بازسازی مناطق آسیب دیده ازجنگ کار بنیادمسکن است
وی افزود: بعد از تجربه بازسازی هشت سال جنگ تحمیلی، بازسازی منجیل و سرپل ذهاب را نیز پشت سر گذاشتیم، اما همچنان یک علامت سؤال بزرگ باقی‌ست.
وی ادامه داد: این همه تجربه‌ای که طی سالیان سال در بازسازی جنگ و سوانح طبیعی در کشور اندوخته شده، حالا باید دوباره به‌کار گرفته شود.
معاون بازسازی بنیاد مسکن با اشاره به اینکه در جریان این جنگ، حدود 4000 واحد آسیب‌دیده که در برنامه بازسازی قرار گرفته‌اند، گفت: از این تعداد، شاید نزدیک به 500 واحد نیاز به احداث کامل داشته باشند. مابقی در طیف تعمیرات از جزئی تا کلی قرار دارند. عمده تعمیرات مربوط به شکستگی شیشه، در و پنجره است.
جودی اضافه کرد: اگر در بازسازی این‌بار اشتباهی رخ دهد، واقعاً یک علامت سؤال بزرگ نه فقط پیش روی مسئولان تصمیم‌گیر، بلکه پیش روی ما کارشناسانی است که باید بستر تصمیم‌سازی را فراهم کنیم. نمی‌توانیم در برابر افکار عمومی پاسخ قانع‌کننده‌ای داشته باشیم.
وی با اشاره به اظهارات استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: آقای زرگر گفت که در اوایل دوران بازسازی جنگ تحمیلی، چون بازسازی‌ها عمدتاً دولتی بود، عملاً نقشی برای مردم قائل نبودیم. ساخت‌وسازها به‌صورت ستادهای معین انجام می‌شد. آن زمان ابتدا ائمه جمعه بودند، سپس بنیاد مسکن در مناطق جنگ‌زده رأساً شروع به ساخت‌وساز برای مردم کرد. اصطلاحی که آقای دکتر زرگر استفاده کردند، این بود که ما بازسازی را صرفاً یک کار کالبدی بدون حضور مردم می‌دیدیم. اما وقتی با نارضایتی مردم مواجه شدیم، روش را تغییر دادیم و نقش اصلی را به مردم دادیم.
وی یادآور شد: در هویزه، آستان قدس وارد عمل شد و با اینکه خیلی هزینه کرد و شهر خوبی هم ساخت، اما چون هویزه قدیمی به‌دست ارتش عراق با لودر با خاک یکسان شده بود، ساخت شهر جدید بدون شناخت از بافت، مردم، فرهنگ و اقتصاد محلی انجام شد. تصمیم‌گیری‌هایی که در خراسان برای هویزه گرفته شد، کاملاً متناقض با واقعیت میدانی منطقه بود.
وی افزود: در آن دوران، هیچ توجهی به هویت مردم منطقه نشد. این تجربه‌ها موجب شد که وقتی در سال 1369 زلزله منجیل و رودبار اتفاق افتاد، به بار بزرگی از تجربه تکیه کنیم. آنجا نقطه عطفی بود که حضور مردم در بازسازی به شاه‌بیت و شاکله اصلی برنامه تبدیل شد.
وی تاکید کرد: مشاور هست، پیمانکار هست، مدیریت دولتی هم هست، اما این‌ها فقط نقش هدایت، حمایت و نظارت دارند. بازسازی باید توسط خود مردم اتفاق بیفتد. اگر مردم کنار گذاشته شوند و نگاه صرفاً کالبدی باشد، دوباره می‌شود تجربه ناموفق هویزه. شاید برخی کارشناسان فکر کنند که فرآیند بازسازی جنگ با سوانح طبیعی متفاوت است؛ بله، ما هم این تفاوت را قبول داریم.
وی اضافه کرد: همان روزهای ابتدایی حمله وحشیانه رژیم غاصب صهیونیستی به کشور، جلسات متعددی برای تدوین برنامه بازسازی برگزار کردیم. آنجا هم گفتیم که تفاوت اصلی بازسازی جنگ با سوانح طبیعی در این است که در بازسازی جنگ، دولت باید جبران خسارت کند.
به گفته وی، در سوانح طبیعی مثل زلزله یا سیل، مبنای ما جبران خسارت نیست. حتی در کشورهای توسعه‌یافته، این نقش را صنعت بیمه ایفا می‌کند، اما چون صنعت بیمه در کشور ما ضعیف است، نگاه ما به بازسازی سوانح، نگاه توانمندسازی مردم است. در بازسازی جنگ اما اصل بر جبران خسارت توسط دولت است. حالا ممکن است منابع تأمین این جبران خسارت از محل‌های مختلفی باشد، اما محور اصلی تأمین اعتبارات، دولت است. البته تفاوت صرفاً در تأمین اعتبار است. در بقیه موارد، مردم باید در مرکز فرآیند بازسازی باشند.