تنش شدید آبی در دومین حوضه پرباران ایران / برداشت بی‌رویه بحران فرونشست زمین را رقم زد

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سفیرافلاک، یکی از مهمترین مسائل حیاتی دنیا، آب است که زندگی بدون آن یک لحظه ممکن نیست، بارش ها طی سال های اخیر به گونه ای کاهش یافته که همچنان شاهد استمرار خشکسالی و کم آبی هستیم، مشکلی که به بحران تبدیل شده است.

از سوی دیگر جدی نگرفتن خشکسالی و کمبود آب سبب شده تا با برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی شاهد بر هم خوردن تعادل در این بخش باشیم به طوری که اضافه برداشت ها، زمینه را برای فرونشست زمین فراهم می کند و این امر خطری جدی بیخ گوش زمین است.

در پی افزایش گرمای هوا و استفاده بی مهابا از منابع آبی، روزگار منابع آب های زیر زمینی سیاه شده به طوری که طی سال های اخیر بدون توجه به عاقبت برداشت های مازاد، این کار به صورت مستمر صورت گرفته و امروز چشمه ها و چاه های زیادی خشک شده و فرونشست زمین در برخی از شهرهای کشور نتیجه برداشت های اضافی از آب های زیرزمینی است.

فرونشست زمین در پی خشکسالی

سفره های آب زیر زمینی روز به روز کوچکتر و کم آب تر می شوند و این زنگ خطری است که اگر مورد توجه قرار نگیرد می تواند تبعات بسیار بدی را طی سال های آینده به همراه داشته باشد.

با توجه به اینکه فرونشست زمین، پدیده‌ای است که رابطه مستقیمی با افت سطح آب‌های زیرزمینی دارد، مطالعات نشان داده‌اند که اکنون حدود 610 دشت یا محدوده مطالعاتی ایران، کمبود آب و کسری مخزن آب زیرزمینی دارد که در پی آن، فرونشست زمین رخ می‌دهد.

کاهش منابع آب های زیرزمینی در لرستان

داریوس حسن نژاد، مدیر عامل شرکت آب منطقه ای لرستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار سفیرافلاک، اظهار داشت: متوسط سطح آب زیرزمینی استان در اردیبهشت ماه نسبت به سال گذشته 1.5 متر افت داشته است که معادل حجمی حدود 140 میلیون متر مکعب می باشد که نسبت به سال قبل کاهش 66 درصدی را نشان می دهد.

وی افزود: از این حجم افت، حدود 46 میلیون متر مکعب مربوط به حوضه کرخه و 94 میلیون متر مکعب مربوط به حوضه کارون بزرگ می باشد، همچنین سطح آبهای زیرزمینی استان در بلند مدت به طور متوسط حدود 5.5 متر افت و کسری مخزن حدود 413 میلیون مترمکعب داشته است که معادل افت سالانه حدود 20 سانتی متر و کسری مخزن حدود 16 میلیون متر مکعب است که نشان دهنده روند کاهشی منابع آب زیرزمینی در استان است.

کوهدشت، بیشترین افت سطح آب زیرزمینی را دارد

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای لرستان عنوان کرد: بیشترین افت سطح آب زیرزمینی در بلندمدت مربوط به محدوده های مطالعاتی کوهدشت و رومشکان به ترتیب حدود 21 متر و هشت متر بوده که معادل حجم آب حدود 113 و 29 میلیون مترمکعب است و دشت نورآباد با حدود یک متر افت و کسری مخزن حدود 12 میلیون متر مکعب کمترین افت سطح آب زیرزمینی را در بلند مدت داشته است.

حسن نژاد با اشاره به وضعیت چشمه ها، گفت: دبی چشمه های انتخابی استان در اردیبهشت ماه امسال نسبت به بلندمدت حدود 56 درصد کاهش داشته است به طوری که دبی چشمه های انتخابی حوضه کرخه در استان لرستان نسبت به بلندمدت حدود 67 درصد کاهش و دبی چشمه های انتخابی حوضه کارون نسبت به بلندمدت حدود 29 درصد کاهش داشته است.

وی بیان کرد: در استان لرستان 10 هزار و 221 دهنه چشمه با خروجی سالانه حدود 902 میلیون مترمکعب و هزار و 663 رشته قنات با خروجی سالانه حدود 80 میلیون مترمکعب وجود دارد.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای لرستان از کاهش آب در رودخانه های استان خبر داد و گفت: رودخانه کشکان با دبی 10.5 مترمکعب برثانیه نسبت به سال گذشته 52 درصد و نسبت به بلندمدت 88 درصد کاهش داشته است، همچنین رودخانه تیره با دبی 0.55 مترمکعب برثانیه نسبت به سال گذشته 91 درصد و نسبت به بلندمدت حدود 98 درصد کاهش داشته است.

وی با اشاره به اجرای برنامه هایی برای خروج از بحران خشکسالی، افزود: اطلاع رسانی و فرهنگ سازی از مهمترین اقدامات برای خروج از بحران خشکسالی است که در این راستا به کشاورزان اعلام شد تا از کشت گیاهان آبدوست خودداری کنند، همچنین جمع آوری موتور تلمبه های غیر مجاز از سطح استان، انسداد چاه های غیر مجاز، قطع برق چاه های کشاورزی دارای اضافه برداشت، نصب کنتور هوشمند بر روی چاه ها اقدام شود.

کاهش 31 درصدی حجم مخازن سدهای لرستان

حسن نژاد با بیان اینکه 34 درصد از مخازن سدهای لرستان پر است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 31درصد کاهش نشان می دهد، بیان کرد: حجم کل مخزن سدهای مروک، ایوشان، تنگ هاله، خان‌آباد، کزنار و حوضیان 208.71 میلیون متر مکعب است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان افزود: در حال حاضر مجموع آب ورودی شش سد استان 0.21 متر مکعب بر ثانیه و میزان آب خروجی از سدها 1.945 متر مکعب برثانیه می باشد.

کاهش 37 درصدی بارشها نسبت به بلندمدت

مهدی پازوکی، مدیرکل مدیریت بحران لرستان با اشاره به تنش آبی گفت: متوسط بارش استان در سال زراعی جاری 360 میلیمتر بوده که نسبت به سال زراعی گذشته چهار درصد افزایش ولی نسبت به بلند مدت 37 درصد کاهش داشته است.

وی افزود: دبی رودخانه های اصلی در اردیبهشت ماه نسبت به سال قبل 15 درصد کاهش و نسبت به بلند مدت 80 درصد کاهش داشته است.

مدیرکل مدیریت بحران لرستان با تاکید بر انسداد چاه های غیر مجاز اظهار داشت: مسدود کردن 150 چاه غیر مجاز، شناسایی 160 چاه که اضافه برداشت داشته است، قطع برق 291 چاه غیر مجاز، توقیف 11 دستگاه حفاری از دیگر اقداماتی بوده که انجام شده است، همچنین امسال 167 چاه آب مجهز به کنتور هوشمند شده اند که تاکنون در استان هزار و 638 کنتور هوشمند نصب شده است.

5 استان کشور بیشتر در معرض تنش آبی هستند

پازوکی بیان کرد: پنج استان کشور بیشتر در معرض تنش آبی و خشکسالی قرار دارند که لرستان یکی از همین استانها است و با توجه به اینکه کشت برنج امسال ممنوع اعلام شد ولی برخی اقدام به کشت برنج کردند و حالا با مشکل تامین آب برای اراضی مواجه هستند که اگر برای آبیاری این اراضی از سدها آب خارج شود طی یک ماه آینده ذخیره آب سد تمام می شود.

وی خاطرنشان کرد: البته برخی از باغداران اعلام کرده اند که به دلیل خشک شدن رودخانه های اطراف با مشکل مواجه شده اند و محصول آنها در معرض خطر است لذا قرار شد که جهاد کشاورزی در صورتی که تاکید کند از آب رودخانه طی سال های گذشته استفاده می کردند با تانکر آبرسانی برای این باغات انجام می شود.

فرونشت زمین و رانش، ارمغان کاهش آب های زیرزمینی

مدیرکل مدیریت بحران لرستان با اشاره به خشکسالی و فرونشست زمین، گفت: براساس پایشی که زمین شناسی انجام داده، لرستان با مشکل فرونشست همراه است که در کوهدشت و رومشکان در بلند مدت با کاهش 20 متر سطح آب زیرزمینی شاهد فرونشست هستیم که باعث رانش نیز شده است.

پازوکی افزود: همچنین کمترین فرونشست در دلفان و بیشترین فرونشست در کوهدشت وجود دارد که براساس مصوبه ای که در جلسات داشتیم قرار شد زمین شناسی استان، مطالعه ای در این راستا داشته باشد که در صورت نیاز اقداماتی انجام شود.

وی از کاهش حجم آب چشمه ها خبر داد و عنوان کرد: چشمه هایی که آب شرب را تامین می کنند سطح آب آنها پیایین آمده و یا خشک شده اند که لازم است با توجه به کاهش بارندگی و خشکسالی، موضوع مدیریت مصرف آب در همه زمینه ها جدی گرفته شود.

100 روستا با تانکر آبرسانی می شود

حمیدرضا کرم وند مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب لرستان در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک، اظهارداشت: در حال حاضر میزان مصرف آب در استان نسبت به سال گذشته 10 درصد افزایش یافته و هرچه هوا گرمتر شود میزان مصرف آب هم بیشتر می شود که عدم مدیریت صحیح مصرف آب و عدم صرفه جویی مشکلاتی را ایجاد می کند.

وی بیان کرد: هم اکنون 100 روستای استان با تانکر آبرسانی می شوند که برنامه ریزی های لازم صورت گرفته تا در صورت اضافه شدن روستاهای دیگر به این عدد بتوانیم روزانه آبرسانی را انجام دهیم.

کاهش 30 درصد آب چشمه های لرستان

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب لرستان افزود: طبق بررسی های صورت گرفته در استان، 850 چشمه، چاه و قنات در استان وجود دارد که از آب آنها برای مصارف مختلف استفاده می شود ولی به دلیل خشکسالی، آب این چشمه ها بین 25 تا 30 درصد کاهش یافته است.

کرم وند خاطر نشان کرد: از این تعداد چشمه و قنات فعال، فعلا چشمه ای خشک نشده و ممکن است با گرم شدن هوا و برداشت های مازاد، خشک شوند.

مسئله آب و بحران خشکسالی موضوعی جدی و مهم است که باید به عواقب اضافه برداشت هایی که فرونشست و رانش را به دنبال دارد توجه کرد، هشدار برداشت های مازاد از آب زنگ خطری است که مدیریت مصرف و نظارت بیشتر برای جلوگیری از برداشت را می طلبد.

انتهای پیام /