برپایی جلسات قرآنی وسط لنج و بیمارستان در مستند «سرزمین ستاره‌ها»

علی‌اصغر سلطانی‌نژاد، تهیه‌کننده مستند «سرزمین ستاره‌ها» در پاسخ به این سوال که آیا در تمام قسمت‌های مستند به سراغ سوژه‌های شناخته شده قرآنی رفتید؟ گفت: هدف از تولید این مستند دنبال کردن دو هدف بود. یکی آشنایی‌زدایی از جلسات خانگی قرآن و دیگری ترویج جلسات خانگی قرآن بود. ما می‌خواستیم بگوییم منظور از جلسات خانگی قرآن آن جلسات خانگی زنانه نیست و کلی جلسات خانگی وجود دارد. همینکه جمع کوچک قرآنی قرآن بخوانند، جلسه قرآن می‌شود. ممکن است آن جلسه خارج از خانه باشد، ولی آن جمع جلسه خانگی قرآن است.

سلطانی‌نژاد به هدف دوم ساخت مستند «سرزمین ستاره‌ها» اشاره کرد و افزود: ما در این مستند به سراغ شهر‌های مختلف رفتیم و جلسات خانگی که دیده نمی‌شوند، منعکس کردیم. مثلاً آقایی در شهرستان خوی است، که طی 15 سال پنج هزار نفر را تحت آموزش قرآن قرار داده است. ما به دنبال ترویج این سوژه‌ها بودیم. اکثر آنها الزاماً آدم‌های مشهوری نبودند و فقط تعداد محدودی از آنها شناخته شده هستند.

این تهیه‌کننده در پاسخ به این سوال که آیا علی و مهدی حبیبی، دو قاری و راوی مستند بانی تولید مستند شدند؟ توضیح داد: این دو برادر حافظ بین‌المللی قرآن هستند و در کشور‌های مختلف جلسات خانگی قرآن برگزار کردند. در داستان مستند اینطور روایت می‌شود که یک روز به روستای پدری‌شان بر می‌گردند و در آنجا یکسری خاطرات را مرور می‌کنند. از خودشان می‌پرسند ما از کجا حفظ قرآن را شروع کردیم، می‌بینند از جلسات خانگی بود که با قرآن انس پیدا کردند. از طرفی، بار‌ها افراد مختلف آنها را دعوت می‌کردند تا در جلسات قرآنی که ترتیب داده بودند، شرکت کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آن جلسات خانگی قرآن که محدود به اعضای خانواده است، آیا برای شما سوژه محسوب می‌شود؟ افزود: بله، ولی عموماً آدم‌هایی متولی برگزاری کار‌های قرآنی هستند، خارج از خانواده خود هم فعالیت قرآنی انجام می‌دهند. ما سوژه‌ها را گلچین کردیم و گفتیم جلسات خانگی قرآن باید خصوصیاتی داشته باشد که به سراغش برویم.

سلطانی‌نژاد ادامه داد: وجه تمایز مستند ما در پرداختن به جلسات قرآن با سایر مستند‌ها راوی محور بودن آن است. راویان ما به دنبال کشف و شهود هستند. از طرفی، تفاوت مستند ما در سوژه هاست. مثلاً ما اولین جلسه قرآنی را وسط آب یا وسط لنج برگزار کردیم. یا جلسه قرآنی بود که در بیمارستان برگزار شد. هدفمان از پرداختن به این سوژه‌ها این بود که بگوییم همه جا می‌توان جلسه قرآنی را برپا کرد.

تهیه‌کننده مستند «سرزمین ستاره‌ها» در پاسخ به این سوال که آیا بازنمایی جلسات خانگی قرآن مهر تاییدی بر سیستم قرآنی کشور مبنی بر قاری‌پروری است، یا هدف مانوس کردن مردم با این جلسات است؟ توضیح داد: یکی از دلایلی که به سراغ چهره‌های قرآنی نرفتیم، مهر تایید ندادن بر قاری‌پروری است. در نظام جمهوری اسلامی فعالیت‌های قرآنی به مسابقات خلاصه شده بود. در حالی که تعاملات مردم به فعالیت‌های قرآنی به حفظ و قرائت محدود نمی‌شود، بلکه هدف اصلی انس با قرآن است. اگرچه حفظ و قرائت به انس قرآن کمک می‌کند، ولی نمی‌توان تمام فعالیت‌های قرآنی را به حوزه‌های تخصصی خلاصه کرد. چراکه وقتی عموم مردم با قرآن مواجه می‌شوند می‌گویند ما که صدای آنچنانی برای حفظ قرآن نداریم، توان و وقت هم برای حافظ قرآن شدن نداریم، پس باید قرآن را کنار بگذاریم؟! هدف ما ارائه تصویر‌های متفاوت از فعالیت‌های قرآنی است، که این تصویر عمومی است.

گفتنی است مستند «سرزمین ستاره‌ها» تهیه شده در گروه مستند شبکه افق سیماست و مرکز هنری رسانه‌ای نهضت و ستاد مردمی جلسات خانگی قرآن کریم برای ساخت آن همکاری کردند.