بلیت پروازهای نوروز کجاست؟
کمی بیش از یک ماه تا آغاز سال جدید خورشیدی و بزرگ‌ترین تعطیلات سال، گردشگران با دو چالش جدی مواجهند؛ برای مقاصد اصلی گردشگری ظرفیت بلیت های هواپیما تکمیل شده و امکان خرید بلیت وجود ندارد. در بحث اقامت هم در برخی مقاصد توریستی هزینه هتل ها مشخص نیست و قیمت‌های اعلام‌شده تقریبی است. «دنیای‌اقتصاد» تلاش کرده در گزارشی به چرایی عدم‌امکان خرید بلیت هواپیما و رزرو برخی هتل ها در نوروز پاسخ...
تعطیلات نوروز بزرگ‌ترین تعطیلات سال است و بیشترین جابه‌جایی گردشگر نیز در این بازه زمانی اتفاق می افتد. از همین روست که مطابق سال‌های گذشته، بسیاری از توریست ها در روزهای پایانی بهمن اقدام به خرید بلیت قطار، هواپیما یا اتوبوس در کنار رزرو هتل می‌کنند. با این حال تقریبا یک ماه مانده به نوروز ، همچنان برای کسانی که خارج از تور قصد سفر دارند، سردرگمی های مختلفی وجود دارد. 17 بهمن ماه ، پیش‌فروش بلیت های اسفند آغاز شد، با این حال دایره این رزرو از اول تا بیست و دوم را در‌برمی گرفت که عملا شامل توریست های نوروزی نمی‌شود. در عین حال کسانی که قصد داشتند با هواپیما هم سفر کنند، امکان خرید این بلیت ها به مقاصد اصلی گردشگری را نه از کریدورهای سنتی یعنی آژانس ها و نه از کریدورهای جدید یعنی استارت‌آپ ها و پایگاه های خرید آنلاین بلیت نداشتند.
هفت خوان خرید بلیت هواپیما
بررسی های «دنیای‌اقتصاد» درباره پنج مقصد گردشگری شیراز، اصفهان، مشهد ، قشم و کیش نشان می‌دهد ظرفیت اغلب آنها برای روزهای پایانی سال 1402 و روزهای ابتدایی سال نو شمسی تکمیل شده است. جست‌وجویی در پنج پایگاه اطلاع رسانی شناخته‌شده تهیه بلیت هواپیما نشان می‌دهد از 23 اسفند 1402 تا 10 فروردین 1403 امکان خرید هیچ بلیتی از تهران به شیراز وجود ندارد. درباره قشم این بازه زمانی به 26 اسفند تا 9 فروردین می رسد . این موضوع درباره کیش از 20 اسفند تا 10 فروردین مصداق دارد و درباره مشهد نیز گردشگران امکان خرید بلیت پرواز از 26 اسفند 1402 تا 5 فروردین 1403 را ندارند. درباره اصفهان شرایط اندکی بهتر است و 26 تا 29 اسفند ماه ظرفیت های خرید بلیت تکمیل شده است.
چه کسانی این بلیت ها را خریده اند؟ این پرسش ما از حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی است. او در این باره به «دنیای‌اقتصاد» می گوید: آنچه در بازار خرید و فروش بلیت های هواپیما می بینیم مجموعه تخلفاتی است که رخ می‌دهد و باید دستگاه ناظر بر آنها رسیدگی کند. او با اشاره به اینکه ما در ایران 15 ایرلاین فعال داریم که هر کدام بین دو تا سه هواپیما دارند و نظارت بر آنها کار دشواری نیست، می افزاید: متولی گردشگری به تازگی از ابتکار تازه ای سخن گفته که مربوط به فروش بلیت هواپیما از پلتفرم سازمان هواپیمایی می‌شود، در حالی که به نظر می‌رسد چنین راهکارهایی نمی‌تواند مشکل ما را حل کند.
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ادامه می‌دهد: ناوگان هواپیمایی ما گرچه محدود است اما در این دولت 60 هواپیما خریداری شده است. جمعیت کشور نیز افزایش قابل‌توجهی را تجربه نکرده است اما آیا خرید بلیت هواپیما آسان تر شده است؟ پاسخ به این پرسش منفی است و نشان می‌دهد سوءاستفاده‌کنندگان و سوداگران در این بازار حضور دارند. او خواستار برخورد با ایرلاین های متخلف است و می گوید: صرف حضور نهاد نظارتی و دادستانی به یک آژانس مسافرتی مشکلی را حل نمی کند زیرا آژانس ها نمی‌توانند ظرفیت بلیت هواپیما را قفل کرده یا آن را گران بفروشند. در مقابل باید دستگاه های متولی اعلام کنند که آیا تاکنون ایرلاینی به واسطه تخلف بسته شده است یا نه! تا زمانی که این برخوردها جدی نباشد نمی‌توان انتظار داشت که وضعیت خرید بلیت هواپیما بهبود یابد.
رفیعی می گوید: باید دستگاه های نظارتی از ایرلاین ها بخواهند اسناد و مدارکی ارائه کنند که نشان می‌دهد بلیت ها به چه کسانی فروخته شده است. تنها با این راهکار می‌توان دریافت که سوداگران در این بازار چه کرده اند. آیا هیچ آژانس مسافرتی نیست که در حال حاضر بلیت های هواپیما را در اختیار داشته باشد؟ رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی پاسخ می‌دهد: نمی‌توان به طور مطلق به این پرسش پاسخ منفی داد. ممکن است آژانس هایی با نرخ اعلامی خودشان و خارج از سیستم در حال خرید و فروش این بلیت ها باشند. با این حال معمولا این آژانس‌ها در دسته آژانس های معروف نیستند و به شکل محدود کار می‌کنند تا اگر به واسطه چنین فعالیتی لغو مجوز هم شدند اعتباری نداشته باشند.
اصل ماجرا چیست؟
به نظر می‌رسد علت اصلی این تخلف ریشه در همان چیزی داشته باشد که ایرلاین ها بارها در گفت وگوهای خود بر آن تاکید کرده اند؛ «قیمت دستوری»! از نگاه شرکت‌های هوایی قیمت اعلامی پایین تر از قیمت تمام‌شده پرواز است. همین موضوع باعث شکل‌گیری «بازار سیاه» و پرواز بلیت های از دو کریدور در دسترس مسافران به کریدورهای غیررسمی شده است. در مواردی هم شاهدیم که بلیت پرواز به شکل پکیج فروخته شده و گردشگر ناچار است هزینه هتل و پرواز را همزمان پرداخت کند در حالی که تمایلی به رزرو آن هتل خاص ندارد و به این ترتیب بخشی از هزینه بلیت را بالاجبار و بدون اینکه استفاده‌ای از آن داشته باشد، می پردازد.
رزرو هتل ها به پنج طریق در نوروز
در کنار چالش خرید بلیت، پیگیری های خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد برای رزرو هتل در مقاصد اصلی گردشگری، متقاضیان با پنج وضعیت متفاوت مواجه می شوند. اولین مورد به فقدان قیمت مشخص برمی گردد. برخی هتل ها در تماس متقاضیان رزرو اعلام می‌کنند که قیمت‌های آنها قطعی نیست و چنانچه رزروی انجام دهند علی الحساب خواهد بود. در این باره که افزایش قیمت مدنظر هتل چقدر است به عددهایی بین 20 تا 40درصد اشاره شده ، هر چند که مسوول رزرواسیون تعیین نمی کند، هتل مذکور کدام عدد را مدنظر قرار داده است. برخی از این هتل ها اعلام قیمت نهایی را به پایان بهمن و گروه دیگری آن را به نیمه اسفند ماه موکول می‌کنند و می گویند نمی‌توانند هیچ رقم دقیقی ارائه کنند.
گروه دوم هتل ها، به جای رزرو اتاق برای گردشگران تصمیم به فروش پکیج گرفته اند. آنها به متقاضیان خود می گویند که امکان رزرو برای یک یا دو شب را ندارند و چنانچه گردشگر قصد اقامت در هتل را دارد باید اقدام به خرید پکیج هایی کند که لااقل چهار شب را شامل می‌شود. یک نمونه از این پکیج ها از 27 اسفند شروع شده و تا سوم فروردین ادامه دارد، بنابراین اگر توریستی قصد رزرو در دوم یا چهارم نوروز برای یک یا دو شب را داشته باشد، ناچار است هتل دیگری را انتخاب کند. سومین دسته از هتل ها، رزروهایشان را با افزایش هزینه قابل‌توجه عرضه می‌کنند. به عنوان مثال اگر رزرو اتاق دونفره هتلی در یک مقصد پرطرفدار جنوب کشور در بهمن ماه به ازای یک شب هزینه ای معادل چهار و نیم میلیون تومان دارد، این عدد در نوروز به 10 میلیون تومان افزایش یافته است. در هتل دیگری در مرکز ایران هزینه رزرو یک اتاق دونفره برای یک شب در بهمن ماه یک میلیون و 900هزار تومان و دو و نیم میلیون تومان برای 3 نفر است اما همین اتاق در نوروز به 4میلیون و 300هزار تومان برای 2 نفر و پنج و نیم میلیون تومان برای 3نفر افزایش می یابد.
چهارمین گروه هتل ها برای گردشگران جزو مطلوب ترین گزینه ها به شمار می آیند، هزینه این هتل ها نه‌تنها در این بازه زمانی مشخص است، بلکه نسبت به دسته سوم افزایش قیمت قابل‌توجهی هم ندارند و در معدود مواردی هزینه ها مشابه بهمن ماه است. جالب اینکه این هتل ها در شهرهایی قرار گرفته اند که اغلب انتظار دارند افزایش بیشتری به لحاظ هزینه داشته باشند. شیراز نمونه این شهرهاست که هتل‌های پنج‌ستاره آن در تعطیلات سال نو یا افزایش هزینه ندارند یا این افزایش هزینه بسیار اندک است ، در اصفهان به عنوان شهر دیگری که دارای توریست های زیادی در نوروز است نیز شاهدیم که بالا رفتن قیمت‌ها در نوروز نسبت به برخی مقاصد گردشگری کمتر است.
در کنار این چهار دسته ، گروه دیگری از هتل‌ها هم هستند که رزرو خود را به یک شرکت واگذار کرده اند ، بنابراین تماس مشتری با بخش رزرواسیون به نتیجه خاصی منجر نمی‌شود. توریست هایی که قصد اقامت در یکی از این هتل ها را که در جنوب ایران قرار گرفته دارند باید یا به سایت های رزرواسیون آنلاین مراجعه کنند یا رزرو خود را از پایگاه های اطلاع‌رسانی یک شرکت انجام دهند ، شرکت‌هایی که اقامت تنها را عرضه نکرده و اقدام به فروش تور به توریست ها می‌کنند.
برای پرداخت هزینه هم البته دو شیوه وجود دارد، برخی هتل ها اعلام می‌کنند که باید تمام هزینه برای رزرو نوروزی پرداخت شود و در مقابل گروه دیگری از هتل ها پیش‌پرداخت برای رزرو را می پذیرند. در این زمینه که چند‌درصد از کل هزینه باید برای پیش پرداخت واریز شود هم البته تفاوت هایی میان هتل ها وجود دارد، گروهی از آنها عدد 50درصد را ذکر می‌کنند و برای برخی دیگر درصد های پایین تر نیز قابل پذیرش است، جالب اینکه در یک استان شاهدیم که رویه ها متفاوت است و هر کدام با توجه به سیاستگذاری های خود اقدام به جذب گردشگر می‌کنند.
--> اخبار مرتبط