تسهیل ارسال کتاب به شهرهای فاقد کتابفروشی با «سامانه خرید از کتابفروشی»

نشست هم‌اندیشی «سامانه خرید از کتابفروشی» با حضور علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مهدی رمضانی چابک مدیر کل دفتر هماهنگی امور استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آزاده نظربلند معاون کتاب و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران، حسین صفری معاون اقتصاد و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران و مدیران و معاونان ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها دوشنبه هفتم شهریور ماه 1401 به صورت مجازی برگزار شد.

موجودی کتابفروشی‌ها در اختیار همه مردم قرار می‌گیرد

علی رمضانی در این نشست گفت: مطابق وعده معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بعد از به فعالیت رساندن مجدد مجموعه نشر کشور با برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران در بهمن ماه 1400 و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اردیبهشت ماه 1401، توجه به کتابفروشی‌ها به عنوان حلقه اصلی توزیع کتاب در کشور در دستور کار قرار گرفت.

به گفته رمضانی با برطرف کردن اشکالات و نواقص طرح‌های فصلی فروش کتاب و نمایشگاه مجازی کتاب تهران به «سامانه خرید از کتابفروشی» رسیدیم؛ در طرح‌های فصلی فروش کتاب، بسیاری از شهر‌ها فاقد کتابفروشی بودند و باید این مشکلات به نحوی برطرف می‌شد. با راه‌اندازی این سامانه فرآیند رساندن کتاب به شهر‌های فاقد کتابفروشی تسهیل می‌شود و موجودی کتابفروشی‌ها در اختیار همه مردم در سراسر کشور قرار می‌گیرد.

رمضانی گفت: تنها بخشی از مردم امکان حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نمایشگاه‌های کتاب استانی را داشتند و کتاب در اختیار همه مردم قرار نمی‌گرفت. در نمایشگاه مجازی کتاب تهران استان‌هایی که کمترین کتابفروشی‌ها را داشتند بیشترین خرید را انجام دادند. تشنگی و خرید کتاب در استان‌ها وجود دارد و باید آن را برطرف کنیم. تاکنون 436 کتابفروشی از سراسر کشور در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند و کتابفروشی‌های استان‌های خراسان‌رضوی، تهران، اصفهان، قم و آذربایجان‌شرقی بیشترین مشارکت را به نام خود ثبت کرده‌اند.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با تاکید بر اینکه «سامانه خرید از کتابفروشی» با طرح‌های فصلی فروش کتاب متفاوت است، گفت: طرح‌های فصلی فروش کتاب برگزار نخواهد شد و این سامانه به صورت مستمر و دائم فعالیت می‌کند. مردم می‌توانند با مراجعه به این سامانه به جای خرید از فروشندگان غیرمجاز از کتابفروشی‌ها به عنوان مراجع رسمی و کالبد‌های فرهنگی شهر که برای ما اهمیت بالایی دارند، کتاب بخرند.

او می گوید: برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یک گام به سمت عدالت فرهنگی بود و راه‌اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی» گام دوم حمایت دولت سیزدهم و مجموعه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از صنعت نشر است.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: در نمایشگاه مجازی کتاب تهران ناشران به تدریج با فضای مجازی آشنا شدند و توانستند بازار جدیدی را بشناسند و در آن فعالیت کنند. امیدواریم با راه‌اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی» بتوانیم خلاء‌های کتابفروشی در فضای عمومی کشور را پر کنیم. معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 10 میلیارد تومان یارانه به کتابفروشی‌های عضو این سامانه اختصاص داده است و برای توسعه ویترین کتابفروشی‌ها اقدامات دیگری نیز در دستور کار دارد.

مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها باید در زمینه اطلاع‌رسانی و تبیین اهداف این سامانه برای کتابفروشی‌ها تلاش کنند. اداره کل پست استان‌ها نیز باید مانند نمایشگاه مجازی کتاب تهران همراه کتابفروشی‌ها باشند تا به موقع کتاب‌ها را از کتابفروشی‌ها دریافت و به دست خریداران برسانند. به نمایندگی از معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران تفاهم‌نامه‌ای امضاء کرده‌ایم که بر اساس آن نسبت به سایر تعرفه‌های پستی شرایط بهتری در اختیار ما قرار می‌گیرد. اداره کل پست استان‌ها باید از تجربه‌های خُرد و کلان نمایشگاه مجازی کتاب تهران استفاده کنند تا لذت خرید کتاب برای مردم دلنشین باشد.

«سامانه خرید از کتابفروشی» در انتهای چرخه نشر بنا شده است

رمضانی گفت: کتابفروشی‌ها هنوز این سامانه را تجربه نکرده‌اند که بخواهند از آن نارضایتی داشته باشند. در این سامانه قفسه کتابفروشی‌ها و یارانه در اختیار همه مردم قرار می‌گیرد و امکان خرید حضوری نیز وجود دارد چرا که نمی‌خواستیم با مجازی کردن آن فلسفه وجودی کتابفروشی‌ها را از بین ببریم؛ لذا در این سامانه خرید حضوری از کتابفروشی‌ها امکان پذیر است و یارانه خرید به بخش حضوری نیز تعلق می‌گیرد.

به گفته رمضانی خریداران می‌توانند در سامانه ثبت نام کنند و در کتابفروشی خرید حضوری داشته باشند؛ در این صورت ارائه کدملی به کتابفروش کفایت می‌کند. کتابفروشی‌ها به تدریج شیرینی این سامانه را خواهند چشید چرا که می‌توانند کتاب‌های خود را در یک بازار 85 میلیون نفری ارائه کنند.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: متاسفانه برخی تصور میکنند که اگر خدماتی به بخشی از صنعت ارائه شود به سایر بخش‌ها ضرر میرساند. سال گذشته 111هزار عنوان کتاب در کشور منتشر شده است که از این تعداد 80 هزار عنوان آن چاپ اول هستند. «سامانه خرید از کتابفروشی» در انتهای چرخه نشر بنا شده است و برای به ثمر نشستن آن باید صبر کرد.

او می گوید: هدف از راه اندازی این سامانه رونق همه کتابفروشیها است و از آن‌ها حمایت می‌کنیم. حجم بالایی از رضایتمندی خریداران در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ثبت شده است. اولین دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران با مشکلاتی همراه بود و در دوره دوم این مشکلات برطرف شد.

رمضانی گفت: میزان رضایتمندی از شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران در دوره اول برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران با دوره دوم آن متفاوت بود. باید صبور باشیم تا رضایتمندی کتابفروشان از راه اندازی این سامانه حاصل شود. یارانه هر کتابفروشی نیز بر اساس تعداد عناوین کتاب، حجم فعالیت، قرار گرفتن کتابفروشی در مرکز استان یا شهرستان، مناطق محروم یا مناطق برخوردار از کتابفروشی و... اختصاص داده می‌شود و به ازای هر چهارصد هزار تومان خرید، صد هزار تومان یارانه برای هر کد ملی در نظر گرفته شده است.

رمضانی بیان کرد: در نمایشگاه مجازی کتاب تهران با همکاری نهادکتابخانه‌های عمومی کشور یک میز خدمت برای کتابخانه‌های استان‌ها در نظر گرفته شد تا برای کسانی که دسترسی به اینترنت ندارند امکان خرید کتاب فراهم باشد. این روش در صورت موافقت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای «سامانه خرید از کتابفروشی» نیز قابل اجرا خواهد بود.

به گفته رمضانی در خصوص قیمت کتاب و شیوه قیمت گذاری نیز چالش‌هایی وجود دارد، اما با تعامل همه اجزاء صنعت سامان پیدا خواهد کرد. در طر ح‌های فصلی فروش کتاب، شهرداری یک شهر برای مجموعه شهر خود اعتبار خرید کتاب در نظر گرفته بود؛ صنایع فعال در استان ها، خیرین و حامیان در بخش‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی نیز می‌توانند این اعتبار را برای کتابخوان‌های شهر خود در نظر بگیرند.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: در «سامانه خرید از کتابفروشی»، همه کتابفروشی‌های کشور در اختیار شهروندان است و این مزیت سامانه است. مردم از هر نقطه‌ای از کشور می‌توانند از هر کتابفروشی کتاب بخرند. در نمایشگاه مجازی کتاب تهران نیاز نبود یک فرد برای استفاده از یارانه از شهر یا استان محل سکونت خود در پایتخت حاضر شود بلکه از محل سکونت خود می‌توانست کتاب مورد نظر را خریداری کند.

او می گوید: در «سامانه خرید از کتابفروشی» هزینه پست بر عهده کتابفروشی نیست بلکه بخش عمده این هزینه از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی هم از سوی خریداران پرداخت خواهد شد. هزینه پستی که خریدار پرداخت می‌کند کمتر از هزینه یک پیک درون شهری است. ضمن اینکه خریداران امکان دریافت حضوری کتاب‌ها را نیز دارند.

وی درباره تسویه حساب به کتابفروشان گفت: ما مطابق قوانین تجارت الکترونیک و تجربه‌های پیشین برگزاری طرح‌های فصلی فروش کتاب و نمایشگاه بین المللی کتاب تهران سعی کرده ایم در کوتاه‌ترین زمان ممکن مطالبه کتابفروشان و ناشران را پرداخت کنیم. در سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران مطالبات ناشران بخش مجازی بعد از رسیدن بسته‌ها و در حین برگزاری نمایشگاه پرداخت شد.

رمضانی در خصوص امکان فروش کتاب‌های کمک درسی و درسی در «سامانه خرید از کتابفروشی» گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی آموزش در کشور نیست بلکه متولی بخش عمومی فرهنگ است. با توجه به محدودیت‌های منابع امکان فروش این نوع از کتاب‌ها در این سامانه فراهم نیست.