تطهیر سازی رسانه‌ای به سبک سعودی / در جنگ روایت‌ها، سعودی‌ها به سراغ «معاویه» می‌روند
گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - نرگس علینقیان؛ تا پیش از چند سال اخیر، اگر ادعا می‌کردیم که عربستان آغاز به فعالیت در عرصه فرهنگی و به خصوص سریال سازی کرده است، شاید کم و بیش شبیه به طنزی بود که صرفا دستمایه‌ای برای خندیدن می‌شد. امسال اما رسانه سعودی تصمیم گرفته است تا در ماه مهمانی خدا، آتش تفرقه را به شکل رسانه‌ای شعله ور کند؛ آن هم با سریال «معاویه». جنگ روایت‌ها اهمیت رسانه...
گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - نرگس علینقیان؛ تا پیش از چند سال اخیر، اگر ادعا می‌کردیم که عربستان آغاز به فعالیت در عرصه فرهنگی و به خصوص سریال سازی کرده است، شاید کم و بیش شبیه به طنزی بود که صرفا دستمایه‌ای برای خندیدن می‌شد. امسال اما رسانه سعودی تصمیم گرفته است تا در ماه مهمانی خدا، آتش تفرقه را به شکل رسانه‌ای شعله ور کند؛ آن هم با سریال «معاویه».
جنگ روایت‌ها
اهمیت رسانه و کارکرد آن در عصر جدید بر هیچکس پوشیده نیست. در گذشته، رسانه به خصوص در نوع فرهنگی آن یعنی سینما و صنعت سریال سازی، صرفا بهانه‌ای برای سرگرمی بوده است اما در حال حاضر، عملکرد خود را نسبت به گذشته تغییر داده است.
غول‌های بزرگ صنایع فیلم و سریال سازی در عصر کنونی و با توجه به آمیختن خود با سیاست، از رسانه عموما برای تغییر روایت‌ها به نفع خود استفاده می‌کنند. هرکس که بتواند روایت خود را در قالب رسانه‌ای بهتر بازتاب دهد، برنده این میدان است و می‌تواند افکار عموم را نسبت به روایت خود مثبت کند. درحقیقت جنگ روایت‌ها می‌تواند تعیین کند که کدام داستان ظرفیت پذیرش در میان مخاطبان خود را دارد و به چه شکل می‌تواند آنان را قانع سازد.
در سال‌های اخیر این جنگ، به صحنه نبرد میان رسانه‌های مسلمان و عربی نیز تبدیل شده است و هر کشور عربی در پی آن است تا روایت خود از اتفاقات صدر اسلام و پس از آن را به شیوه خود بازگو کند. در این میان عربستان نیز سعی کرده تا از این غافله جا نماند و ماه رمضان امسال در نظر دارد تا با بودجه‌ای صد میلیون دلاری، سریال «معاویه» را بر روی قاب تلویزیون بیاورد.
تحریف روایت‌ها در قاب رسانه‌ای سعودی
در سال‌های اخیر، کشو‌های عربی به سبک و سیاق سریال‌های ترکی شروع به ساخت انواع سریال‌های عربی کرده‌اند. در این راستا سوریه، لبنان و مصر از پیشتازان این عرصه‌اند که معمولا همکاری‌های مشترک زیادی با ایران نیز دارند. ماه رمضان نیز تبدیل به عرصه‌ای برای رقابت کشور‌های عربی بر سر سریال سازی شده است و عمده بیشتر کشور‌های عربی بیشترین ساخت و تولید سریال‌های خود را برای این ماه تدارک می‌بینند. بعد از افطار و همچنین سحر، اوقات مناسبی برای سرگرم سازی افراد پیدا می‌شود و رسانه‌های عربی از این فرصت برای بازگویی روایت‌های خود استفاده می‌کنند. در عرصه کشمکش بر سر بازگویی انواع روایت‌ها، سعودی‌ها نیز تلاش کرده‌اند تا از این غافله عقب نمانند؛ هرچند با خرج کردن هزینه‌های گزاف.
اگر تا چندی پیش خبر از فعالیت‌های فرهنگی در عربستان می‌دادیم، بیشتر شبیه به طنز می‌آمد تا یک واقعیت. در چند سال اخیر و به خصوص پس از اجرای سیاست‌های بن سلمان در حوزه فرهنگ، شاهد هستیم که سعودی‌ها به هر نحوی در پی آن هستند تا در این عرصه جایی برای خود باز کنند.
امسال نیز خبر تولید و پخش سریالی با عنوان «معاویه» آن هم در ماه رمضان که زمانی برای رقابت سریال‌های عربی است، توجه‌ها را به سمت رسانه‌های سعودی جلب کرده است. سریالی با بودجه صد میلیون دلاری که این روز‌ها خبرساز شده است و برخی از کشور‌ها ازجمله عراق پخش آن را ممنوع اعلام کرده‌اند.
رسانه‌های سعودی تا پیش از این، مخالف جدی با سریال سازی و فعالیت در حوزه صدر اسلام بودند. می‌توان علت آن را در گذشته تاریخی دانست که حتی خود واقف بر آن هستند که بر رویش سرپوش بگذارند. به همین علت از مخالفان سرسخت پخش آثاری مانند «الرساله» و «محمد رسول الله» مجیدی بوده‌اند.
پس از آن که به نوعی بن سلمان قدرت را در عربستان به دست گرفت، سیاست سعودی‌ها در عرصه رسانه به جهتی دیگر تغییر پیدا کرد. سعودی‌ها نیز با راه‌یابی به عرصه رسانه و جنگ روایت‌ها دریافتند که می‌توانند به شکلی آن گذشته شرم‌آور خود را توجیه کنند. از این رو دست به تولید آثاری در زمینه صدر اسلام بردند و خبر‌ساز‌ترین آن امسال با ساخت سریال «معاویه» کلید خورد.
سریالی که احتمالا در 30 قسمت برای ماه رمضان بر روی آنتن می‌رود و با توجه به تاریخ سریال سازی در عربستان، به احتمال قوی چندان اثر با کیفیتی نخواهد بود و صرفا سعودی‌ها مانند همیشه، هزینه‌ای گزاف پای آن خرج کرده‌اند. اما با یک نگاه به عنوان سریال می‌توان دریافت که قصد سعودی‌ها از ساخت چنین اثری چیزی جز تطهیر گذشته خود و شخصیتی، چون «معاویه» نیست.
عربستان نیز این واقعیت را دریافته است که با رسانه و جنگ روایت‌ها می‌تواند نبردی رسانه‌ای راه بیندازد. هرچند که این نبرد با صرف دلار‌های زیاد همراه است، اما نمی‌تواند کیفیت و محتوای آثار را ارتقا دهد. این مسئله اما باید زنگ خطری برای دیگر کشور‌های مسلمان و به خصوص ایران باشد. صنعت فیلم و سریال سازی ایران در محتواسازی خود پیشرفت کرده است؛ هرچند که باید فرم خود را نیز ارتقا دهد. اگر کشور‌هایی همچون ایران در مقابل جنگ رسانه‌ای سعودی‌ها و دیگر کشور‌ها همچون رژیم صهیونیستی که از ساخت سریال «معاویه» استقبال کرده است، مقاومت رسانه‌ای نشان ندهد و میدان را به آنان واگذار کند، بعید نیست که تا چند سال دیگر شاهد تحریف فراوان روایت‌ها در عرصه رسانه‌ای باشیم.