توافق وین در انتظار تصمیم های سیاسی

بعد از ماه‌ها مذاکرات فشرده در وین و دوحه به نظر می‌رسد که توافق نهایی برای ازسرگیری اجرای کامل برجام بیش از هر زمان دیگری در دسترس است، مشروط به اینکه ایالات متحده در عمل الزامات پذیرش یک توافق پایدار و قابل اتکا را بپذیرد.

ایران در پاسخ به آخرین نسخه از پیش‌نویس توافق وین که از سوی اتحادیه اروپا ارائه شده است، نظرات خود را منتقل کرده است. آنطور که از لابلای مواضع تیم ایران پیداست، اختلافات بر سر سه موضوع است که ایالات متحده در دو مورد انعطاف شفاهی خود را بیان کرده اما باید در متن گنجانده شود. موضوع سوم هم به تضمین تداوم اجرای برجام برمی‌گردد، که به واقع‌بینی آمریکا برای تامین نظر ایران بستگی دارد.

این مسائل به طور تفصیلی بعد از ظهر دیروز (دوشنبه) در جلسه ویژه شورای امنیت ملی مطرح و سرانجام، مواضع ایران بامداد سه‌شنبه 25 مرداد 1401 به صورت مکتوب در اختیار اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده گفت‌وگوها قرار گرفت.

محمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده کشورمان در توئیتی نوشت: ایران نگرانی های خود را ابراز کرده است، اما حل مسائل باقی مانده چندان دشوار نیست.

وی با بیان اینکه نگرانی‌های ایران ناظر بر بدعهدی طرف‌های غربی در قبال برجام است افزود: نمی توانم بگویم که توافقی حاصل خواهد شد، اما نسبت به قبل به توافق نزدیک تر هستیم.

همزمان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن هم پاسخ خود را درباره پیش‌نویس توافق به جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارائه خواهد کرد. وی ادعا کرد اگر ایران آماده بازگشت به پایبندی متقابل به برجام باشد، آمریکا نیز این آمادگی را دارد.

ند پرایس در عین حال در تداوم سیاست های شکست خورده فشار حداکثری آمریکا و بدون اشاره به مسوولیت های آمریکا و جبران خساراتش در نقض برجام، تهدید کرد اگر ایران نتواند یا این آمادگی را برای اجرای کامل برجام نداشته باشد، آماده ایم که اجرای سخت‌گیرانه تحریم های خود را ادامه دهیم و از فشار های دیپلماتیک دیگر استفاده کنیم.

این درحالیست که حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان می‌گوید آمریکایی‌ها در پشت پرده پیام می‌دهند: در آستانه انتخابات (کنگره) هستیم، مشکل بنزین داریم، در حوزه انرژی مشکل داریم و کمک کنید. ایران هم به گفته وزیر امور خارجه کشورمان اعلام کرده که شرط رسیدن خط پایان مذاکرات وین واقع‌بینی و انعطاف طرف مقابل است.

وزیر امور خارجه کشورمان دیروز در جمع خبرنگاران تصریح کرد: ما در همه مراحل مذاکره در موضوعاتی که می‌توانستیم انعطاف نشان دهیم، نشان دادیم. آمریکا به خوبی می‌فهمد چقدر انعطاف نشان دادیم که حسن نیت را در رسیدن به توافق نشان دهیم. الان نوبت انعطاف طرف آمریکایی است.

وی افزود که اگر واکنش آمریکا به پاسخ ایران، «با واقع بینی و انعطاف همراه باشد در نقطه توافق خواهیم بود و اگر آمریکا به تکرار مصیبت‌های داخلی خود بپردازد و بخواهد امتیاز بگیرد و انعطاف نشان ندهد باید بیشتر گفت‌وگو کنیم»

به گزارش رسانه‌های غربی اتحادیه اروپا پاسخ مکتوب ایران را دریافت کرده است. البته مقام‌های اتحادیه اروپا رسما اظهارنظری نکرده‌اند اما «اشتفانی لیختنشاتین» خبرنگار اتریشی بامداد سه‌شنبه در توئیتر نوشت: «پاسخ ایران توسط اتحادیه اروپا دریافت شد. یک منبع می گوید: هیچ چیز بسیار تحریک برانگیز در آن وجود ندارد. بیشتر روی تحریم ها و تضمین ها متمرکز است.»

«لورا روزن» خبرنگار آمریکایی هم به نقل از منبع اروپایی خود در توئیتر نوشت که پاسخ ایران عمدتا در حوزه مسائل تحریمی است و در این زمینه «چیزهای زیرکانه‌ای» را مطرح کرده است.

به هر روی روزهای آینده، روزهای مهمی برای سرنوشت برجام بشمار می‌رود. اگر نظرات منطقی ایران در خصوص سه موضوع باقی‌مانده تامین شود این آمادگی از طرف تهران وجود دارد که توافق نهایی را اعلام و نشست جمع‌بندی را با حضور وزرا برگزار کند. در غیر اینصورت انتظار می‌رود که اتحادیه اروپا و به طور کلی طرف‌هایی که تلاش دارند تا دیدگاه‌ها به هم نزدیک شود، باید سعی کنند «آمریکایی‌ها را به دیدگاه‌های منطقی ایران نزدیک‌تر کنند.»

جمهوری اسلامی ایران از ابتدای مذاکرات همواره اعلام کرده است که برای رسیدن به یک توافق پایدار و قابل اتکاء آمادگی دارد اما در این زمینه از خطوط قرمز نظام عبور نخواهد کرد.