تحلیل «فایننشیال تایمز» از سفر رئیسی به روسیه / تقویت اقتصاد و کاهش فشارهای سیاسی آمریکا

به گزارش خبرگزاری دانشجو، نشریه "فایننشیال تایمز" در گزارشی، ضمن پرداختن به سفر رئیس جمهور کشورمان به روسیه، به طور کلی این سفر را به نوعی مکملِ سفر اخیر وزیر خارجه ایران به چین ارزیابی کرده و تاکید داشته که ایران از طریق توسعه روابط با "محور شرق"، بر آن است تا جای ممکن خود را از حیثِ بویژه اقتصادی تقویت کند و از شدت فشارهای سیاسی و اقتصادی غرب و به طور خاص آمریکا علیه خود بکاهد.

فایننشیال تایمز در این رابطه می نویسد: «"ابراهیم رئیسی" رئیس جمهور ایران با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه در روز چهارشنبه (29 دی ماه) در مسکو دیدار و ملاقات خواهد کرد. این سفر در شرایطی انجام می شود که تهران مصرانه بر آن است تا روابط خود را با روسیه و چین گسترش دهد تا از این طریق بتواند به نحو بهتری در برابر فشارهایِ اقتصادی و سیاسی آمریکا مقاومت کند.

سفر ابراهیم رئیسی به مسکو در شرایطی انجام می شود که دیپلمات های ایرانی در وین، با قدرت‌های جهانی در حال مذاکراه و رایزنی هستند تا شاید توافق برجام که پی از خروج یکجانبه دولت آمریکا از آن در سال 2018، تا حد زیادی فروپاشید، بار دیگر احیا شود. ابراهیم رئیسی روز چهارشنیه (29 دی ماه) قبل از سفر به روسیه و ترک تهران گفت: "این سفر می تواند نقطه عطفی باشد که به توسعه روابط ایران با روسیه در تمام سطوح، کمک قابل توجهی خواهد کرد".

وی افزوده: "جمهوری اسلامی ایران یک کشور مستقل و قدرتمند و بانفوذ در منطقه خاورمیانه است. روسیه نیز وضعیت مشابهی دارد... ما منافع مشترکی داریم که می توانند به تقویت امنیت منطقه و جلوگیری از یکجانبه‌گرایی (از سوی آمریکا) کمک زیادی کند".

در حالیکه ایران می گوید که متعهد به مذاکرات جدی در وین با گروه چهار بعلاوه یک است (بدون حضور مستقیم آمریکا)، با این حال، تهران سخت گیری ها و شروط سختی را برای واشنگتن لحاظ کرده است. ایران تاکید کرده که تنها در صورتی پیشروی‌های هسته ای خود را متوقف خواهد کرد و آن ها را معکموس می سازد که آمریکا تمامی تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند و به تهران تضمین دهد که دولت های آتی آمریکا بار دیگر این کشور را از توافق برجام خارج نخواهند کرد (همچون دولت ترامپ).

دیپلمات های ایرانی، روسی و اروپایی در مدت اخیر به این نکته اشاره داشته اند که "حدی از پیشرفت" در چهارچوب مذاکرات هسته ای وین ایجاد شده است. گمانه زنی هایی نیز در تهران مبنی بر این نکته وجود دارد که روسیه که در این دور از گفتگوهای هسته ای ایران نقشی فعال تر را عهداه دار شده، از دولت ایران درخواست کرده که حدی از انعطاف پذیری را از خود (در جریان مذاکرات) نشان دهد. البته که جزئیات بسیار کمی از این گفتگوها در دسترس است.

در شرایط کنونی، ابراهیم رئیسی و مسئولان دولت وی این نکته را روشن ساخته اند که پیشرفت اقتصادیِ ایران، به مذاکرات مشروط نخواهد بود و تهران اساسا این روند را با جدیت دنبال می کند. در این راستا، "مجید رضا حریری" رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین گفته است: "ایران باید نفت خام و همچنین فرآورده های پتروشیمی و مواد معدنی اش را صادر کند تا بتواند زیرساخت های خود را توسعه بخشد، فناوری های مختلف را به کشور وارد کند و زمینه را برای رشد اقتصادیِ ایران فراهم سازد". وی می گوید: "ما آماده انجام تجارت و گسترش روابط با تمامی کشورهای جهان به غیر از اسرائیل و آمریکا هستیم. با این حال، اگر دیگر کشورها مایل به این مساله نیستند، ما نمی توانیم صبر کنیم که بمیریم. چین آماده ورود به تمامی بازارهای ماست".

چین از سال 2014، شریک اصلی تجاری و اقتصادی ایران بوده است و در سال های اخیر نیز مقصد اصلی واردات نفت خام تهران بوده است. خرید نفت ایران از سوی چین، برای اقتصاد ایران و رشد آن در سال های داخیر کاملا ضروری و حیاتی بوده است.

هفته گذشته، "حسین امیرعبداللهیان" وزیر خارجه ایران با "وانگ یی" وزیر خارجه چین ملاقات کرد و در جریان این ملاقات از آغاز فرایند اجرایی شدنِ "توافق مشارکت راهبردی 25 ساله" ایران و چین خبر داد. توافقی که سال گذشته میان تهران و پکن به امضا رسیده بود.

در جریان این ملاقات، وزیر خارجه چین تاکید کرده که "کشورش مخالف با تحریم های آمریکا علیه تهران است". وی گفته است: "چین قویا با تحریم های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا عیله ایران مخالف است. چین همچنین با دخالت آمریکا درمسائل حقوق بشری و همچنین دخالت در سایر مسائل داخلیِ ایران و کشورهای دیگر منطقه نیز مخالفت کرده است".

همکاری های بلند مدت ایران و چین، حوزه های مختلفی نظیر انرژی، زیرساخت ها، ظرفیت های تولیدی، دانش و فناوری، پزشکی، بهداشت و سلامت، کشاورزی، شیلات و امنیت سایبری را در بر می گیرد. تجارت ایران با روسیه نیز در سال های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. ارزش کلی میزان تجارت میان دو طرف در 9 ماهه گذشته 1.6 میلیارد دلار بوده (در اواخر ماه دسامبر سال 2021)، که این میزان، 41 درصد در مقایسه با دوره زمانی مشابه سال گذشته، افزایش نشان می دهد. در این راستا، ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران ابراز امیدواری کرده که سطح مناسباتِ اقتصادی ایران و روسیه بیش از پیش افزایش یابد. سه شنبه گذشته وزیر خارجه ایران در موضع گیری تاکید کرد که سفر رئیس جمهور ایران به روسیه، در چهارچوب رویکرد "نگاه به شرق" در سیاست خارجیِ کنونی ایران، کاملا مهم و حیاتی ارزیابی می شود.»