باید در خودروسازی را تخته کرد؟/ شکاف عمیق صادرات لوازم خانگی ایران و ترکیه + فیلم
دنیا با سرعت به سمت خودروهای برقی و فناوری‌های نوین در حال حرکت است، فروش جهانی برقی‌ها افزایش یافته، زیرساخت‌ها توسعه پیدا کرده و هزینه باتری‌ها کاهش یافته‌اند.
در برنامه امروز یکشنبه 2 آذرماه 1404، به مهم‌ترین تحولات اقتصادی ایران و جهان می‌پردازیم. بانک مرکزی در کنترل نقدینگی ناکام مانده، صادرات لوازم خانگی ایران فاصله چشمگیری با ترکیه دارد و بورس، ترکیبی از رشد واقعی و هیجان نقدینگی را تجربه کرده است. همچنین بررسی می‌کنیم «طرح رویش» دولت تا چه حد می‌تواند اقتصاد کشور را تغییر دهد و آینده خودروسازی ایران در مسیر جهانی خودروهای برقی چه چالش‌هایی دارد. در بخش بین‌الملل هم، نگاهی داریم به وضعیت بازار کار آمریکا، فرصت‌های شغلی جدید و نوسانات طلا، دلار، بیت‌کوین و سهام شرکت‌های بزرگ فناوری.
تیر بانک مرکزی به هدف نخورد
بانک مرکزی در روز پنجشنبه آمار متغیرهای پولی را تا مرداد 1404 اعلام کرد. رشد ماهانه نقدینگی به بالاترین مقدار در بیش از 4 سال گذشته رسید. رشد نقطه به نقطه این متغیر نیز بیشترین میزان در 3 سال اخیر برآورد شده است. رشد نقطه‌ای پایه پولی که یک متغیر مهم پولی دیگر محسوب می‌شود از دی سال 1402 بی سابقه بوده است. این‌ها درحالی است که بانک مرکزی در بازار باز با مقدار پایینی از درخواست بانک‌ها موافقت کرده و نرخ بهره نیز هفته‌هاست در بالاترین مقدار خود قرار داشته و تامین مالی کسب‌وکارها با مشکل مواجه است. در کنار این موارد روند نرخ تورم نیز افزایشی است. از همین‌رو به‌نظر می‌رسد سیاستگذار در رسیدن به اهداف خود ناکام بوده است.
استراتژی امارات و عربستان برای نفوذ در جهان
امارات و عربستان با استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی به قدرت‌های ژئواکونومیک در جهان تبدیل شده‌اند.
این دو کشور به جای نیروی نظامی، تلاش دارند از مسیر پول و سرمایه‌گذاری در کشورها نفوذ کنند.
در ویدیوی بالا به استراتژی این دو کشور و پیامدهای ژئوپلیتیک آن پرداخته شده است
شکاف عمیق صادرات لوازم خانگی ایران و ترکیه
بررسی داده‌های صادراتی صنعت لوازم خانگی ایران در سال 1403 تصویری روشن از فاصله عظیم ایران و ترکیه در توان تولید، مقیاس صنعتی و کیفیت محصولات ارائه می‌دهد. بازار لوازم خانگی ایران حدود 6.5 میلیارد دلار است و سهم آن از بازار جهانی کمتر از 1 درصد است، در حالی که صادرات ترکیه در هر محصول چند ده تا چند صد برابر ایران است.
ترکیه محصولات خود را به بازارهای پیشرفته اروپا و آمریکا صادر می‌کند، اما ایران عمدتاً به کشورهای همسایه محدود است. سیاست ممنوعیت واردات لوازم خانگی و بازار محافظت‌شده، رقابت را حذف کرده و انگیزه تولیدکنندگان برای ارتقای کیفیت، نوآوری و کاهش قیمت را کاهش داده است. نتیجه این سیاست، کالاهای گران و کم‌کیفیت برای مصرف‌کننده و ضعف در صادرات است. تنها با اصلاح سیاست‌ها و ایجاد فضای رقابتی واقعی، صنعت لوازم خانگی ایران می‌تواند مسیر رشد و رقابت جهانی را طی کند.
رشد بورس واقعی است؟
رشد بورس ایران همیشه خطی نبوده؛ بعضی سال‌ها واقعی و منطقی و بعضی سال‌ها تحت تأثیر هیجان نقدینگی بوده است. برای تحلیل دقیق بازار، سه عامل کلیدی اهمیت دارند: جریان پول حقیقی، شاخص دلاری و دلار نیمایی.
سال‌های 1393 تا 1396، ورود پول حقیقی محدود و شاخص دلاری آرام بود؛ یعنی رشد بازار واقعی و منطقی بود. سال‌های 1397 تا 1399، ورود نقدینگی حقیقی و جهش شاخص دلاری نشان‌دهنده رشد هیجانی همراه با واقعی بود. پس از 1400، بخش هیجانی کاهش یافت اما رشد واقعی با دلار نیمایی ادامه داشت.
در نتیجه، بورس ترکیبی از ارزش واقعی شرکت‌ها و هیجان نقدینگی است و تحلیل دقیق نیازمند نگاه جامع به متغیرهای اقتصادی و سیاسی است.
طرح رویش؛ آیا وعده تغییر اقتصادی واقعی است؟
اخیرا سید علی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد و امور دارایی، اعلام کرده دولت در راستای برنامه‌ای به نام «طرح رویش» حرکت خواهد کرد. محورهای کلی‌ای که مدنی‌زاده درباره این طرح داشته بیشتر مبتنی بر سیاست‌های کیفی بوده و هیچگونه عدد و رقمی در آن به کار نرفته است. این اتفاق باعث شده تا نگاه کارشناسان به طرح رویش همانند سایر طرح‌های اقتصادی در دولت‌های مختلف باشد؛ طرح‌هایی که اسما زیبا و راهگشا هستند اما در عمل هیچ یک از معیارهای اقتصادی در آن‌ها رعایت نشده است. بعضا در محورهای طرح تناقضاتی دیده می‌شود که نشان از عدم آگاهی سیاستگذار نسبت به مسائل و چالش‌های اقتصادی خواهد بود.
باید در خودروسازی را تخته کرد؟
دنیا با سرعت به سمت خودروهای برقی و فناوری‌های نوین در حال حرکت است، فروش جهانی برقی‌ها افزایش یافته، زیرساخت‌ها توسعه پیدا کرده و هزینه باتری‌ها کاهش یافته‌اند. اما خودروسازی ایران به ظاهر با این روند فاصله زیادی دارد و هنوز با مسائلی مواجه است که به دوران قبل از تحولات امروز صنعت خودرو تعلق دارند. در این شرایط، خیلی‌ها می‌گویند خودروسازی برای ما زیان‌ده است و بهتر است درش را تخته کنیم. اما آیا واقعاً این راه‌حل مطلوب است؟
ایجاد فرصت شغلی در آمریکا بدون موج اخراج گسترده
هفته گذشته در اقتصاد آمریکا پر از تحولات مهم بود. بازار کار همچنان مقاوم باقی ماند؛ سپتامبر شاهد ایجاد 119 هزار شغل جدید بود و رشد بیکاری اندک و طبیعی بود، زیرا بخش زیادی از آن ناشی از ورود افراد جدید به بازار کار بود. میانگین دستمزدها نیز بدون تغییر در 3.8 درصد باقی ماند که برای کنترل تورم پیام مثبتی است.
سخنان فدرال رزرو و به ویژه جان ویلیامز، رئیس فدرال رزرو نیویورک، باعث شد بازارها نوساناتی را تجربه کنند. وی اشاره کرد که در صورت کند شدن اقتصاد، مسیر کاهش نرخ بهره ممکن است باز شود.
در بازارهای جهانی، طلا بدون تغییر بود، شاخص دلار بالای 100 رفت و بیت‌کوین فشار فروش شدیدی را تجربه کرد. سهام شرکت‌های بزرگ فناوری تحت تأثیر سیاست‌های پولی قرار گرفتند و ارزش بازار انویدیا و مایکروسافت مجموعاً حدود یک تریلیون دلار کاهش یافت. پیام هفته: احتیاط و نوسانات بازارها ادامه دارد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.