بهار آسیا در زمستان اروپا و آمریکا
طی روزهای اخیر بسیاری از رسانه‌ها با انعکاس اخبار مربوط به قطعی گاز برخی صنایع کشور، زمستان سخت را پیش‌تر و بیشتر از اروپا برای ایران متصور شده اند.
خبرگزاری تسنیم، طی روزهای اخیر بسیاری از رسانه‌ها با انعکاس اخبار مربوط به قطعی گاز برخی صنایع کشور، زمستان سخت را پیش‌تر و بیشتر از اروپا برای ایران متصور شده و انگشت شماتت را به سمت طرف ایرانی به جهت هشدار این مساله به غربی‌ها دراز کرده‌اند. اما مسئله اینجاست که توانایی یا عدم توانایی ایران در تأمین گاز برای مصارف داخلی، از شدت سوز و سرمایی که اروپا و جهان غرب را در برگرفته کم نخواهد کرد. دنیا شاهد شکل‌گیری رویدادهای جدیدی است که سرمای آن تا بن دندان ساکنان قسمت سبز کره جغرافیایی را فراگرفته و نگاه جهان را به سمت سایر کشورها و خصوصاً منطقه آسیا متمرکز می‌کند.
- شکل‌گیری تعاملات جدید
اجماع اخیر مقامات کشورهای عربی به میزبانی ریاض برای تعامل و گفتگو با رئیس‌جمهور چین این پیام را به واشنگتن مخابره کرد که اقبال کشورهای عربی که همواره و به‌طور سنتی در بلوک غرب و آمریکا تعریف می‌شدند به سمت چین، نشان از فهم تغییر موازنه قوا در جهان و شروع ظهور قدرت‌های جدید است. گرچه برخی فصل جدید تعامل چین با اعراب را نشان عدم وفاداری آن به ایران دانستند، اما واقعیت این است که ایران پیش‌تر از این‌ها افول قدرت جهانی آمریکا را پیش‌بینی کرده بود و همکاری‌های گسترده با سایر کشورها و ازجمله چین مانند قرارداد 25 ساله مؤید این مسئله است. بااین‌حال به نظر می‌رسد کشورهای کوچک حاشیه خلیج‌فارس که تمام زیست‌شان را مدیون خام‌فروشی و کمک‌های بین‌المللی هستند برای اعلام وجود و یابش هویت نداشته‌شان معمولاً خود را به دم بزرگان گره می‌زنند. تا دیروز غرب را نردبان ترقی و توسعه می‌دانستند و از امروز با دریافت پالس‌های افول هژمونی غرب به سمت شرق و چین اقبال پیدا کرده‌اند تا بتوانند نام خود را به‌عنوان یکی از بازیگران مؤثر در تغییر قطب قدرت جهانی ثبت کنند تا از منفعت‌های این تحول بی‌نصیب نمانند.
- اعتراف یک اشتباه
جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیراً در مصاحبه‌ای با العربیه ضمن اشاره به پایان دوران هژمونی آمریکا به چندقطبی شدن جهان اشاره کرد. جهانی که در آن دیگر آمریکا و اروپا تعیین‌کننده مناسبات بین‌المللی نیستند و اروپا پس از جنگ اوکراین احساس ترس می‌کند. این اعترافات که به‌واسطه بحران سوخت و انرژی در اروپا و بحران اقتصادی در آمریکا بیان شده است نشانگر آن است که زمستان سخت، نفس امپراطوری غرب را به شماره انداخته و چاره‌ای جز پذیرش جهانی با بازیگران جدید وجود ندارد.
- کاهش قدرت اقتصادی غرب
شاخص‌های اقتصادی در سال‌های اخیر حاکی از آن است که نقش آمریکا و اروپا در زمینه اقتصاد جهان رو به کمرنگ شدن و سایر کشورها در حال جایگزینی هستند. نقش کشورهای آسیایی مانند چین و هند در این جایگزینی بیشتر و پررنگ‌تر است.
در نمودار زیر به‌وضوح کاهش سهم اروپا از اقتصاد جهان از سال 1992 تاکنون به تصویر کشیده شده است.
نمودار زیر سهم کشورها از اقتصاد جهان است. در سال2017سهم کشور چین از کیک جهانی اقتصاد بیشتر از آمریکا شده است. صندوق بین المللی پول پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2027 سهم چین از سهم همه کشورهای اروپایی و آمریکا نیز بیشتر خواهد شد.
تولید ناخالص داخلی کشور چین نیز بر اساس دلار برابری قدرت خرید در سال‌های اخیر از آمریکا پیشی گرفته و طبق پیش‌بینی‌هایی که در نمودار زیر نشان داده شده است این برتری در سال‌های آتی ادامه خواهد یافت. دلار برابری قدرت خرید شاخص عادلانه‌ای است که نشان می‌دهد اگر تمام کشورها از یک ارز استفاده کنند، خرید کالاها و خدمات چقدر هزینه دارد.
اعتراف بسیاری از صاحب‌نظران در مسائل سیاسی و شواهدی که مبتنی بر افول سیاسی_ اقتصادی غرب است به‌وضوح خبر از یک پوست‌اندازی در مناسبات قدرت جهانی می‌دهد. در این میان ایران با هوشمندی در این تغییر موازنه قدرت جهانی نقش ایفا می‌کند و ساده‌انگاری است اگر بخواهیم به دلیل برخی از مشکلات اقتصادی و برای رفع تحریم در زمین غربی‌ها بازی کند.
همان‌طور که پیش از وقوع زلزله امواج آن توسط برخی از عناصر طبیعت و موجودات درک می‌شود در این میان طبیعت قشر تاجرمآب فوتبالی پالس‌های تغییر در سمت برنده را خوب درک کرده اند. به نظر می‌رسد انتخاب زمین بازی آسیایی توسط بهترین بازیکن فوتبال جهان را می‌توان ذیل این مفهوم تعریف کرد که امواج و پالس‌های زمین‌لرزه در مناسبات بین‌المللی نه‌فقط در سطح سیاست‌گذاران بلکه توسط اقشار مختلف جهان دریافت شده و زنگ خطر مدت‌هاست به صدا درآمده و وقوع زلزله حتمی است، شاید ایران ازاین‌پس بجای زمستان سخت باید هشدار دهد که زمین‌لرزه سخت در پیش است.
* لیلی محمدی
