تالاب ها اکوسیستم فراموش شده در لرستان

به گزارش ایرنا، تالاب ها از مهمترین محیط های طبیعی برای تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به ویژه سیلاب هستند. این اکوسیستم های آبی در راستای تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زاید و تصفیه آب و برخورداری از چشم اندازهای زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه های جانوری و گیاهی جایگاه ارزشمندی دارند.

تالاب ها از جمله جاذبه های طبیعی لرستان هستند که به ویژه در فصل بارندگی زیبایی خاصی به منطقه می بخشند و مامن و زیستگاهی مناسب برای انواع پرندگان، آبزیان و پرندگان بومی و مهاجر محسوب می شوند.

استان لرستان با برخورداری از 14 تالاب که تالاب های 11 گانه پلدختر، 'بیشه دالان' بروجرد و 'تنور' در دورود از شاخص ترین آنها هستند و همچنین بهره مندی از سدهای احداثی در سال های اخیر یکی از استان های حائز شرایط حضور پرندگان مهاجربوده است. براساس بررسی های زمین شناسی، تالاب های یازده گانه معروف پلدختر بر روی آهک های خرد شده لنداسلاید سیمره (چل جایدر) واقع شده اند که حدود ده تا یازده هزار سال پیش وقوع زلزله ای به بزرگی بیش از هفت ریشتر موجب رانش لایه های سنگی یال شمالی طاقدیس کبیر کوه و مسدود شدن رودخانه های سیمره و کشکان شده است. تعداد تالاب های پلدختر بعد از وقوع لنداسلاید سیمره، بالغ بر 50 تالاب کوچک و بزرگ بوده که از زمان تشکیل تا 100 سال پیش تحت تأثیر عوامل طبیعی، بیشتر آنها خشک و منقرض شده اند و تنها تعداد 11 تالاب که از تغذیه بهتری برخوردار بوده باقی مانده اند. وسعت این تالاب ها یا به اصطلاح 'گریها' بالغ بر 45 هکتار است که 'گری جمجمه' بزرگترین و 'گری سیه' کوچکترین آنها است و همگی به جز "گرگر" در همه فصول سال از طراوت قابل توجهی برخوردارند و هرگز خشک نمی شوند. 'گری پا به نار' و 'گری تاف' کنار هم قرار گرفته و 'گری کبود' حالتی شبیه جزیره به خود گرفته و 'گری جمجمه' به معنای جنبان که حالت تحرک دارد. آب شیرین تالاب تنگ فنی و گیاهانی چون بلمک، نی، بلوط، پونه و بابونه در حاشیه همه تالاب های این منطقه مناظر دل فریب و چشم نوازی را به وجود آورده اند. در جنوب شرقی شهرستان بروجرد نیز تالابی به نام بیشه دالان وجود دارد که زیستگاه پرندگان مهاجر و بومی است و در شهرستان دورود نیز تالاب هایی وجود دارد که در زمان حاضر میزبان پرندگان مهاجری همچون فلامینگوست. تغییر کاربری این ظرفیت های غنی طبیعی و گردشگری به اراضی کشاورزی در سال های اخیر ادامه دارد و این در حالی است که با وجود تکرار پدیده گرد و غبار تالاب ها به عنوان شریان های اصلی حیات در این استان مورد نیاز هستند. خطر نابودی و خشک شدن تالاب های لرستان فعالان محیط زیست را نیز نگران کرده است و بیم آن می رود که این اکوسیستم های آبی به عنوان چشمه های تولید غبار در لرستان و غرب کشور برشمرده شوند.

به همین دلیل ایرنا مرکز لرستان در میزگردی با حضور کارشناسان این حوزه به بررسی وضعیت تالاب های استان پرداخته است.

16 تالاب طبیعی و فصلی در لرستان وجود دارد

معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان در این میزگرد گفت: تالاب ها اکوسیستم ها نادر و منحصر به فردی هستند که در عین حال شکننده و آسیب پذیر می باشند که باید در راستای حفاظت از آنها تمام جوانب را در نظر بگیریم.

نبی الله قائدرحمت با تاکید بر ضرورت مشارکت جوامع بومی ومحلی در حفاظت از تالاب ها اظهار داشت: نقش جوامع محلی در حفاظت از تالاب ها به دلیل حضور مستمر در کنار تالاب ها بسیار تاثیرگذار است.

وی با بیان اینکه هشت تالاب از مجموع تالاب های 11 گانه پلدختر دائمی و سه تالاب "گوری بلمک" و "زرده" و "پیکه" بر اساس بارش ها گاهی خشک می شوند، ادامه داد: تالاب گوری بلمک یکی از تالاب های 11 گانه پلدختر است که بر اثر زهکشی های انجام شده در سالیان اخیر دچار خشکی می شود.

قائدرحمت عنوان کرد: تالاب "بیشه دالان" دورود، "تنوردر" بروجرد نیز از تالاب های مطرح استان هستند و همچنین و تالاب بند خاکی خروسان در شهرستان ازنا به عنوان تالاب مصنوعی استان باوسعت 750 هکتار و سطح آبی 12.7 هکتار منطقه شکار وصیدممنوع آعلام شده است.

وی گفت: اکنون تالاب بالای دریاچه گهر تبدیل به تالاب هفت هکتاری شده است و شرایط اکوسیستمی آن شبیه تالاب شده است.

مهمترین تالاب های لرستان در پلدختر واقع شده اند

معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: امر گردشگری تالاب های لرستان می تواند جایگزینی در راستای تامین معیشت و رونق اقتصادی جوامع محلی تالاب ها باشد و از طرفی گامی مهمی در راستای حفاظت از تالاب ها و ممانعت از بهره برداری های نامناسب از تالاب ها باشد.

وی با بیان اینکه تالاب گوری بلمک و بیشه دالان بروجرد به دلیل زهکشی دچار خسارت و تخریب شده اند، افزود: با مشارکت جوامع بومی محلی می توان آنها را احیا کرد که در این راستا با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان به منظور احیای تالاب گوری بلمک روستای ولیعصر به عنوان روستای هدف گردشگری با نگاه استفاده از مزایای گردشگری برای ساکنان این منطقه معرفی شده است.

قائدرحمت اظهار داشت: سایر تالاب های حوزه شهرستان پلدختر دچار تخریب خاصی نشده اند و فقط تالاب آب تاف در سال جاری به دلیل سیلاب دچار خسارت شد که با توجه به اعتبارات طرح های آبخیز داری در این تالاب انجام می شود.

وی ادامه داد: همچنین تالاب تنوردر شهرستان دورد به دلیل تخریب های دهه 60 و 70 و احداث مجتمع های پرورش ماهی و کشاورزی در این منطقه تالاب به یک تالاب فصلی تبدیل شده که درخواست مطالعات پایه به دلیل اهمیت حضور پرندگان مهاجر در این تالاب به سازمان حفاظت محیط زیست جهت احیای تالاب ارسال شده است.

معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در تالاب بیشه دالان بروجرد پاسگاه محیط بانی راه اندازی شده و مطالعات مدیریت یکپارچه زیست بومی و معیشت جایگزین در حال اجرا است.

نزدیکی تالاب های لرستان به شهرها اهمیت گردشگری آنها را دوچندان کرده است

معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: تالاب تنوردر دورود کمتر از 10 کیلومتر با شهر فاصله دارد و تالاب بیشه دالان بروجرد نیز 10 کیلومتر و تالاب های پلدختر مسافت بسیار کمی با شهر پلدختر دارند و ظرفیت های بسیارخوبی برای استفاده مطلوب در جهت رونق گردشگری استان هستند.

وی با تاکید بر اینکه عدم استفاده از صحیح از این ظرفیت ها منجر به نابودی آنها به دلیل استفاده نادرست می شود، افزود: تلاش می شود تالاب های پلدختر در کنوانسیون رامسر ثبت شوند.

وی اظهار داشت: در این راستا مطالعاتی توسط مشاور انجام شده و با ثبت تالاب ها در کنوانسیون رامسر علاوه بر افزایش اهمیت گردشگری این تالاب ها امکان دریافت اعتبارات بیشتر و مطالعات این تالاب ها مهیا می شود.

قائدرحمت ادامه داد: کنوانسیون های بین المللی نقش پررنگ مردم را در حراست و حفاظت تالاب ها در نظر می گیرند و اهمیت نقش جوامع بومی محلی اولین نکته در این کنوانسیون است.

وی عنوان کرد: مهمترین عواملی که باعث تخریب تالاب های لرستان شده است، زهکش های دهه 60 و 70 به دلیل سیاست جهاد کشاورزی، تغییر اقلیم و خکشسالی های متمادی، کاهش ورودی به تالاب ها از منابع آب بالا دست، آلاینده های بیولوییک و شیمیایی، چرای بی رویه در حاشیه تالاب ها، باغات و کشت گونه های زراعی آب بر در سطح حوزه تالاب ها به ویژه در تالاب بیشه دالان و میزاب برداشت آب از حوزه تالاب، می باشد.

رویکرد مدیریت زیست بومی در تالاب های لرستان اجرا می شود

معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: تالاب ها زیست بوم های حساس و شکننده هستند که باید بر اساس ظرفیت قابل تحمل از آنها برداشت شودو در غیر اینصورت تالاب ها با تخریب چند برابر مواجه می شوند.

وی افزود: توسعه طبیعت گردی در تالاب ها جهت حفاظت از آنها با اولویت جوامع بومی محلی، ارتقای نقش ذی نفعان و بومیان در مدیریت تالاب ها با مشارکت تشکل های زیست محیطی و تاکید بر حفاظت از تالاب ها و تعیین حق آبه و تعیین حریم بستر تالاب های از رویکردهای این اداره کل است.

حاصلخیزی خاک تالاب های لرستان دلیل کشاورزی و زهکشی در این مناطق شده است

مدیر مهندسی رودخانه های شرکت آب و منطقه ای لرستان نیز در این میزگرد گفت: در سنوات گذشته بحث تعیین حریم بسترها مورد توجه قرار نگرفته و در سه سال گذشته با جذب اعتبارات از مدیریت منابع آب مشکلات تالاب ها و نقش آنها در تامین منابع آب تحت پیگیری قرار گرفته است.

بهزاد جوادی افزود: مطالعات تالاب بیشه دالان بروجرد در اواخر سال 96 آغاز و در سال جاری به اتمام رسید و تجاوزات زیادی به بستر آن به دلیل زهکشی در این منطقه انجام شده است.

وی با بیان اینکه پس از مطالعات تالاب و تعیین حد بستر آن مشخص شد که در طول گذشت سالیان بسیار کمتر شده است، ادامه داد: سطح این تالاب به 490 هکتار رسیده است و 200 هکتار آن در این سالها کاهش یافته است.

جوادی عنوان کرد: برای حفظ حریم تالاب بیشه دالان نقشه های حریم بستر تحویل ثبت اسناد استان شده تا در لایحه کادستر ثبت شود.

وی با بیان اینکه پیش از تجاوزات به حریم این تالاب مساحت آن حدود 913 هکتار بوده است، اضافه کرد: امسال یکی از پر آب ترین سال های تالاب های لرستان است و پهنه وسیعی در برگرفته اند.

جوادی گفت: به منظور تهیه حریم بستر تالاب های استان پس از مطالعات اولیه، مطالعات تخصصی انجام می شود و کاربری های موجود بررسی می شود و در نهایت بستر تالاب مشخص و اعلام سراسری می شود.

وی با بیان اینکه این مطالعات پس از تصویب و تعیین حد بستر به ثبت اسناد اعلام می شود اظهار داشت: قبل از پایان سال جاری طرح روپرکوبی تالاب بیشه دالان بروجرد انجام خواهد شد.

مدیر مهندسی رودخانه های شرکت آب و منطقه ای لرستان گفت: به منظور پیشگری از ساخت و سازها نقشه ها نیز به بنیاد مسکن استان تحویل شده است.

14تالاب در لرستان ثبت شده است

مدیر مهندسی رودخانه های شرکت آب و منطقه ای لرستان همچنین گفت: 14 تالاب در استان ثبت شده که از این مجموع 2 تالاب کاملا خشک شده و مطالعات آنها توسط یک شرکت مشاور در حال انجام است.

وی افزود: اکنون پیشرفت فیزیکی مطالعات تالاب های لرستان بیش از 60 درصد است و به دلیل مکشلات مزارع پرورش ماهی در تالاب تنوردر این تالاب نیز تحت مطالعه قرار گرفته است.

جوادی اظهار داشت: تالاب های پلدختر با منشا آهکی به دلیل زمین لغزش سیمره حائز اهمیت فراوانی هستند و به لحاظ توپوگرافی همانند حوضچه هایی در ارتفاع قراردارند در حالیکه تالاب های بیشه دالان و تنور در در دشت قرار دارند.

وی بر اهمیت این تالاب ها در کنترل سیلاب تاکید کرد و گفت: تالاب های همانند اسفنج عمل می کنند و 90 درصد بارش ها را در خود جای می دهند.

وی ادامه داد: تالاب بیشه دالان در سیلاب سال جاری نقش بسیار مهمی ایفا کرد و رودخانه سیلاخور را کنترل کرد.

مدیر مهندسی رودخانه های شرکت آب و منطقه ای لرستان گفت: تالاب ها در بحث کنترل گردو غبار نیز نقش عمده ای دارند چراکه در صورت خشک شدن و رسوب گذاری با آرامترین نسیم گرد و خاک آنها بلند می شود.

وی افزود: بنا بر تصاویر موجود تالاب ها در ایجاد گردو غبار نقش قابل توجهی دارند و تلاش می شود با تعاملات دستگاه اجرایی مربوطه مطالعات و ساماندهی تالاب ها پیگیری شود.

نقش جوامع مردمی در حفاظت تالاب ها تاثیر گذار است

جوادی گفت: اهمیت تالاب ها و نقش آن در رونق گردشگری برای جوامع محلی باید به گونه ای تبیین شود که درآمد حاصل از آن بر درآمد کشاورزی غالب شود.

وی با بیان اینکه باید نقش مردم را به گستردگی در نظر داشت و برای حفظ تالاب ها از مردم کمک گرفت اظهار داشت: در صورتیکه جوامع محلی در بحث نگهداری تالاب ها تبیین شوند نیازی به حراست از آنها نیست و مردم محافظ تالاب ها خواهند شد.

جوادی ادامه داد: اکوسیستم طبیعی و زیستگاه تالاب ها باید حراست شود و در امر رونق گردشگری انها مردم را پیش قدم کنیم.

حفاظت از تالاب ها با رویکردهای مشارکتی و اجتماعی محور دنبال می شود

رییس اداره محیط طبیعی حفاظت محیط زیست لرستان نیز در این میزگرد با تاکید بر اهمیت اکوسیستمی و کارکردهای تالاب ها بیان کرد: هر یک هکتار تالاب پویا برابر 200 هکتار جنگل ارزش اقتصادی دارد.

"امیر زند" با اشاره به اینکه در طی دهه 60 اهمیت تالاب ها چندان مورد توجه قرار نگرفته است، افزود: تالاب ها در این دوران تنها به عنوان منابع آب و خاک غنی در نظر گرفته می شدندو مردم هم از این منابع استفاده کردند.

وی ادامه داد: از اویل سال 80 که طرح حفاظت از تالاب آغاز شد اهمیت تالاب به صورت بومی و اندمیک خاص استان ها مورد توجه قرار گرفت.

زند اظهار داشت: به منظور احیا و حفاظت تالاب ها رویکردهای اجتماعی محور و مشارکتی مدنظر قرار دارد و اهمیت اکوسیستم تالابی از اهمیت ایدئولوژیک هیدرو لیکی آغاز می شود و تغذیه آبخوان مورد توجه قرار می گیرد که در این راستا اب در دشتی رها می شود و آبخوان را تغذیه می کند و سطح ایستابی بالا و کیفیت آب آن افزایش خواهد یافت.

تالاب ها در کنترل سیلاب ها بسیار کلیدی عمل می کنند

زند تاکید کرد: تالاب ها تاخیری در روند سیلاب ایجاد می کنند و مانع از جریان طغیانی می شوند و در بالادست ها مانند سد عمل می کنند و سرعت و حجم را کاهش می دهند و به مرور زمان تخلیه می شوند.

زند با بیان اینکه برای اجرای سدهای بزرگ یک هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است ادامه داد: تالاب ها به خوبی می توانند نقش سدها را بدون اعتباری ای کنند و باید احیا و حفاظت انها مورد توجه قرار گیرد.

وی اظهار داشت: در جریان سیلاب سال جاری تالاب های تنور در و بیشه دالان بسیار مفید عمل کردند و خروجی تالاب بیشه دالان با تاخیر بسیار زیادی وارد رودخانه تیره شد.

زند با بیان اینکه اگر تالاب ها در مسیر این شهرها و سیلاب نبودند شهر دورود دچار فاجعه می شد ادامه داد: این تالاب ها دارای کارکرد بسیار مهمی هستند چراکه درپایین دست آنها شهرها وجود دارند.

وی ادامه داد: جهت احیای تالاب گوری بلمک با مساحتی 600 هکتار و بیشه دالان پس از زهکش و تخریب های سال های گذشته، ساماندهی زهکش ها و اجرای چند سازه برای کنترل خروجی این زهکش ها انجام شده است.

زند افزود: برخی نقاط تالاب بیشه دالان و تنوردر براثر تخریب از بین رفته است و تلاش می شود که باقیمانده های دارای ارزش تالابی احیا شود.

به گفته وی تالاب بیشه دالان حدود 30 میلیون متر مکعب در سال ورودی نیاز دارد و تالاب تنور نیز 31 میلیون متر مکعب ورودی سالانه نیاز دارد و اکنون 126 هکتار از آن باقیمانده است در حالیکه در گذشته یک هزار و 500 هکتار مساحت این تالاب بوده است.

وی افزود: ساماندهی زهکشی ها و رفع مشکلات حقوقی و عرفی می توان کارکردهای تنوع زیستی تالاب تنودر را احیا کرد و زیستگاه مناسبی برای پرندگان این کریدور تشکیل داد.

زند گفت: تالاب های پلدختر برابر تصاویر موجود در سالیان گذشته 50 مورد بوده است که به مرور زمان در اثر خشکسالی های اخیر از بین رفته اند و 10 تالاب باقی مانده که امسال از این مجموع چند تالاب آبگیری شد.

وی اظهار داشت: این تالاب ها بالاتر از سطح شهرپلدختر واقع شده اند و بستر نفوذ ناپذیری ایجاد کرده اند و سطح ایستابی آنها دارای یک کد ارتفاعی است که متاسفانه در دهه 70 زهکش طولی کامل در تالاب بلمک زده شد که پس از تخلیه اب بارندگی بستر مناسبی برای آب کشاورزی می شوند.

بیش از 25 درصد تنوع زیستی کشور در لرستان قرار دارد

زند با بیان اینکه تالاب ها در نمود تنوع زیستی نقش قابل توجهی در مناطق دارند گفت: لرستان در کریدور پرندگان مهاجر از شمال به جنوب قرار دارد و گاهی پرندگان مهاجری مانند قوی گنگ از قطب شمال به سمت قطب جنوب در تالاب های توقف می کنند.

وی با بیان اینکه این گونه های پرنده بسیار ارزشمند و پلاک گذاری شده هستند اظهار داشت: این پرندگان با ماهواره های جهانی رصد می شوند و از نظر سازمان های جهانی حامی محیط زیست بسیار مهم هستند.

زند ادامه داد: در صورتیکه شرایط زیستی و امنیتی این پرندگان بهینه شود توقف پرندگان مهاجر بیشتر می شود.

وی عنوان کرد: پرندگان بومی، آبزی و کنار آبزی نیز به لحاظ تنوع زیستی در استان نقش قابل توجهی دارند.

زند با بیان اینکه بیش از یک چهارم تنوع زیستی کشور در لرستان قرار دارد اضافه کرد: بخش عمده ای از این تنوع زیستی در تالاب های لرستان وجود دارد که شرایط زیستی انها وابسته به تالاب ها است.

وی گفت: در صورت بهینه سازی شرایط تالاب ها می توان غنای زیستی استان را حفاظت کرد و از طرفی ارزش اقتصادی، تحقیقاتی، علمی و اکوتوریسمی وگردشگری در استان ایجاد می شود.

تالاب ها نقش مهمی در تلطیف و شرایط اب و هوایی و گردشگری لرستان دارند

زند با تاکید بر اثرگذاری تالاب ها بر تلطیف و شرایط آب و هوایی استان بیان کرد: در شهرستان گرمسیری پلدختر تالاب های 11 گانه نقش قابل توجهی تلطیف آب و هوایی دارند.

وی اظهار داشت: تالاب ها از طرفی در سازگاری بر تغییر اقلیم ظرفیت قابل توجهی دارند و این منابع آبی ارزشمند در شرایط خشکسالی قابل توجه هستند.

زند همچنین بر اهمیت گردشگری این تالاب ها اشاره کرد و گفت: در کنار این تالاب ها امکان راه انداری اقامتگاهای بوم گردی، سایت های گردشگری، تحقیقاتی، پرنده نگری، آزمایشگاهی آبزیان بومی وجود دارد.

وی عنوان کرد: ایجاد شرایط استاندارد برای تالاب ها امکان جذب اعتبارات از سازمان های جهانی را نیز فراهم می کند و می توان گردشگران خارجی و داخلی و حامیان محیط زیست را در استان جذب کرد.

وی به استفاده از منابع آب و خاک در حاشیه تالاب ها اشاره کرد و ادامه داد: استفاده از منابع آب و خاک حاشیه تالاب ها با امر حفاظت تالاب ها منافات ندارد و اگر بتوان جوامع محلی را آموزش داد وکاربریهای همخوان ایجاد شود معیشت مردم و احیای تالاب ها امکان پذیر می شود.

زند به اجرای طرح بررسی معیشت جایگزین تالاب های استان اشاره کردو گفت: این معیشت ها را باید جایگزین معیشت های مخرب کرد و در این راستا مکاتباتی به جهاد کشاورزی استان نیز شده است.

وی اضافه کرد: یکی از طرح های معیشت جایگزین در حاشیه تالاب بیشه دالان به دلیل افزایش کشت برنج در این منطقه انجام می شود.

احیای تالاب ها نیازمند برنامه ریزی هدفمند است

رییس اداره محیط طبیعی حفاظت محیط زیست لرستان گفت: هیچ تالابی بدون توجه به نقش پررنگ مردم احیا نمی شود و در این راستا باید طرح هایی با مسایل فنی و مشارکت مردم اجرایی شود.

وی بیان کرد: در طرح های فنی در صورتیکه مردم همکاری و مشارکت نداشته باشند از ابتدا شکست خورده هستند و باید طرح های ترویجی و مشارکتی به اجرای طرح ها کمک کند.

زند تاکید کرد: دولت ها امکان نگهداری از طرح ها را ندارند و عدم مشارکت مردم در اجرای طرح ها به طور حتم آنها را با شکست مواجه می کند به همین دلیل در سازمان حفاظت محیط زیست طرح ها را با رویکرد مدیریت جامع با رویکرد زیست بومی برنامه ریزی شده اند.

وی اظهار داشت: طرح یکپارچه طرحی است که تمام دستگاه های مربوطه در تدوین طرح مدیریت زیست بومی خاص تالاب ها سهیم باشند و مردم و جوامع بومی محلی رکن اصل هستند.

زند ادامه داد: احیای تالاب ها تعدادی از منافع مردمی را به مخاطره می اندازد اما آنها از منافع بلندمدت و پایدار بهره مند خواهند شد و این منافع در تدوین و مدیریت زیست بومی دیده می شود.

وی گفت: این برنامه برای تمام تالاب ها بجز تنوردر در حال اجرا است ولی مراحل نهایی به خروجی و تصویب طرح نرسیده است چراکه جوامع بومی محلی متقاعد نشده اند که منافع تالاب به آنها خواهد رسید.

تالاب های پلدختر حاصل زمین لغزش سیمره هستند

رییس گروه گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان نیز در این میزگرد گفت: لرستان دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی است و پنج هزار اثر تاریخی در این استان شناسایی شده که بیش از 2 هزار و 500 مورد از انها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

حجت اله عباسیان با بیان اینکه تمام نقاط لرستان دارای جاذبه های طبیعی و تالاب های لرستان از مهمترین جاذبه های طبیعی استان هستند، افزود: تعدادی از این تالاب ها به عنوان مناطق نمونه گردشگری لحاظ شده اند و دارای مصوبه هیات دولت هستند.

وی با بیان اینکه اکنون 35 منطقه نمونه گردشگری در استان وجود دارد، ادامه داد: در زمان تعیین این مناطق مطالعه دقیقی بر روی انها انجام نشد و تلاش شد با دریافت اعتباراتی این مناطق توسعه یابند.

عباسیان اظهار داشت: متاسفانه توسعه تالاب ها برای مناطق نمونه گردشگری در استان انجام نشد.

وی با بیان اینکه تالاب ها از منابع آبی گردشگری محدود در کشور هستند اما تعداد تالاب ها در لرستان قابل توجه است، گفت: تلفیق جاذبه تالاب ها با زمین لغزش سیمره باعث جذب گردشگران تخصصی به این مناطق شده است.

عباسیان افزود: علاوه بر ارزش علمی و جذب گردشگران اموزشی تالاب های پلدختر، نزدیکی به دیگر جاذبه های گردشگری باعث شده است این تالاب ها در درجه اهمیت بالایی قرار گیرند.

وی اظهار داشت: گردشگران تالاب ها پکیچ گردشگری را در این منطقه بازدید می کند و انگیزه گردشگری را در استان افزایش می دهد.

رییس گروه گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: لرستان دارای آب وهوای چهار فصل است و در پلدختر وجود تالاب ها بعنوان جاذبه های شاخص انگیزه بیشتری برای جذب گردشگران است و وجود پرندگان مهاجر و بومی گردشگران پرنده نگاری را جذب می کند.

وی افزود: تلاش می شود این تالاب ها بعنوان مرکز پرنده نگری در سطح کشور معرفی شوند.

عباسیان ادامه داد: تا چند سال پیش یک دفتر گردشگری لرستان گردی و طبیعت گردی در استان وجود داشت اما اکنون این امر دچار تحول شده است و دفاتر خدمات گردشگری به صورت تخصصی به این عرصه وارد شده اند و 50 راهنمای تخصصی گردشگری در این دفاتر حضور دارند.

وی عنوان کرد: لرستان نباید از فعالیت های طبیعت گردی و تورهای گردشگری استان عقب افتد مزایای گردشگری بر کسی پوشیده نیست و چناچه مدیریت نشود معایب آن بسیار مضرتر است.

عباسیان ادامه داد: مطالعات تالاب ها نباید بصورت جزیره ای و انفرادی باشد چراکه در نهایت تالاب ها متضرر می شود و از طرفی مدیریت گردشگری جوامع محلی را در فعالیت ها دخیل می کند و رونق اقتصادی منطقه را ایجاد می کند و نیاز به هزینه های بخش دولتی در حفاظت تالاب ها نیست.

رییس گروه گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: مطالعاتی در زمینه تالاب های پلدختر انجام شده و سایت های پرنده نگری، پیاده روی، سویت های بوم گردی برای آنها طراحی شده است.

وی افزود: تالاب ها جز مناطق چهارگانه محیط زیستی هستند و درصورتیکه اداره کل محیط زیست نقاطی برای ایجاد این سایت ها در اختیار میراث قرار دهد با واگذاری به بخش خصوصی، گردشگری این مناطق نیز رونق خواهد گرفت.

وی اظهار داشت: گردشگران علاوه بر بازدید نیازمند خدمات و اقامت است و روستایی مانند ولیعصر در نزدیکی تالاب های پلدختر ظرفیت خوبی برای بازارچه صنایع دستی می باشد که علاوه بر رونق اقتصادی از مهاجرت ها نیز جلوگیری می کند.

عباسیان تاکید کرد: رونق گردشگری این مناطق به رونق حوزه های دیگر نیز کمک می کند و ورود گردشگر می توان علاوه بر حفاظت تالاب ها، درآمد زایی و اشتغال ایجاد کند.

وی اظهار داشت: در ایام پیک گردشگری و نوروز تعداد بازدید کنندگان از تالاب های پلدختر بسیار زیاد است.

وی ادامه داد: اکنون 29 دفتر خدماتی و مسافرتی در سطح استان فعال است.

تالاب های لرستان نیازمند مدیریت یکپارچه هستند

معاون دانشگاه لرستان نیز گفت: کنوانسیون رامسر در 49 سال پیش با حضور169 نماینده از کشورهای دنیا برای حفظ ومدیریتی تالاب ها تشکیل شد و این بیانگر این است که در آن زمان دنیا به اهمیت تالاب ها به عنوان جزیی از زندگی و حیات دنیا رسیده است.

حجت اله یونسی با بیان اینکه اکنون 70 درصد تالاب های لرستان خشک شدند و تغییر کاربری داده اند، اظهار داشت: در حالیکه برخی کشورهای دنیا درآمدهای هنگفتی از گردشگری تالاب ها و اشتغال های بسیاری در خصوص تالاب های ایجاد کرده اند.

یونسی ادامه داد: ایجاد بازارچه ها و سایت های گردشگری در مناطق تالابی، رونق سایت های گردشگری توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان باید در اولویت قرار گیرد.

وی بیان کرد: تالاب ها ظرفیت های منحصر به فردی برای رونق گردشگری استان هستند و نیازمند ایجاد زیرساخت های لازم برای رونق گردشگری هستند که در این راستا باید برنامه ریزی و کارشناسی های لازم انجام شود.

یونسی با بیان اینکه تالاب های لرستان ظرفیت قابل توجهی در کنترل سیلاب ها هستند، گفت: تالاب های لرستان یتیم هستند و هرکسی از دید خود در مدیریت آنها اقدام می کند.

وی تاکید کرد: محیط زیست باید مدیریت و هماهنگی تالاب ها را بر عهده بگیرد و سازمان های حمایتی نیز در این راستا تعامل داشته باشند.

معاون دانشگاه لرستان همچنین گفت: تالاب تنودر در 600 صفحه و مطالعه میدانی بررسی شده است و در سال های گذشته در اختیار مزارع دار ماهی سرآبی قرار گرفته است که اکنون کیفیت چندانی نیز ندارد.

وی با بیان اینکه تالاب های برخی استان ها بسیار مشهور شده اند، ادامه داد: برای تالاب های لرستان باید جاذبه ایجاد شود و به دیگر نقاط کشور معرفی شوند.

یونسی اظهار داشت: حضور گردشگر در لرستان شغل های جدید در استان تعریف می کند و گام مهمی در راستای اشتغالزایی استان و رفع معضلات بیکاری استان است.

وی به کسب و کارهای مربوطه با تالاب ها اشاره کرد و گفت: درآمد این کسب و کارها بسیار بیشتر از کشت های کنونی در مناطق تالابی است که باید به مردم معرفی شوند.

یونسی گفت: میراث فرهنگی باید برای درآمد زایی تالاب ها نگاه گسترده تری به جاذبه های گردشگری مانند تالاب ها بپردازد.

*س_برچسب‌ها_س*

• میزگرد ایرنا
• تالاب
• لرستان