باید تجربه موفق گذشته در حوزه انرژی را تکرار کنیم

مالک شریعتی نیاسر، نماینده مردم تهران در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه امروز جمعه 19 خرداد ماه 1402 ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی، شهدای دفاع مقدس، شهدای مدافع حرم، شهدای مدافع امنیت و سلامت، شهدای جهاد تبیین و جهاد علمی و به ویژه گرامیداشت یاد و خاطره شهدای حادثه تروریستی مجلس شورای اسلامی گفت: در ایامی هستیم که موضوع مدیریت مصرف انرژی و بحث بهره وری در حوزه انرژی جدی بوده و رسانه ملی و مسئولین محترم در این باره صحبت می‌کنند.

وی ضمن تشکر از همه مدیران، کارکنان، کارشناسان و کارگران عرصه انرژی کشور در وزارت نفت و وزارت نیرو، گفت: ما در ایامی هستیم که به هر حال دقت نظر در حوزه تولید و مصرف انرژی بسیار مهم است و فصل گرما آغاز شده است، به واقع این عزیزان با تلاش شبانه‌روزی تدبیر می‌کنند که انشالله مشکلی برای زندگی مردم و تامین انرژی صنایع کشور و عرصه تولید ایجاد نشود.

این نماینده مجلس بیان کرد: به هر حال در سکو‌های نفتی و تحت شرایط رطوبت و دمای بالا در تاسیسات برقی که دائماً باید کنترل شود، این زحمات قابل تقدیر است.

سخنگوی کمیسیون انرژی در ادامه با اشاره به دو خبر امید بخش در حوزه انرژی کشور تاکید کرد: نخست باید گفت تجارت انرژی به ویژه حوزه گاز طبیعی با کشور‌های همسایه مدتی مورد غفلت قرار گرفت به ویژه با همسایه شمال شرقی ما ترکمنستان که ما با آن‌ها قرارداد واردات گاز داشتیم، اما مدتی این مسئله دچار اشکال شد. الحمدلله با تدبیر وزارت نفت، بدهی‌های ایران در این بخش تسویه شد آنهم در ایامی که هیچ گونه تغییری در شرایط تحریمی ما ایجاد نشده بود و با این حال این مسئله اتفاق افتاد و انشاالله زمینه بخش تجارت گاز و تبدیل شدن جمهوری اسلامی ایران به مرکز تجارت انرژی منطقه غرب آسیا باشد.

وی با اشاره به دومین خبر امید بخش در حوزه انرژی ادامه داد: دومین خبر امیدبخش مربوط به رفع یک خطر از منافع اقتصادی کشور است که آن هم در حوزه انرژی بود. البته ماجرای قرارداد کرسنت و حواشی پیرامون آن فرصت دیگری را می‌طلبد که درباره آن صحبت کنیم، اما دولت و معاونت حقوقی ریاست جمهوری تلاش کرد تا ساختار یک شکایت چند میلیارد دلاری علیه ایران از بین برود و این خطر هم از اقتصاد کشور برطرف شد.

این نماینده مجلس در ادامه با ابراز تاسف از عدم اجرای صحیح قانون مهم، حیاتی و کلیدی پترو پالایشگاه‌ها که در مجلس گذشته تصویب و در مجلس یازدهم مورد اصلاح قرار گرفت، گفت: این قانون نقش بسیار کلیدی در تقویت اشتغال، تقویت محصولات پایین دستی پتروشیمی، تقویت بورس و به کارگیری سرمایه مردم و به ویژه نقش کلیدی در خنثی‌سازی تحریم‌ها دارد و همچنان اجرای آن مورد پیگیری قرار نگرفته است.

وی با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در دیدار‌های عمومی و با صنعتگران در زمینه پیگیری اجرای قوانین در دولت و مجلس، گفت: رهبری در زمینه توجه به اجرای قانون در دولت و مجلس مثالی در زمینه قانون پترو پالایشگاه زدند که امیدواریم این قانون هر چه سریعتر اجرایی شود تا نتایج مورد ذکر را به همراه داشته باشد.

وی در ادامه با اشاره به ذکر نکاتی در زمینه حوزه انرژی تاکید کرد: ایران در مجموع ذخایر نفت و گاز در دنیا رتبه اول را دارد؛ اطلس بادی و خورشیدی ما کم نظیر است و ما امکانات بسیار خوبی داریم، اما وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم در مجموع ناترازی‌های اقتصادی کشور، یکی از ناترازی ها، حوزه انرژی است، بدین معنا که ما در برخی از مقاطع سال نگرانیم که تولید و مصرف ما در حوزه انرژی با هم همخوانی نداشته باشد.

وی با بیان اینکه ناترازی در بخش انرژی می‌تواند خسارت آفرین باشد، ادامه داد: باید اقداماتی در این خصوص مبنای عمل قرار گیرد.

شریعتی با اشاره به اقدامات کمیسیون انرژی مجلس در این بخش بیان کرد: به واقع کمیسیون انرژی در سه سال گذشته گزارش‌های مختلفی را چه در صحن علنی و چه در جلسات خصوصی با وزرای محترم دولت در حوزه ناترازی، اعلام کرده است. این کمیسیون نیز اقداماتی را در حوزه تقنین و نظارت مدنظر قرار داده است.

وی با اشاره به مباحث مهم کمیسیون انرژی در حوزه اقدامات تقنینی بیان کرد: در این بخش ما اگر بخواهیم ناترازی‌ها را در بخش مصرف، به ویژه مصرف خانگی مدیریت کنیم، باید اقداماتی صورت گیرد که به عامه مردم فشار وارد نشود و طبقات ضعیف‌تر جامعه را حمایت کنیم.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: اگر قرار است تعرفه‌ها مدیریت شود، این موضوع باید تنها برای پر مصرف‌ها مدنظر قرار گیرد و گران‌تر شود؛ خوشبختانه مجلس به این بخش ورود کرد و نظام افزایشی پلکانی را در تعرفه‌ها تصویب کرد؛ بنابراین یکی از دستاورد‌هایی که مورد تاکید مجلس بوده و دولت آن را اجرایی می‌کند، رایگان شدن تعرفه آب، برق و گاز برای خانوار‌های تحت پوشش در سطح الگوی مصرف است که این اتفاق در حال انجام گرفتن است.

وی با اشاره به اقداماتی که در حوزه تولید، مبنای کار قرار گرفته است، ادامه داد: از جمله مهمترین این اقدامات؛ ایجاد یک حسابی در سرمایه گذاری بالادستی نفت و گاز کشور است که در مصوبات بودجه سال 1402 و در تبصره یک این بودجه به آن تاکید شد. در این تبصره گفته شده که 95 هزار میلیارد تومان از منابع داخلی شرکت‌های تابعه وزارت نفت برای سرمایه گذاری و تامین منابع داخلی برای افزایش تولید مدنظر قرار گیرد و این مسئله برای نخستین بار است که در کشور رخ می‌دهد.

این نماینده مجلس با اشاره به اقدامات در زمینه مدیریت مصرف، تاکید کرد: در این بخش و برای تقویت این حوزه و تقویت قوانین قبلی، حساب بهینه سازی مصرف انرژی با سرمایه اولیه 30 هزار میلیارد تومان در بودجه سال 1402 پیش‌بینی شد که منبع اولیه خوبی برای طرح‌ها و پروژه‌های بهینه سازی مصرف انرژی است، با این حال این‌ها کافی نیست.

وی با بیان اینکه مجموعه دولت، مجلس، حاکمیت، بخش خصوصی و دولتی در آستانه یک تصمیم گیری هستند، ادامه داد: ما در یک نقطه خطیر هستیم، ممکن است در آستانه مشکلاتی باشیم که البته برای رفع آن‌ها فرصت داریم؛ ما باید ببین مسائل مختلف کشور اولویت‌ها را انتخاب کنیم. سوال این است که آیا اولویت با مدیریت مصرف و یا همچنان تولید بیشتر است؟ ما عرض می‌کنیم همچنان اولویت با حوزه مدیریت مصرف است.

شریعتی با اشاره به چرایی این مسئله و ذکر 5 دلیل برای آن بیان کرد: دلیل اول این است که ما زمان کمی داریم. ما در 5 سال آینده باید بتوانیم به نقطه‌ای برگردیم که مطابق با سیاست‌های کلی برنامه پنجم و ششم توسعه است؛ طبق این سیاست‌ها مقرر بود طی 10 سال شدت مصرف انرژی کشور به یک دوم کاهش پیدا کند، متاسفانه ما در این مسئله موفق نبودیم. متاسفانه امروز نه تنها انرژی کاهش پیدا نکرده که ما در برخی موارد با افزایش شدت انرژی مواجهیم.

وی با بیان اینکه باید توجه داشته بشیم که میزان شدت انرژی به ازای واحد تولید و خدمت است، ادامه داد: نکته دوم اینکه این کار فرصت بسیار زیادی دارد، اگرچه این فاصله زیاد است، اما به قول شهید سلیمانی «در دل تهدیدها، فرصت‌هایی است که در دل فرصت‌ها نیست» ما در حال حاضر با تهدیدی همچون ناترازی انرژی مواجه ایم و با این حال فرصت افزایش بهره وری داریم.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با ذکر نکته سوم و توضیح اینکه سرعت نتیجه دهی در حوزه مدیریت مصرف انرژی بیشتر است، بیان کرد: همواره 3 تا 5 سال افزایش ظرفیت تولید زمان می‌برد، اما در بهینه سازی مصرف کمتر از یکسال می‌توان به دستاورد‌های خوبی برسیم.

وی با بیان اینکه مدیریت مصرف انرژی هزینه کمتری ایجاد می‌کند، تاکید کرد: یک ریال سرمایه‌گذاری در حوزه مدیریت مصرف دو برابر همان سرمایه گذاری در حوزه افزایش تولید برای ما دستاورد ایجاد خواهد کرد و نکته مهم‌تر اینکه ما در این بخش نیاز به خارج از کشور نداریم چه در فناوری، چه نیروی انسانی و چه منابع مالی و تجهیزات، چرا که همه آنچه که برای مدیریت مصرف لازم است در داخل وجود دارد.

وی با بیان اینکه اگر ورودی انرژی کشور را معادل نفت خام در نظر بگیریم، باید بگویم ورودی انرژی کشور به طور سالانه معادل 3 میلیارد بشکه نفت خام است، بیان کرد: در کمترین برآورد‌ها حداقل ما 25 درصد اتلاف و عدم بهره وری داریم؛ اگر این عدد را حساب کنیم، حداقل 60 میلیارد دلار فرصت بهره وری انرژی در کشور وجود دارد که این در حوزه تولید و مصرف تقسیم می‌شود.

وی با بیان اینکه جبران عقب ماندگی‌ها در حوزه انرژی با اقدامات معمولی برطرف نمی‌شود، بیان کرد: البته مجلس و دولت کار‌های ارزشمندی را انجام می‌دهند و مجلس مصوبات خوبی در حوزه تامین منابع مالی و تدوین طرح‌های مدیریت مصرف داشته است. با این حال مدیریت ما در بخش تولید انرژی یکپارچه و، اما در مصرف پراکنده است. مصرف انرژی در حوزه ساختمان، کشاورزی، صنایع و صنایع انرژی باید متمرکز شود.

وی با بیان اینکه خوشبختانه این نیاز از سوی هم مجلس و هم دولت احساس شده و دولت در این بخش وعده داده است، بیان کرد: در صحبتی که بنده با معاون اول رئیس جمهور داشتم، تاکید داشتند که ما این موضوع را در برنامه هفتم می‌آوریم تا به مدیریت مصرف تمرکز داده و با یک اقتدار ذیل رئیس جمهور محترم این موارد را پیگیری کنیم.

وی با بیان اینکه تجربیات موفق در گذشته رخ داده است، بیان کرد: باید تجربه موفق گذشته در حوزه انرژی را تکرار کنیم و باید این معاونت ایجاد و در کنار آن صندوق بهره‌وری انرژی هم داشته باشیم.

شریعتی با بیان اینکه پیرو این مباحث قرار نیست اتفاقی در معیشت مردم را رقم بزند، بیان کرد: ما باید در حوزه زنجیره تولید، این اقدامات را انجام دهیم لذا ظرفیت‌های مدیریت مصرف انرژی داخل زنجیره است. مردم در این بخش چه در حوزه گاز و چه برق بیشترین همراهی را داشته اند و به این راه ادامه خواهند داد. مسئولیت ما چه در مجلس و دولت این است که این کار‌ها را متمرکز کنیم و با قدرت بیشتر پیش ببریم. تجربه به ما نشان داده اگر همت مسئولان با حمایت مردم و اراده مردم همراه شود، این مشکلات حتماً قابل رفع است و نتیجه خواهد داد.