پنج‌شنبه 8 آذر 1403

تعلل شورای عالی فضای مجازی در تعیین تکلیف صوت و تصویر در اینترنت بحران‌ساز می‌شود؟

وب‌گاه تابناک مشاهده در مرجع
تعلل شورای عالی فضای مجازی در تعیین تکلیف صوت و تصویر در اینترنت بحران‌ساز می‌شود؟

با توجه به واکنش مقامات به ویژه مقامات دولتی پس از این کشمکش‌ها، تصور می‌شد به سرعت شاهد تشکیل شورای عالی فضای مجازی و تعریف واضح «صوت و تصویر فراگیر» و مصادیق آن به شکل شفاف و رفع ابهام‌ها در نهادهای متولی قانون گذاری و اعمال حاکمیت در سایر بخش‌های خارج از تعریف صوت و تصویر فراگیر و همچنین ابهام زدایی از دیگر مباحث مورد اختلاف این عرصه باشیم

با وجود آنکه زمان قابل توجهی از اوج گیری تنش‌ها بر سر متولیان صوت و تصویر در فضای مجازی می‌گذارد، تحرک مشهودی از سوی شورای عالی فضای مجازی برای تعریف «صوت و تصویر فراگیر» که موضوع مناقشه برانگیز است، مشاهده نمی‌شود؛ شرایطی که برای سرمایه گذاران ویدیوکلوپ‌های ایتترنتی یک وضعیت عدم قطعیت را رقم زده و در عین حال نگرانی جدی اهالی رسانه‌های آنلاین را در پی داشته است و تداوم آن قطعا بحران ساز خواهد بود.

به گزارش «تابناک»؛ افزایش سرعت اینترنت، بستر وب را فراتر از امکانی برای عرضه تولیدات کم حجم نظیر خبرهای مکتوب نموده و به طور مشخص تولیدات گسترده صوتی و ویدیویی در حال پر کردن جای محتوای مکتوب هستند؛ اتفاقی که به واسطه افزایش گرایش از «خواندن» به «دیدن» و «شنیدن» است. در همین راستا «او تی تی / OTT»‌ها نظیر «آی پی تی وی / IPTV» و «وی او دی / VOD» جزو بسترهای تازه مورد توجه در فضای بین‌المللی و به تبع آن در ایران است که بخش دارای سوددهی بالا ویدیو در فضای تازه است و از قضا این بستر در ایران مناقشه برانگیز شده و حتی پای رسانه‌های آنلاین را نیز به میان کشیده است.

پس از آنکه مقامات ارشد کشور از جمله رهبر انقلاب و رئیس قوه قضاییه متکی به نظریه شورای نگهبان بر نظریه تفسیری مورخ 1379/7/10 شورای نگهبان ذیل اصول 44 و 175 قانون اساسی تاکید کردند «صوت و تصویر فراگیر» در قلمرو مدیریت سازمان صداوسیما تعریف می‌شود و ناظر و قانون گذار آن این سازمان است، بحث درباره تعریف «صوت و تصویر فراگیر» شدت گرفت، به گونه ای که در روزهای گذشته، شاهد مباحث حقوقی وسیعی در فضای رسانه‌ای بودیم و همچنین در نشست‌هایی که رسانه‌ای نشده، پیرامون تعریف و تفسیر این الفاظ بحث‌های جدی در گرفته است.

سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر صداوسیما (ساترا) مسیر خودش را در پیش گرفته و با تعاریف شگفت انگیزش از «صوت و تصویر فراگیر»، صدور طیف متنوعی از مجوز‌ها را آغاز کرده است. در شرایطی که به باور برخی ناظران، «صوت و تصویر فراگیر» مشتمل بر «پخش زنده / Livestream» در فضای مجازی است. بنا بر تعریف صداوسیما که برای آن مجوز صادر می‌کند، ویدیوکلوب اینترنتی یا همان «وی او دی / VOD» که مخفف سامانه ویدیویی درخواستی است نیز جزو قلمرو صداوسیما محسوب می‌شود و همه فعالان این حوزه باید از صداوسیما مجوز بگیرند و استاندارد‌های صداوسیما را رعایت کنند!

با این حال حوزه مورد نظر صداوسیما به وی اوی دی و آی پی تی وی خلاصه نشده و در سامانه صدور مجوز ساترا، تاکید شده حتی بخش صوت و تصویر خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری باید از صداوسیما مجوز بگیرند که در این صورت، تمامی خبرگزاری و سایت‌های خبری زیرمجموعه صداوسیما می‌شوند و صداوسیما می‌تواند در محتوای صوت و تصویر منتشر شده در آن‌ها اعمال نظر کند و حتی خواستار حذف محتوای صوتی و ویدیویی‌شان شود! این تعریف البته خلاف قانون مطبوعات و دیگر مقررات مصرحه است و تفسیر به نفع صداوسیماست.

البته صداوسیما به تلاش برای سیطره بر رسانه‌ها در کنار آی‌پی‌تی‌وی‌ها و وی‌اوی‌دی‌ها، بسنده نکرده و در بخش مجوزهایش، «تجمیع کننده خدمات»، «تجمیع کننده نرم افزار تلفن همراه»، «دانلود زیرنویس»، «پیام رسان اجتماعی»، «مسابقه زنده» را در زمره «صوت و تصویر فراگیر» تعریف و در سامانه ساترا، صدور مجوز برای این بخش‌ها را نیز فعال کرده است! قاعدتا این تعریف بسیط به منزله تلاش سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیری صداوسیما برای کنترل بخش وسیعی از اینترنت با تعریف خود از «صوت و تصویر فراگیر» است.

با توجه به واکنش مقامات به ویژه مقامات دولتی پس از این کشمکش‌ها، تصور می‌شد به سرعت شاهد تشکیل شورای عالی فضای مجازی و تعریف واضح «صوت و تصویر فراگیر» و مصادیق آن به شکل شفاف و رفع ابهام‌ها در نهادهای متولی قانون گذاری و اعمال حاکمیت در سایر بخش‌های خارج از تعریف صوت و تصویر فراگیر و همچنین ابهام زدایی از دیگر مباحث مورد اختلاف این عرصه باشیم اما تاکنون این اتفاق رخ نداده و وضعیت همچنان بلاتکلیف است. این بلاتکلیفی در بلندمدت آسیب‌های جدی به فضای مجازی خواهد زد که ظاهرا هنوز تصمیم‌گیران به کنه ماجرا پی نبرده‌اند.

تعلل شورای عالی فضای مجازی در تعیین تکلیف صوت و تصویر در اینترنت بحران‌ساز می‌شود؟ 2