تحلیل کاندیداهای انتخاباتی از وضعیت اقتصادی کشور / از دورشدن مردم از حکمرانی تا تحول در ساز و کارها

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست تخصصی انتخاباتی با محوریت اقتصاد و تولید با حضور نمایندگان کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری به همت بسیج دانشجویی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تهران برگزار شد و نمایندگان مواضع و برنامه‌های خود را مطرح کردند.

در این نشست نمایندگانی از ستاد آقایان سعید جلیلی، محسن رضایی و امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی حضور داشتند و به بیان مسائل و برنامه‌های کاندید مورد نظر خود پرداختند که متن صحبت‌های آنان به شرح زیر است:

سوال: ریشه و آسیب‌شناسی از وضعیت فعلی اقتصاد کشور چیست؟

پرتو (نماینده ستاد محسن رضایی):

اقتصاد سه مسئله اصلی دارد و شامل رشد اقتصادی و تورم و اشتغال است. موضوع رشد اقتصادی موضوع اول است. باید گفت که میانگین رشد اقتصادی در دهه نود صفر است و نرخ تشکیل سرمایه از استهلاک کمتر شده است و سال 99 به بعد رسما از جیب برداشت می کنیم. کشور باید برای بقا برنامه داشته باشد اما راهکارهایی داریم.

نقشه ایران خصوصا از سال 2011 در بازار نفت از بین رفته است. به صورت سنتی بازیگر اصلی نفت بوده ایم و باید به به سمت موضوع دیگری برویم. ایران اگر می‌خواهد مزیت های صنعتی را فعال کند، باید تجارت آن بازآرایی شود.

بحث تورم مسئله دوم است. مسئله تورم مسئله طرف تقاضا است. دولت روحانی از تورم بازار آزاد استفاده کرد و باید گفت تورم در ایران یک مسئله کاست پوش است. اما تمرکز اصلی باید بر تجارت های ارزی و پولی و بین المللی باشد. با سیاست‌های بازار باز نمی توان به سمت حل تورم رفت. در کشوری که تورم بالای 40 درصد است، همچنین چیزی اجرا نمی‌شود. ما از دهه 40 صادر کننده کامپوزیتی بوده ایم و از سال 97 بیش از 3 برابر قیمت ارز را داشتیم و این خیلی تاثیرگذار بر روی زندگی مردم است.

اشتغال مسئله بعدی است. مهمترین مسئله برای ما اشتغال پایدار است و این عدد نباید زیر 31 میلیون باشد‌. باید گفت این سه موضوع از هم جدا نیستند و دولت فعلی آن‌ها را از هم جدا می‌دید. مهمترین راهکار اجرای پروژه‌های عظیم ملی و سرفصل ها و عناوین آن انتخاب شده است. به عبارتی باید گفت به خاطر اینکه این سه کمتر با هم دیده نشده است، این مسائل اجرایی نشده است.

به خاطر کسری بودجه نمی توانیم بر روی بودجه های عمرانی تکیه کنیم و باید روی بهره‌وری تمرکز کنیم و نقدینگی موجود باید بدین نحو کنترل شود. استفاده از وسایل صندوق توسعه ملی نیز از راهکارهای ماست. یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که جلوی تبعیض اختیارات را می‌گیرد، بحث مجوزها و مقررات است. نهادهای عمومی غیردولتی در سیاست‌گذاری‌ها دیده نمی‌شوند و این نهادها فقط سازمان تامین اجتماعی نیست و بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام و از این دست نهادها نیز دخیل هستند. همه اینها باید با دولت دیده شوند و این سیر درآمد و هزینه باید یکی شود.

سید حسین رضوی‌پور (نماینده ستاد امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی):

اختلاف نظر زیادی به اوضاع اقتصاد در بین ما وجود ندارد. ظرفیت های زیادی وجود دارد که آقای روحانی از آن استفاده نکردند. اقتصاد و کشور مسائل اساسی مانند تورم نقدینگی و.... دارد اما مسئله چالشی تر جدا شدن مردم از حکمرانی است.

همیشه دنبال یک مرد میدانی هستیم که کشور را درست کند به دنبال خود مردم نیستیم. دوره دولت متمرکز که بودجه کشور را پخش می‌کند، گذشته است. طرح‌هایی مثل سهام عدالت و خصوصی‌سازی اشتباهات زیادی داشت و تجربه آن را مشاهده کردیم. آیا ما ظرفیت و زیرساخت‌هایی داریم که یک نگاه را ایجاد بکند؟ این مسائل نشان می‌دهد که بخش خصوصی ما توانمند نیست.

آقای قاضی‌زاده برنامه‌های زیادی دارند باید مطالعه شوند و خارج از این برنامه‌ها یک رویکرد وجود دارد و آن تحول است. مردم باید ارتباط خود را با حاکمیت ملموس بدانند. ما باید منابع هدفمندی یارانه‌ها را مشخص کنیم و همینطور نمی‌توان صحبت کرد. اگر مردم کاملا احساس کنند که منابع هدفمندی یارانه‌ها به آنان تعلق میگیرد، دیگر با افزایش قیمت بنزین اعتراض نمی‌کنند و مسائل را درک می‌کنند.

مردم باید به حق خود برسند و دولت باید از این بالا به پایین بودن خارج شود و به جایگاه اصلی خود بازگردد. دولتی که حافظ منافع مردم باشد، به خود اجازه نمی‌دهد دست در جیب مردم کند. به طرق مختلف دولت، دولت تورم‌زا است. دولت در حال حاضر مجبور است دارایی بفروشد تا کسری بودجه را جبران کند و در بازار سرمایه با بیان می‌کند و کسب درآمد می‌کند.

دولت بدهی فراوان دارد و برایش اهمیتی ندارد این بدهی را چگونه تعبیه می‌کند. اینها مسائلی است که روی حرکت مردم و دولت تاثیر می‌گذارد. مادامی که وضعیت تغییر نکند، اقتصاد همین است و باید زیر این میز حکمرانی زد. آنچه از مردمی‌سازی می‌گوییم با فدرالیسم‌سازی اقتصاد متفاوت است. در بلند مدت مشکل ما نقدینگی است و بعضا سال‌هایی تورم را عقب انداخت اما بعد از آن ناگهان چندین برابر شد و باعث شد مملکت ما تحریم‌پذیر شود. مردمی کردن به فضای سرکشی به استان‌ها و روستاها نیست. زمانی که تصمیم‌سازی متمرکز است، چیزی تغییر نمی‌کند و باید شبکه‌سازی اتفاق بیفتد و حکمرانی متحول شود. از این جهت علم آقای قاضی‌زاده تحول در ساز و کارهاست.

مجید کریمی (نماینده ستاد سعید جلیلی):

در حوزه‌های مختلف اقتصاد و فرهنگ و... دولت سایه کارهای مختلفی در استان های کشور کرد جاهایی رفته است که رییس جمهور ما نیز نرفته است. آقای جلیلی از جمهوریت اقتصادی نام بردند که در موقع انتخابات سراغ آنها می‌رویم و بعد از آن فراموش می‌کنیم.

طرح وان از جمله طرح های خوب است است و قبل از آبان 98 نیز آقای جلیلی در جلسه سران قوا مطرح کردند. باید گفت که همه ثروت جامعه متعلق به همه مردم است و این نگاه خیلی مهم است و حکمرانی را تعیین می‌کند. در چهار سال آینده کشور باید جهش پیدا کند و اراده برای اقتصاد به وجود آمده است.

قبل از اقدامات ما مانند بودجه ریزی و نظام بانکی و... از قبل از انقلاب نشات گرفته و تغییر نکرده است و همچنین نزدیک 40 سال گذشته و هیچ تغییری در آنان ایجاد نشده است. اراده‌ای برای تغییر وجود ندارد و دلیل آن تعارض منافع است.

مشکل اصلی من تورم است و باید این مسئله حل شود تا به سایر بخش‌ها نیز برسیم. در حال حاضر بر اساس چه مکانیزمی کارها جلو می رود؟ یک سامانه‌ای برای این کارها باید ایجاد شود. به چه حقی شعبی برای بانک‌ها ایجاد شده و به معوقات دامن می‌زند و تراز بانکی را به هم می‌زند. باید جلوی بنگاه‌داری و املاک‌داری بانک‌ها گرفته شود.

باید آحاد مردم بتوانند در این امر مشارکت داشته باشد اما ابزار این کار را نداریم. چگونه از اتحادیه اروپا وام چند میلیارد دلاری می گیریم و حیثیت دولت را می‌گذاریم اما در داخل کاری برای مردم نمی‌کنیم. پروژه‌های پیشران از اقداماتی است که باید انجام شود. سپس ابزارسازی یکی از وجوه اصلی است که باید به آن توجه شود. به نوعی باید به مردم اعتماد داشت و مراقب سرمایه آنان بود.

نکته بنده ناظر به این نیست که در زندگی مردم دخالت کنیم و باید نظارت میدانی داشت. به عنوان رئیس جمهور باید مسائل فهم و درک شود. به عنوان مثال درباره مناطق آزاد صحبت می‌شود اما یک بار به آنجا نرفته‌اند. مسائل باید در میدان درک شود و شناخته شده باشد. من فدرالیسم اقتصادی را متوجه نمی‌شوم و به عنوان مثال نقش شهرداری در این مسئله مشخص نیست.

سوال: نظر شما درمورد خصوصی‌سازی‌های انجام شده و بهبود وضعیت آن چیست؟

مجید کریمی (نماینده ستاد سعید جلیلی):

خصوصی‌سازی هدف دیگری داشت که بدان نرسیدیم. مصادیق زیادی وجود داشته اشتباه در آن بوده است. مسئله باید ابتدا درست شناخته شود. عدم توجه به اهلیت خریداران، وظایف هیئت واگذاری که ساختار آن باید تغییر کند و مسائل دیگری که باید تغییرات اساسی در آن رخ دهد.

در مسئله خصوصی‌سازی قیمت گذاری باید صرفا از طریق بورس داخلی شکل بگیرد. خصوصی‌سازی به معنای مردمی کردن اقتصاد است. در سالهای اخیر کسب درآمد هدف بوده است و گسترش مالکیت در اولویت نبوده است. مدیریت و اطلاعات شرکت‌ها باید قبل از واگذاری به صورت کامل بررسی و ارائه شود.

قرار نیست همه چیز از مالکیت دولت خارج شود و فقط باید مدیریت به فرد دیگری واگذار شود. به عبارتی باید مالکیت ها برای دولت باقی بماند و مدیریت واگذار شد. روش‌های مختلفی برای واگذاری وجود دارد که باید استفاده شود و از موارد مانند واگذاری اجاره نیز می‌توان استفاده کرد. در اصل 44 به تعاونی‌ها را نیز اشاره شده است که بدان توجهی نشده است. متن قوانین موجود جوابگوی سیاست‌های اصل 44 نیست.

سوال: منابع تامین هدفمندی یارانه‌ها در دولت آقای رضایی چیست؟

پرتو (نماینده ستاد محسن رضایی):

97 درصد انرژی کشور از نفت و گاز تامین می شود و 700 هزار بشکه نیز صادرات داریم. محل دیگری نیز باید از فولاد و شرکت‌های تولیدی تامین شود. سالن سه هزار میلیارد دلار واردات کالای اساسی داریم. بنزین می‌تواند برای خودروهای بالای 2500 سی‌سی افزایش قیمت داشته باشد. از همه این منابع می توان تامین مالی کرد.

قطعا با توجه به تورم یارانه‌ها باید افزایش پیدا کند ولی ما بستر کنترل تورم داریم. یک مسئله بحث منابع و مسئله دیگر بازسازی قدرت خانواده است. اگر تورم کنترل شود، 450 هزار تومان بسیار مهم است. طرح وام مصرف کننده را گیج می‌کند و ما نمی‌توانیم با قیمت حامل‌های انرژی شوخی کنیم.

سوال: برای مسئله مدیریت بورس و سرمایه‌های مردم چه برنامه‌ای وجود دارد؟

سید حسین رضوی‌پور (نماینده ستاد امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی):

رویکردی که در سیاست‌های بازار سرمایه وجود دارد، مبتنی بر سوء استفاده از جیب مردم است و باید تغییر کند و برگردانده شود. باید اعتمادسازی صورت گیرد و اتفاقات مرداد 99 تکرار نشود. منظور از 500 میلیون تومان تسهیلات این نیست که از بودجه عمومی استفاده شود. سیاست ها در مصر بانکی وجود دارد باید استفاده شود. باید گفت بحران اجتماعی قالب برای مسئله است. 10 درصد از نقدینگی ماه‌ها برای تامین مالی مناسب است و این تسهیلات برای جوانان در بدو تشکیل خانواده در نظر گرفته شده است.

ما به جای اینکه یارانه نقدی بدهیم، باید امکان خرید کالا به مردم بدهیم و در مجلس این قانون آن وجود دارد. این سیستم طراحی شده است و در دولت آقای روحانی به‌خاطر مخالفت با طرح کوپنی، آن را اجرا نکردند. بخش قابل توجهی از مردم نیازهای اولیه و کالاهای اساسی را ندارند و برای آنان باید تامین شود.