تنش در منطقه قفقاز جنوبی و تاثیر آن بر جنوب آسیا
دهلی‌نو - ایرنا - تنش‌ها میان ارمنستان و آذربایجان در قفقاز جنوبی در چند روز گذشته افزایش یافته و مانند همیشه جنوب آسیا دارای مواضع خاص خود در مقابل این تحولات است.
به گزارش ایرنا، مناقشه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ در سال 1988 میلادی آغاز و در سال 1992 میلادی به درگیری‌های نظامی تبدیل شد. در سال 1994 میلادی با میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا آتش‌بس میان طرفین مناقشه برقرار شد، اما تلاش‌های بین‌المللی برای حل مسالمت‌آمیز این مناقشه تا به حال نتیجه‌ای نداشته است. بامداد روز یکشنبه نیز درگیری میان نظامیان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در مرزهای مشترک از سر گرفته شد. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان درحالی با صدور بیانیه‌ای نیروهای ارمنستان را به آغاز عملیات متهم کرد که نخست وزیر ارمنستان نیز اعلام کرد که جمهوری آذربایجان آغازکننده حمله بوده است. با این وجود به دنبال ازسرگیری این درگیری‌ها، مقامات کشورهای جهان به ویژه کشورهای جنوب آسیا طی موضع‌گیری‌های مختلفی خواستار توقف این تنش و برقراری آتش بس فوری در مرزهای این دو کشور قفقاز شدند. در این میان سازمان ملل و بسیاری از کشورها از جمله ایران خواستار برقراری آتش‌بس میان دو طرف و حل تنش از راه دیپلماتیک شده اند.
در همین حال وزارت امور خارجه پاکستان از رخدادهای اخیر در منطقه تحت مناقشه ناگورنو - قره‌باغ و تشدید درگیری‌های نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان ابراز نگرانی کرد.
حمایت ارمنستان از طرح های هند در منطقه از سوی دیگر ارمنستان از هند در مورد چند مساله مهم حمایت می‌کند. به گزارش شبکه خبری "ویون" هند، نیکول پاشنیان نخست وزیر ارمنستان در یک مصاحبه با این شبکه خبری که در سال 2019 منتشر شده بود اعلام کرد ارمنستان از هند بسیاری پروژه های اقتصادی و سیاسی حمایت می‌کند. در این سال نارندرا مودی نخست وزیر هند با همتای ارمنستانی خود دیدار کرد. وی در توییتی نوشت: گفت و گوی گسترده‌ای با نخست وزیر ارمنستان داشتم. ما در مورد گسترش همکاری‌های هند و ارمنستان در زمینه‌های تکنولوژی، محصولات دارو و صنایع مبتنی بر کشاورزی مذاکره کردیم. نخست وزیر ارمنستان در طول سفر خود به هند از محبوبیت فرهنگ هند در ارمنستان سخن گفت. در اوایل سال جاری زمانی که پاشنیان به ویروس کرونا مبتلا شد، نخست وزیر هند با انتشار پیامی بهبودی هرچه سریعتر وی را آرزو کرد. اما بر خلاف روابط تجاری هند با آذربایجان، تجارت دوجانبه میان دهلی نو و ایروان رشد نداشته است و ارزش آن در سال 2012 حدود 101 میلیون دلار اعلام شده است. تراز تجاری با ارمنستان همیشه به نفع هند بوده است و دهلی نو سرمایه گذاری ناچیزی در ارمنستان کرده است. هند در سال 1991 ارمنستان را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک خود را با این کشور آغاز کرد.
به گزارش رسانه های هندی، هند با ارمنستان مناسبات همه جانبه داشته و دارد.
موضع پاکستان در مقابل تنش‌های آذربایجان و ارمنستان به گزارش نشریه " نیوز تیوب" هند، اگرچه پاکستان در میان معدود کشورهایی قرار دارد که هنوز کشور ارمنستان را به رسمیت نشناخته است دارای روابط نزدیکی با آذربایجان و ترکیه است. با این وجود پاکستان در میان اولین کشورهای آسیایی قرار داشت که به افزایش تنش‌ها میان آذربایجان و ارمنستان واکنش نشان داد. در بیانیه یکشنبه شب وزارت امور خارجه پاکستان بر حل این مناقشه براساس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید شد.
اهمیت ثبات در منطقه برای پروژه‌های چابهار و کریدور بین المللی حمل و نقل شمال - جنوب هند نشریه "دی ان ای" هند نوشت: هند همیشه دارای روابط خویی با اکثر کشورهای آسیایه میانه از جمله آذربایجان و ارمنستان بوده است. دولت هند متعهد به سرمایه گذاری 500 میلیون دلاری برای توسعه چابهار و همچنین سرمایه گذاری 1. 5 میلیارد دلاری برای ساخت مجموعه‌ای از جاده‌ها و راه آهن شده است که از خاک ایران می‌گذرند و به کشورهای آسیای مرکزی، روسیه و حتی به اروپا می‌رسند. دولت نارندرا مودی نخست وزیر هند اعتقاد دارد که بندر چابهار موتور پیشرفت ایران، هند، افغانستان و بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز خواهد بود. کشورهای آسیای میانه - ازبکستان و قزاقستان - همچنین بندر چابهار را به عنوان دروازه‌ای برای دسترسی به منطقه اقیانوس هند به حساب می آورند.
به همین منظور بود دولت ازبکستان روز گذشته خواستار میانجگیری میان آذربایجان و ارمنستان شد تا منطقه از عواقب این تنش در امان بماند. هند قصد دارد در مراحل بعدی پروژه ارتباطی خود با ایران را از طریق ایجاد کریدور بین المللی حمل و نقل شمال - جنوب، بندر مومبای را به چابهار و سپس به کشورهای آسیای میانه و سپس آذربایجان و روسیه متصل سازد. کریدور بین المللی ترانزیتی شمال - جنوب یک شبکه چند منظوره دریایی، راه آهن و جاده برای حمل و نقل کالا در میان هند، روسیه، ایران، اروپا و آسیای مرکزی است. انتظار می رود که این مسیر 7 هزار 200 کیلومتری، ارتباطات تجاری را در میان شهرهای بزرگ بمبئی، مسکو، تهران، باکو، بندرعباس، آستاراخان و بندر انزلی افزایش دهد در سال 2018، سوشما سواراج وزیر سابق امور خارجه هند به باکو سفر کرد تا در مورد این مسیر تجاری مهم با مقامات آذربایجانی گفت و گو کند. بر اساس گزارش وزارت امور خارجه هند، در یک دهه گذشته روابط تجاری هند و آذربایجان از 50 میلیون دلار در سال 2005 به 922 میلیون دلار در سال 2018 افزایش یافته است. هند در اکتشاف میدان‌های گازی و نفتی آذربایجان شرکت دارد و عمده واردات دهلی نو از آذربایجان نفت خام است.
در واقع باید اذعان داشت که کشورهای جنوب آسیا به ویژه هند نگران آینده منطقه قفقاز است تا مبادا طرح های اقتصادی که برای این منطقه از جهان دارد با بالا گرفتن تنش در آن به خطر بیافتد. بنابراین بر کشورهای جنوب آسیا است تا تلاش کنند به کمک دیگر صاحبان منافع منطقه ای از گسترش تنش در قفقاز جلو گیری کنند و با ایجاد صلح و ثبات در این منطقه بر امنیت مناسبات اقتصادی میان کشورهای منطقه بیافزایند.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*