به اسم مردم؛ به ضرر مردم / منطقه آزاد اروند هیچ سودآوری برای ساکنان منطقه نداشته!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هانا چراغی؛ * شکل گیری مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی در ایران با هدف گریز از اقتصاد بسته دولتی بود و از همان ابتدا، برنامه ریزی شده بود تا این مناطق برای کشور سودآوری داشته باشند. تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، حضور فعال بازار‌های جهانی و منطقه ای، تولید و صادرات کالا‌های صنعتی و... از جمله اهداف ایجاد مناطق آزاد بودند. تحقق این اهداف قطعا می‌توانست تاثیرات مثبتی بر اقتصاد ایران داشته باشد و تحولی بزرگ را رقم بزند، اما متاسفانه آنطور که برنامه ریزی شده بود، این اهداف محقق نشدند و امروز، شاهد نتیجه عکس آن هستیم... اروند، کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی و ماکو از جمله مناطق آزاد مطرح در کشور هستند و آنطور که باید، طبق اهداف از پیش تعیین شده، سودآوری برای کشور نداشته اند، بلکه تبدیل شدن آن‌ها به منطقه آزاد، وضعیت معیشتی ساکنان این مناطق را وخیم‌تر از قبل کرده است. منطقه آزاد اروند که در شمال غربی خلیج فارس و در محل تلاقی رودخانه اروند رود و کارون واقع شده، دارای دو مرز مشترک بین کشور‌های عراق و کویت است. داشتن ظرفیت‌هایی از قبیل حمل و نقل جاده ای، ریلی، دریایی و هوایی باعث شده این منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد و به مسیری تجاری تبدیل شود. به پیشنهاد تئوری پردازان اقتصاد دولتی و با مصوبه مجلس شورای اسلامی، منطقه آزاد اروند در سال 84 راه اندازی شد و از آن زمان تا کنون، شاهد بدتر شدن وضعیت معیشتی ساکنان این منطقه هستیم و برخلاف وعده‌هایی که از ابتدا داده شده بود، سود حاصل از فعالیت‌های تجاری و اقتصادی این منطقه فقط و فقط به جیب سرمایه داران و مسئولانی می‌رود که در این محل به فعالیت تجاری پرداخته اند. چند سالی است که مردم، دانشجویان، دغدغه‌مندان و فعالان رسانه‌ای استان خوزستان در این خصوص خواستار شفاف سازی از مسئولان و مسببان اجرایی شدن طرح مذکور در اروند شده اند، اما متاسفانه هیچگاه هیچ مقام مسئولی پاسخگوی آنان نبوده است. همچنان این سوالات در ذهن ساکنان این منطقه مطرح است که چرا طرح منطقه آزاد شدن اروند به انحراف کشیده شده است؟ و چرا مطابق اهداف از پیش تعیین شده، این طرح به صورت اصولی اجرایی نشده است؟ چرا با وجود اینکه اروند جزو مناطق استراتژیک اقتصادی است، سودآوری حاصل از آزاد شدن این منطقه نصیب مردم نمی‌شود؟ با اینکه طرح تبدیل اروند و سایر مناطق مذکور به مناطق آزاد تاکنون به خوبی اجرایی نشده و سودآوری نداشته، اکنون مجلسی‌ها و بعضا عده‌ای از دولتی‌ها به دنبال افزایش تعداد مناطق آزاد در کشور هستند و گا‌ها از این فرصت برای تبلیغات انتخاباتی استفاده می‌کنند. بهتر است پیش از تبدیل شدن سایر مناطق به منطقه آزاد و دچار شدن آن ها به سرنوشت سایر منطقه‌های آزاد، بررسی‌های اصولی و کارشناسی در این خصوص صورت گیرد. برای اطلاع بیشتر از وضعیت منطقه آزاد اروند و اطلاع از ضربه مهلکی که از این بابت به معیشت ساکنان این منطقه وارد شده با مهدی طرفی، فعال دانشجویی استان خوزستان به گفتگو پرداختیم. طرفی در این باره می‌گوید: منطقه آزاد اروند قطعا برای مردم منطقه هیچ سودآوری نداشته و باعث زیان ده شدن آن شده است. طرفی می‌افزاید: تبدیل شدن اروند به منطقه آزاد تجاری و ویژه اقتصادی همچون سایر مناطق آزاد، فقط برای یکسری از افراد که دنبال شوی انتخاباتی بودند، سودآوری داشته و در عمل هیچ نفعی برای ساکنان این منطقه نداشته است. همچنان این موضوع مطرح است و بدون توجه به نتایج این طرح، قرار است تعدادی منطقه دیگر نیز به این مناطق اضافه شود، در حالی که مطرح کنندگان طرح باز هم دنبال تبلیغات انتخاباتی هستند و فقط به منافع خود فکر می‌کنند. این فعال دانشجویی استان خوزستان ادامه می‌دهد: ایجاد منطقه آزاد در اروند، مشکلات معیشتی برای مردم به همراه داشته و هیچ اشتغالزایی نداشته و موجب شده ارزش اراضی این منطقه بالا رود و به دنبال آن، مردم در بحث خرید و فروش زمین دچار مشکل شوند. از طرفی، تبدیل شدن اروند به منطقه آزاد باعث شده بستری برای عده‌ای از قاچاقچیان ایجاد شود تا بتوانند به راحتی به اهدافشان دست یابند و بدون هیچگونه نظارتی واردات و صادرات محصولات خاصی را انجام دهند. وی با تاکید بر اینکه ایجاد منطقه آزاد در کشور باعث اشتغالزایی نشده و تاثیر منفی بر زندگی و معیشت مردم داشته است، ابراز می‌کند: سود ایجاد منطقه آزاد در اروند فقط نصیب عده‌ای خاص شده و این افراد کالا‌های مصرفی خود و اقشار خاص را بدون هیچ نظارتی وارد کشور می‌کنند و از این محل به اهداف انتخاباتی خود نیز دست می‌یابند. طرفی خاطرنشان می‌کند: فعالان دانشجویی استان خوزستان بار‌ها این بحث را مطرح کرده اند و رسیدگی به مسائل منطقه آزاد اروند را جزو مطالبه گری‌های جدی خود قرار داده اند، اما هر بار با بی تفاوتی مسئولان در این زمینه مواجه شدند و هیچکس پاسخگوی سوالات آنان نمی‌شد. از این رو، همچنان این مسئله مطرح است که درآمد حاصل از ایجاد منطقه آزاد در اروند نصیب چه کسانی می‌شود؟ و این درآمد در چه بخش‌هایی هزینه می‌شود؟ چرا هیچ سودآوری از این محل، نصیب مردم منطقه نمی‌شود؟ همچنان این مسئله در ذهن فعالان دانشجویی و رسانه ای استان خوزستان مطرح است که درآمد حاصل از ایجاد منطقه آزاد در اروند نصیب چه کسانی می‌شود؟ و این درآمد در چه بخش‌هایی هزینه می‌شود؟ چرا هیچ سودآوری از این محل، نصیب مردم منطقه نمی‌شود؟ وی اضافه می‌کند: آنچه مسلم است، تبدیل شدن اروند و سایر مناطق به منطقه آزاد تجاری و ویژه اقتصادی فقط در راستای شعار‌های انتخاباتی صورت گرفته و عملا ایجاد آن بی ثمر بوده است. این فعال دانشجویی استان خوزستان یادآور می‌شود: اروند یکی از مناطق اقتصادی خوزستان است، اما با این حال ساکنان این منطقه در تنگنا قرار دارند و وضعیت معیشتی مناسبی ندارند در حالی که ایجاد منطقه آزاد آن هم به طور اصولی و طبق قوانین در این منطقه شاید می‌توانست سودآور باشد و گره‌ای از مشکلات ساکنان آن باز کند، ولی این مهم به لطف مسئولان بی کفایت محقق نشده است. وی با بیان اینکه اضافه شدن تعداد مناطق آزاد، یکی از مبادی ورودی فساد است و باعث افزایش مفاسد اقتصادی و قاچاق و گسترش نابرابری و بی عدالتی در جامعه می‌شود، اذعان می‌کند: لازم است برای رفع این مشکل و جلوگیری از ایجاد منطقه آزاد در نقاط دیگر، مردم به مسئولان فشار وارد کنند و خواستار پاسخگویی آنان درباره سودآوری‌های این طرح شوند و خواهان شفاف سازی باشند. طرفی تاکید می‌کند: نمایندگانی که خواهان افزایش تعداد مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی هستند، قاعدتا توجهی به اقتصاد مقاومتی ندارند و دیدگاه آنان به اقتصاد کشور، وابستگی به غرب است و فقط با مطرح کردن چند شعار انتخاباتی و پس از آن، برنده شدن در کارزار انتخابات، راه را برای کسب سود بیشتر خود و رسیدن به منافع شخصی‌شان هموار می‌کنند و قاعدتا به وضعیت اقتصادی مردم توجه نخواهند داشت. آنچه مسلم است، تبدیل شدن سایر مناطق به منطقه آزاد، هیچ منفعتی برای اقتصاد کشور به دنبال نخواهد داشت و فقط باعث جولان عده‌ای از سرمایه داران (بعضا دولتی ها) در این مناطق می‌شود تا سود‌های هنگفتی به جیب بزنند و منافع آن را نصیب خود کنند و در این بین ضرر‌های تبدیل شدن این مناطق به منطقه آزاد، طبق روال به مردم آسیب پذیر وارد شود.