تناقضی که «عبدالناصر همتی» نمایان کرد

به گزارش مشرق،عبدالناصر همتی، رئیس بانک‌مرکزی دولت‌دوازدهم و کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1400، یکی از جدی‌ترین منتقدین دولت‌کنونی و سیاست‌های اقتصادی آن بوده و مسئله «چاپ پول» همواره یکی از مهم‌ترین دستاویزهای او برای به چالش کشیدن دولت سیزدهم بوده است.

او از دو سال گذشته تا کنون ادعا دارد که دولت اقدام به چاپ پول بدون پشتوانه می‌کند و یکی از ریشه‌های اصلی تورم موجود در کشور را به آن مرتبط می‌داند.

همتی در اردیبهشت‌ماه امسال خطاب به رئیس‌جمهور نوشت:‌«آقای رییس‌جمهور! تیم تبلیغاتی دولت شما مکرر اتهام سلطان چاپ پول زدند. امروز روز قضاوت است. آیا با همان روشی که دولت شما رایج کرد، نمی‌توان برای دولت سیزدهم از عنوان فوق سلطان چاپ پول استفاده کرد؟

حتما شما نیز امروز با کسب تجربه، به‌خوبی واقف شدید که علت اصلی رشد پایه پولی، نه در بانک مرکزی، بلکه ریشه در سیاست‌های مالی دولت و آن هم عمدتا به خاطر تحریم‌ها است. البته، تشدید اخیر آن به رغم گشایش‌های ادعایی در ناترازی پرداخت‌های دولت و ناکارآمدی‌هایی است که در تغییر وسیع تیم اقتصادی مشهود بود.»

اما همتی پیش از این و در پاییز 1400 مدعی شده بوده که در سال‌های 98 و 99 (زمان ریاست خود) هیچ‌گونه پول بدون پشتوانه‌ای چاپ نشده.

او در آن مقطع گفته بود: «اخیرا مطلبی مطرح شده است که گویی در سال های گذشته پول بی پشتوانه منتشر شده و لذا به این دلیل رشد پایه پولی بالا بوده است. لازم است اشاره شود که از نظر اصول حسابداری امکان انتشار پول بی پشتوانه وجود ندارد و در سال های 98 و 99 هیچگونه پول بدون پشتوانه ای در بانک مرکزی چاپ نشده و آنچه که براساس تکالیف قانونی در بانک مرکزی انجام شده است، خرید ارزهای مسدودی دولت و صندوق توسعه ملی و پرداخت ریال به دولت در ازای آن، برای تامین هزینه های ضروری کشور بود که منجر به افزایش خالص ذخایر خارجی بانک مرکزی شده است. در نتیجه پول با پشتوانه ارزهای مسدودی و طبق تکلیف قانونی انتشار یافته است.»

حالا و پس از گذشت ماه‌های طولانی از این ادعاها، حالا همتی به چاپ پول در سال‌های مسئولیت خود اقرار می‌کند. او اخیراً در گفت‌وگویی که در کلاب‌هاوس داشته، اقرار کرده که در سال 98 پنج میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده در کره بابت کسری بودجه، تسعیر شد و بانک مرکزی معادل ریالی آن را چاپ کرد و به دولت داد! البته که در این گفت‌وگو به مخالفت‌های خود با این امر در آن مقطع اشاره می‌کند.

با محاسبه دلار 12 هزارتومانی سال 98، مقدار پایه‌پولی اضافه‌شده به کشور در آن سال، 60 هزار میلیارد تومان بوده که رقم بزرگ و قابل‌توجهی است.

رطب‌خورده منع رطب نمی‌کند!

هر چند عبدالناصر همتی سرانجام به چاپ پول در زمان تصدی‌گری خود اعتراف کرده و البته مخالفت‌های خود را هم با آشکار ساخته اما اعتقاد دارد که این اقدام بی‌دلیل نبوده و به پشتوانه بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی انجام شده است و بدین ترتیب اتهام چاپ‌پول بدون‌پشتوانه را از روی دوش خود برمی‌دارد؛ مسئله‌ای که در صورت اثبات ادعاهای همتی در خصوص چاپ پول بدون‌پشتوانه در دولت سیزدهم می‌تواند دستاویزی برای دولت‌مردان کنونی باشد.

اگر قرار بر این است که چاپ پول به پشتوانه دارایی‌های خارجی صورت گیرد، تفاوتی بین دولت‌های مختلف وجود ندارد و با توجه به صورت‌گرفتن این امر در زمان ریاست همتی باید پرسید که او با چه منطقی، منتقد وضعیت کنونی است؟

این تناقض ساختاری همتی در گفتار و کردار، شائبه سیاسی‌بودن نقدهای رئیس‌کل اسبق بانک‌مرکزی را به ذهن متبادر می‌سازد. وقتی عبدالناصر همتی لنگرگاه و تکیه اصلی انتقادات خود را روی چاپ‌پول بنا می‌کند و گذر زمان آشکار می‌سازد که این اقدام در زمان مسئولیت خود وی هم صورت گرفته، حتی به فرض صحت و سقم ادعاهای مطرح شده درباره دولت کنونی، این انتقادات محلی از اعراب نخواهد داشت.