بازار مسکن قفل شد / مستاجران در شوک

با توجه به نزدیکی به فصل جابه‌جایی، مسئله اجاره‌بها و قیمت مسکن به موضوع مهم این روزها بدل شده است. یکی از اصلی ترین علت های رشد نرخ اجاره‌بها، افزایش بهای خانه طی سنوات گذشته محسوب می شود.

بازار مسکن شاید هنوز در خواب زمستانی به سر می‌برد، اما نماهنگ‌های ایجاد تورم جدید در این بازار قبل از شروع تقاضا از سوی متقاضیان خانه دیده می‌شود و به نظر می‌رسد نرخ کرایه دراین بازار به گونه‌ای خواهد شد که بیش از 50 درصد مستاجران تهرانی ناگزیر به مناطق پایین و ارزان‌تر و حتی حاشیه شهرها مهاجرت کنند.

بر اساس آمار‌های رسمی درباره متغیر‌های موثر در مسکن، از جمله این متغیر‌ها انتظارات تورمی، برنامه ساخت چهار میلیون واحد نهضت ملی مسکن، مالیات خانه‌های خالی و لوکس، پرداخت وام 550 میلیون تومانی ساخت، برخورد با مشاوران املاک فاقد مجوز بود که باعث شد رشد قیمت خانه از حدود 66 درصد در سال 1401 به 46 درصد در سال 1402 کاهش یابد.

این متغیرها اثر کاهشی خود را بر بازار مسکن در سال 1402 ایجاد کردند که در صورت ادامه این روند می‌توان به بهبود بازار ملک در سال 1403 امیدوار بود، اما واقعیت این است که در سال 1402 مصالح ساختمانی تورم 50 درصدی را تجربه کرده‌اند. با احتساب تورم عمومی 45 درصدی، انتظار برای کاهش و یا حتی ثبات قیمت‌ها در بازار مسکن بسیار بعید است.

اجاره خانه در حاشیه تهران

هادی سرخوش، فعال بازار مسکن گفت: از اواسط سال گذشته وضعیت بازار استیجاری در سال 1403 قابل پیش بینی بود تا جایی که حدود 10 درصد از مستاجران تهرانی اقدام به بازگشت به شهر‌های اطراف تهران کردند.

به گفته این فعال بازار مسکن، بازخورد اجاره بها از تورم ناشی از سوء مدیریت‌ها و از همه مهمتر ادامه روند تحریم‌ها در اقتصاد ایران، بسیار سخت و شکننده بود، به طوری که آمار‌ها از افزایش 150 درصدی اجاره بها در سال 1402 حکایت دارد!

سرخوش با اشاره به اینکه مستاجران هر ساله علاوه بر سایر هزینه‌های معیشتی، باید اجاره بهایی فراتر از نرخ تورم را نیز بپردازند، گفت: امسال قطعاً تعداد متقاضیان رهن کامل خانه خیلی کمتر از سال‌های گذشته خواهد بود چراکه مردم با تورمی که با آن دست به گریبان هستند توان پس انداز نخواهند داشت و همین موضوع دلیلی بر افزایش تقاضا برای اجاره خانه خواهد شد.

کدام مستاجران وام ودیعه مسکن دریافت کردند؟

وی تصریح کرد: دولت از این روند به خوبی مطلع است، اما تنها کاری که در سال‌های گذشته در مقابل این وضعیت انجام داده است، دادن وعده برای پرداخت ودیعه مسکن بود که تنها جزئی از این جمعیت مستاجر توانستند این وام را دریافت کنند.

این کارشناس و فعال بازار مسکن با تاکید بر اینکه اجاره بها دغدغه بزرگ مستاجران در سال جاری خواهد بود، گفت: تورم اجاره بها از تهران به حاشیه شهر تهران رسیده و امروز این وسعت به شهر‌هایی مانند ورامین، فیروزکوه، پاکدشت، قرچک و درنهایت 48 شهر استان تهران رسیده است.

سرخوش ادامه داد: حاشیه نشینی دیگر نشانه فقر نیست چراکه اجاره بها در همین حاشیه‌ها سربه فلک کشانده و قیمت‌های غیر واقعی و بسیار گران جایگزین اجاره بهای حداقلی شده است.

وی ادامه داد: امروز و در همین ابتدای سال، یک واحد 65 متری در فیروزکوه با 100 میلیون پیش و ماهی 3 و نیم میلیون اجاره داده می‌شود. این به عنوان نمونه مطرح شد و متاسفانه ارقام اجاره مسکن به شهروندان در شهر‌های اطراف تهران که حدود 2 تا 3 ساعت زمان برای تردد باید صرف کند بسیار بالا و حتی برای ادامه حضور غیر ممکن خواهد بود.