ هستند.
البته دولت چندان با پرداخت کالابرگ موافق نیست و بیشتر مدافع پرداخت یارانه نقدی است. حتی رئیس سازمان برنامه و بودجه هم گفته بود که سال آینده دولت یارانه 400 هزار تومانی پرداخت می‌کند.
پیش از این هم دولت مخالفت خود با توزیع کالابرگ را اعلام کرده و حتی تلویحا گفته بود که اعتبار لازم برای پرداخت کالابرگ را ندارد. چون باید کالا‌ها را با قیمت شهریور 1400 به مردم بدهد، اما همه کالا‌ها از شهریور سال گذشته تاکنون رشد چند صد درصدی داشته اند و دولت برای پرداخت یک سبد کالایی باید بیش از 300 تا 400 هزار تومان هزینه کند.
از طرفی بسیاری از مردم هم می‌گویند مایل به دریافت یارانه نقدی هستند تا خودشان برای نحوه هزینه‌کرد آن برنامه‌ریزی کنند نه آنکه دولت به جای آن‌ها تصمیم بگیرد که یارانه آن‌ها صرف خرید چه کالایی شود.
برخی معتقدند که دولت بر اساس بودجه سال جاری موظف به پرداخت یارانه نقدی است، اما این احتمال وجود دارد که در لایحه پیشنهادی بودجه سال 1402، دولت به سمت پرداخت یارانه نقدی برگردد و آن را توزیع کند.
پیش از این هم برخی از اقتصاددانان اعلام کرده بودند که اصولا زمانی که دولت بین مردم پول یا همان یارانه نقدی توزیع می‌کند به سادگی نمی‌تواند آن را حذف کند و باید به پرداخت آن ادامه بدهد.