دوشنبه 28 آبان 1403

توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول

موشک بالستیک "سجیل" قابلیت دسترسی به سرزمین‌های اشغالی و پایگاه‌هایایران و اسرائیل دو قدرت نظامی متفاوت منطقه غرب آسیا هستند که توانمندی های نظامی گسترده ای دارند که هرکدام در حوزه ای منحصر به فرد هستند. ایران و اسرائیل در المان های قدرت نظامی با یکدیگر تفاوت هایی بنیادین دارند. ایران اعتقاد دارد، توان نظامی بازدارند با گسترش قدرت موشکی پیروز ممکن است و "مقامات تل آویو" معتقدند که قدرت...

ایران و اسرائیل دو قدرت نظامی متفاوت منطقه غرب آسیا هستند که توانمندی های نظامی گسترده ای دارند که هرکدام در حوزه ای منحصر به فرد هستند. ایران و اسرائیل در المان های قدرت نظامی با یکدیگر تفاوت هایی بنیادین دارند. ایران اعتقاد دارد، توان نظامی بازدارند با گسترش قدرت موشکی پیروز ممکن است و "مقامات تل آویو" معتقدند که قدرت بازدارنده با گسترش توان تجهیزاتی نیروی هوایی بدست می آید.

در دو هفته گذشته درگیری‌ها میان اسرائیل و فلسطین به اوج خود رسیده است. حماس با تعداد بی‌سابقه‌ای موشک از منطقه محاصره شده غزه به سمت اسرائیل شلیک کرد و اسرائیل نیز به آن پاسخ داد. یکی از مواردی که در پی این حملات مطرح شده، این است که تاثیر این جنگ بر ایران چیست و آیا ممکن است دامنه آن به ایران کشیده شود؟

وبسایت «گلوبال فایر پاور» که یک وبسایت معتبر در حوزه نظامی است، قدرت نظامی ایران و اسرائیل را با اطلاعاتی که تا سال 2021 در دسترس یوده مقایسه کرده است.

آنچه در این وبسایت و در واقع در شاخص مورد بررسی آن مدنظر قرار نگرفته توان هسته‌ای کشورهاست. لازم به ذکر است که ایران بنا به اعلام رسمی هیچ سلاح هسته‌ای ندارد، اما معروف است که اسرائیل 75 تا 400 کلاهک هسته‌ای انبار شده دارد.

درباره اعتبار این وبسایت باید تاکید کرد متخصصان فعال در گلوبال فایر پاور تلاش کرده‌اند بر پایه اطلاعات معتبر، صحیح، کامل، قابل اعتماد و به روز اقدام به مقایسه توان نظامی کشور‌ها کنند. اعتبار این وبسایت وابسته به اعتبار اطلاعات منتشر شده از توان نظامی کشورهاست.

رویداد‌24 که بخش هایی از این گزارش را منتشر کرده است نوشته بر اساس یافته‌های وبسایت گلوبال فایر پاور است که آخرین بار در شهریور 1400 به روز شده است. شاخص مورد استفاده در رده‌بندی کشور‌ها بر اساس قدرت نظانی به شاخص PWR یا شاخص قدرت جهانی معروف است. این شاخص در واقع 50 فاکتور را برای رتبه‌بندی قدرت نظامی کشور‌ها در نظر می‌گیرد و فرمولی را ایجاد کرده که با استفاده از آن بتوان کشور‌های پیشرفته از نظر فناوری را با کشور‌های کوچک کمتر توسعه یافته مقایسه کرد.

از جمله فاکتور‌های مورد بررسی در این شاخص نیروی انسانی، نیروی زمینی، نیروی هوایی، منابع طبیعی، نیروی دریایی، لجستیک و مالی. در زیرمجموعه نیروی انسانی فاکتور‌هایی مانند جمعیت، شبه نظامیان، سن ورود به نیروی نظامی، نیرو‌های فعال و نیرو‌های ذخیره مد نظر قرار می‌گیرد. در بخش مربوط به تجهیزان نظامی فاکتور‌هایی نظیر ناوگان آموزش دیده، قدرت ناوگان هوایی، ناوگان هلی کوپتر، ناوگان تهاجمی، راکت‌ها، قدرت تانک‌ها، هواپیمابرها، قدرت نیروی دریایی، نابودگر‌های نیروی دریایی، زیر دریایی، کشتی‌های گشت زنی، ناوچه‌ها، مین‌های دریایی و ناوگان نفت کش‌های کشور‌ها مقایسه می‌شود.

در بخش مربوط به وضعیت مالی ایران و اسرائیل هم مسائلی نظیر میزان استقراض خارجی، بودجه نظامی، ذخیره ارزی و طلا مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از مقایسه شاخص قدرت‌های نظامی، ایران در بین 140 کشور جهان رتبه 14 از حیث امتیاز قدرت نظامی را برخوردار است. اسرائیل در این رده بندی رتبه 20 ام را دارد.

مقایسه نیروی انسانی ایران و اسرائیل

جزییات این شاخص نشان می‌دهد جمعیت ایران تقریبا ده برابر جمعیت اسرائیل است. ایران از حیث جمعیت با 84 میلیون نفر، رتبه 17 در بین 140 کشور و اسرائیل با 8.6 میلیون نفر رتبه 90 را دارد. در همین زیر شاخه تعداد نیروی انسانی آماده به خدمت دو طرف هم مورد مقایسه قرار گرفته است. به گزارش رویداد‌24 ایران همچنین از این حیث با 47 میلیون نیروی آماده به خدمت رتبه 14 در بین 140 کشور و اسرائیل با 3.6 میلیون نیروی آماده به خدمت در رتبه 90 قرار گرفته.

با توجه به سن سربازی در ایران سالانه 1.3 میلیون نفر آماده به خدمت در کشور وجود دارند که این به معنی رتبه 16 ایران از این حیث در جهان است. اسرائیل با 120 هزار نیروی سالانه در رتبه 85 قرار گرفته.

در بین نیرو‌های نظامی ایران تنها 525 هزار پرسنل فعال حضور دارند که رتبه ایران را در جهان به رتبه 8 ارتقا داده‌اند. در اسرائیل 170 هزار پرسنل نظامی فعال مشغول به کارند و رتبه این کشور در بین 140 کشور مورد مطالعه، 30 ام است.

نیروی نظامی ذخیره ایران با 350 هزار نفر در رتبه 17 جهان است. این رتبه در اسرائیل با 465 هزار، چهاردهم است.

با در نظر گرفتن نهادی تحت عنوان بسیج، تعداد نیرو‌های شبه نظامی ایران بسیار قابل توجه است. ایران با 1 میلیون نفر نیروی شبه نظامی در رتبه 7 جهان از نظر تعداد نیرو‌های شبه نظامی ایستاده. این رقم در اسرائیل 8 هزار نفر و رتبه 49 جهان است.

وضعیت مالی ایران و اسرائیل به چه شکل است؟

وضعیت مالی ایران و اسرائیل هم در شاخص قدرت نظامی مورد مقایسه قرار گرفته است. در این شاخص ایران از اسرائیل عقب افتاده. ایران با 14 میلیارد دلار بودجه دفاعی در رتبه 20 جهان و اسرائیل با 16.6 میلیارد بودجه نظامی در رتبه 17 ایستاده‌اند.

میران استقراض خارجی کشور‌ها هم در وضعیت مالی آن‌ها تاثیرگذار است. ایران به واسطه تحریم‌ها سهم کمی از استقراض خارجی را به خود اختصاص داده و در رتبه 108 جهان است. میزان بدهی خارجی ایران تنها 7.9 میلیارد دلار است که اختلاف قابل توجهی با رقیب نظامی خود اسرائیل دارد. اسرائیل با 88.6 میلیارد دلار بدهی خارجی در رتبه 50 ایستاده. از این نظر ایران وضعیت بهتری نسبت به اسرائیل دارد.

میزان ذخیره ارزی کشور‌ها هم در توان نظامی آن‌ها موثر است. ایران با 120 میلیارد دلار ذخیره ارزی در رتبه 20 و اسرائیل با 113 میلیارد دلار ذخیره در رتبه 22 قرار گرفته. فاصله ایران و اسرائیل به دلیل کاهش درآمد‌های نقتی ایران در دوران تحریم به طور قابل توجهی کم شده.

نیروی هوایی ایران و اسرائیل چه رتبه‌ای در جهان دارند؟

قدرت نیروی هوایی یکی از مهمترین شاخص‌های قدرت نظامی کشورهاست. ایران از زمان انقلاب تاکنون دسترسی به جنگنده‌های پیشرفته جهان نداشته. آخرین مدل جنگنده‌های پیشرفته‌ای که در ایران وجود داشته به قبل از انقلاب و جنگنده‌های اف -14 برمی‌گردد. هرچند در این چهار دهه ایران سعی کرده از جایگزین‌های روسی یا مونتاژ داخلی استفاده کند، اما در حوزه جنگنده‌های نظامی مشکل جدی وجود دارد. این در حالی است که اسرائیل به پیشرفته‌ترین نوع جنگنده‌های نظامی یعنی اف -35 دسترسی دارد.

ایران از حیث تعداد جنگنده با 519 جنگنده در رتبه 24 و اسرائیل با 595 جنگنده در رتبه 19 قرار گرفته. در مورد جنگنده‌های تهاجمی رتبه ایران با 161 جنگنده 17 و رتبه اسرائیل با 241 جنگنده تهاجمی 13 است.

جنگنده‌های مختص حمله هم در این شاخص مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این جنگنده‌ها در واقع برای هدف قرار دادن اهدافی بر روی زمین و با هدف پشتیبانی از نیرو‌های زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرند و مهمات مختلف هوا به زمین را حمل می‌کنند. برای مثال سوخو -24 روسیه و اف -35 آمریکا در این زمره قرار می‌گیرند. بمب افکن غول پیکر بی -52 بوئینگ آمریکا هم در این فهرست جای می‌گیرد.

رتبه ایران و اسرائیل از حیث دسترسی به این نوع جنگنده‌ها برابر است. هر دو کشور 23 جنگنده مختص حمله در بین ادوات جنگی خود دارند.

یک شاخص دیگر هم در بین جنگنده‌های نظامی حائز اهمیت است و آن هواپیما‌های ترابری نیروی نظامی است. این هواپیما‌ها برای جابه جایی نیروی انسانی و ادوات جنگی در فاصله‌های زیاد کاربرد دارند. ناوگان حمل و نقل هوایی می‌تواند شامل هواپیما‌های بوئینگ سی -17 یا ایرباس سی ان -235 باشد.

ایران به واسطه وسعت سرزمینی از این حیث رتبه بالاتری نسبت به اسرائیل دارد. رتبه ایران با 85 هواپیمای ترابری، 7 و اسرائیل با 15 هواپیما، 40 است.

قدرت ناوگان هواپیما‌های آموزشی هم یکی از عناصر اثر بخش بر نیروی هوایی کشورهاست. انواع سکو‌ها و هواپیما‌های آموزشی در این زیرمجموعه بررسی می‌شوند. ایران در این شاخص رتبه 29 و اسرائیل رتبه 19 جهان را دارند.

در حوزه جنگنده‌های ماموریت ویژه هم اسرائیل از ایران پیش افتاده. رتبه ایران در این زمینه 22 و اسرائیل 13 است.

تعداد هلیکوپتر‌های ایران هم از اسرائیل کمتر است. ایران 99 فرورند هلیکوپتر دارد و در رتبه 37 جهان ایستاده و اسرائیل با 128 فروند هلیکوپتر رتبه 31 را دارد.

هلیکوپتر‌های تهاجمی به طور جداگانه شمارش شده‌اند و ایران در این زمینه هم عقب‌تر از اسرائیل است. اسرائیل با 48 هلیکوپتر جنگنده رتبه 12 جهان و ایران با 12 فرورند هلیکوپتر جنگنده رتبه 35 جهان را به خود اختصاص داده.

موشک بالستیک "سجیل" قابلیت دسترسی به سرزمین‌های اشغالی و پایگاه‌های آمریکا در خلیج‌فارس را دارد.

به گزارش عرشه آنلاین، جمهوری اسلامی ایران در ساخت موشک های بالستیک میانبرد گام های بلندی را برداشته و تولید موشک های بالستیک سجیل یکی از این گام هاست.

موشک "سجیل 2" قابلیت دسترسی به اسرائیل و پایگاه‌های آمریکا در حاشیه خلیج‌فارس را دارد و می تواند در صورت هرگونه اقدام تحریک آمیز آمریکا پاسخی دندان شکنی را به دشمن بدهد.

منبع: عکس ویکی پدیا

نمونه اولیه این موشک که از انواع موشک‌های بالستیک ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کشورمان است که برای نخستین بار 22 آبان ماه سال 1387 در پروژه‌ای با نام عاشورا توسط سردار محمد نجار وزیر اسبق دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی و به دنیا معرفی شد. به گفته کارشناسان نظامی و دفاعی جهان دستیابی ایران به تکنولوژی ساخت چنین موشکی یعنی که ایران در حوزه ساخت موشک‌های بالستیک در لبه فناوری قرار دارد و تمام آنچه باید در این حوزه بداند را آموخته است. در واقع این موشک نخستین موشک دوربرد ایران با سوخت جامد است.

سردار سرتیپ پاسدار مصطفی محمد نجار در خصوص موشک سجیل گفته که متخصصان اقتدارآفرین سازمان هوافضای وزارت دفاع موفق شدند نسل جدید موشک زمین به زمین با سوخت جامد مرکب را آزمایش کنند. همه مراحل طراحی و ساخت موشک «سجیل» و سکوی پرتاب آن به دست متخصصان اقتدار آفرین وزارت دفاع صورت گرفته است.

مشخصات فنی موشک بالستیک سجیل

موشک بالستیک سجیل از سه بخش بلوک 1، بلوک 2 و کلاهک جنگی تشکیل شده است. این موشک با وزنی در حدود 23 تن و یک موتور دو مرحله‌ای سوخت جامد که سرعت حرکت آن را تا 4 هزار و 300 متر بر ثانیه می‌رساند، توانایی نابودی اهداف مشخص شده تا برد 2 هزار کیلومتری را دارد. وزن کلاهک موشک سجیل در حدود 650 کیلوگرم و طول بدنه آن در حدود 18 متر و قطر بدنه آن نیز 1 متر و 25 سانتی متر تخمین زده می‌شود. طبق برآورد کارشناسان، این موشک می تواند در مدت 13 دقیقه به بیشترین سرعت خود برسد. سامانه هدایت این موشک نیز از نوع اینرسی است که می‌تواند اهداف خود را با خطای 20 متر نابود کند.

موشک سجیل؛ موشکی با ویژگی‌های خاص

یکی از عواملی که در طراحی موشک‌ها اهمیت بسیاری دارد سرعت آماده سازی موشک پیش از شلیک است. طراحان سجیل این ویژگی را در نظر گرفتند و این موشک را با پیروی از این ویژگی ساخته‌اند. شتاب موشک سجیل نیز بسیار بالاست و به همین دلیل سامانه‌های دفاع هوایی نمی‌توانند آن را منهدم کنند و پرتاب‌گر متحرک موشک سجیل نیز می‌تواند پس از شلیک با سرعت بسیار بالا محل را ترک کند تا توسط دشمن شناسایی و منهدم نشود.

مشخصات موشک سجیل

وزن / بیش از 23 تن

طول / 18 متر

قطر / 1.25متر

موتور / سوخت جامد (دو مرحله‌ای)

برد /2000 کیلومتر

ارتفاع پرواز / 450 تا 500 کیلومتر

رانشگر / موتور سوخت جامد مرکب در مرحله اول و دوم

سرعت فاز شیرجه:/11 تا 13 ماخ یا 3600 تا 4300 متر بر ثانیه

دقت / در موشک سجیل 1 کلاهک بدون قابلیت هدایت در فاز نهایی با خطای حداکثر 50 متر

در موشک سجیل 2 به دلیل استفاده از کلاهک قابل هدایت جدید با خطای زیر 10 متر (نقطه زن)

سکوی پرتاب / سکوی پرتاب متحرک - سیلوی زیر زمینی پرتاب

سامانه هدایت / هدایت اینرسی (بدون بالک هدایت روی کلاهک برای موشک سجیل 1 و هدایت اینرسی + بالک هدایت شونده برای سجیل 2) بعلاوه جی پی اس (احتمالی)

دیگر ویژگی موشک بالستیک سجیل نحوه عمل آن پس از شلیک است. این موشک پس از شلیک از جو خارج شده و به حالت افقی در می‌آید. سپس این موشک در خارج از جو شروع به حرکت می‌کند و به محض رسیدن به بالای سر هدف، موشک دوباره وارد جو شده و با استفاده از جاذبه زمین و با سرعت بسیار بالا، روی هدف قفل می‌کند و با سرعت 13 ماخ بر روی هدف فرود می‌آید.

ویژگی بعدی موشک سجیل داشتن سیستم ناوبری جدید و سنسورهای بسیار پیچیده است. به نحوی که سنسورهای تعبیه شده در موشک سجیل باعث شده تا ضریب دقت این موشک در هنگام برخورد به اهداف افزایش پیداکند. همچنین ردیابی سجیل هم برای رادارهای پیشرفته دنیا بسیار مشکل است. این موشک به شکلی طراحی شده که سامانه‌های دفاعی برتر دنیا از جمله پاتریوت و گنبد آهنین توان مقابله با آن را ندارند.

از تهران تا تل آویو در یک چشم به هم زدن با موشک سجیل

بسیاری از کارشناسان و متخصصان، موشک بالستیک و دوربرد سجیل را جزو اولین گزینه‌های ایران برای پاسخ‌گویی به هر گونه تجاوز رژیم صهیونیستی به کشورمان می‌دانند، موضوعی که این موشک را بیش از پیش مورد توجه جهانیان قرار داده است، چرا که برد این موشک 2 هزار و 300 کیلومتر است و حداکثر توان حمل 400 کیلوگرم را دارد و این در حالی است که مسافت میان ایران و اسرائیل تنها 1 هزار و 300 کیلومتر است و این برد اضافه که در سلاح وجود دارد قدرت ویرانگری آن را افزایش می‌دهد. سجیل در کم‌تر از 10 دقیقه و به اذعان صهیونیست‌ها در مدت هفت دقیقه می‌تواند سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار دهد.

قدرت نیروی زمینی ایران و اسرائیل

قدرت نیروی زمینی شاخص اصلی دیگری در میان زیرمجموعه شاخص قدرت نظامی است. تعداد تانک‌های زرهی کشور‌ها در این زیر مجموعه مورد مقایسه قرار می‌گیرد و ایران در این حوزه رتبه 7 و اسرائیل رتبه 16 را دارند.

ناوگان خودرو‌های زرهی ایران نیز از اسرائیل مجهز‌تر است. ایران با 8 هزار و 500 وسیله نقلیه زرهی در مقام 12 جهان و اسرائیل با 7 هزار و 500 وسیله نقلیه در رتبه 14 قرار گرفته‌اند.

در مورد توپخانه خودکششی هم وضع ایران از اسرائیل با فاصله کمی بهتر است. توپخانه خود - کششی یا خودرو به خودرو‌های نظامی مجهز به توپ‌های جنگی گفته می‌شود. راکت انداز‌ها هم در این زیرمجموعه قرار می‌گیرند. ایران رتبه 9 جهان و اسرائیل رتبه 11 جهان را دارند.

در مورد قدرت تانک‌های دو کشور هم ایران با 2 هزار و 108 فروند تانگ در رتبه 6 و اسرائیل با 300 تانک در رتبه 33 قرار گرفته.

مقایسه قدرت نیروی دریایی ایران و اسرائیل

به طور کلی ناوگان نیروی دریایی ایران رتبه 6 و ناوگان نیروی دریایی اسرائیل رتبه 35 جهان را دارند. هیچ یک از ایران و اسرائیل ناو هواپیمابر و هلیکوپتربر، ندارند، اما وضعیت ایران در حوزه زیردریایی‌ها بسیار بهتر است. ایران با 29 زیردریایی در مقابل 5 زیردریایی اسرائیل در رتبه 5 جهان ایستاده. اما وضعیت اسرائیل در کشتی‌های گشت زنی بهتر از ایران است. اسرائیل 48 کشتی گشت‌زنی و ایران 20 کشتی دارد.

مقایسه توان نظامی ایران و اسرائیل

مقایسه قدرت لجستیک اسرائیل و ایران

لجستیک کشور‌ها هم در قدرت نظامی آن‌ها موثر است. از جمله شاخص‌های زیرمجموعه لجستیک می‌توان به تعداد فرودگاه، تعداد بنادر و ترمینال‌ها، نیروی کار، جاده و ریل اشاره کرد. این شاخص به طور مستقیم با وسعیت سرزمینی کشور‌ها رابطه دارد و از این رو عجیب نیست که ایران در مجنوع در حوزه لجستیک برتری قابل توجهی نسبت به اسرائیل داشته باشد.

برای مثال ایران از حیث تعداد فرودگاه در رتبه 21 جهان و اسرائیل در رتبه 81 ایستاده. در مورد تعداد نیروی کار ایران با 30.5 میلیون نیروی کار در رتبه 18 و اسرائیل با 3.8 میلیون نیروی کار در رتبه 85 جهان است.

مقایسه توان نظامی ایران و اسرائیل

منابع طبیعی ایران و اسرائیل چه وضعیتی دارند؟

منابع طبیعی از جمله نفت هم از شاخص‌های موثر بر قدرت نظامی است. ایران ششمین کشور جهان از نظر تولید نفت است این در حالی است که رتبه اسرائیل در تولید نفت 68 ام در جهان است. در مورد میزان ذخایر نفتی قطعی ایران با 157 میلیارد بشکه نفت ذخیره شده رتبه 4 جهان را دارد. رتبه اسرائیل با 12 میلیون بشکه نفت 78 است.

مقایسه توان نظامی ایران و اسرائیل

مقایسه وضعیت جغرافیای ایران و اسرائیل

تقریبا در تمام شاخص‌های مورد بررسی، شاخص جغرافیا مدنظر قرار گرفته، اما به طور مستقل هم این عنصر باید مقایسه شود. ایران با 1.6 میلیون کیلومتر مربع مساحت در رتبه 17 و اسرائیل با 20 هزار کیلومتر مربع در رتبه 132 جهان قرار گرفته‌اند.

ایران 5 هزار کیلومتر مرز مشترک با کشور‌های همسایه دارد و اسرائیل هزار کیلومتر. این شاخص در واقع با قدرت نظامی کشور‌ها رابطه عکس دارد چرا که داشتن مرز مشترک به منزله وجود تهدید‌های نظامی بیشتر علیه کشورهاست.

مقایسه توان نظامی ایران و اسرائیل

در مورد مرز دریایی هم وضع به همین منوال است. ایران 2.4 هزار کیلومتر خط ساحلی و اسرائیل 273 کیلومتر خط ساحلی دارد. ایران در این زمینه در رتبه 41 جهان و اسرائیل در رتبه 93 ایستاده است.

داشتن آبراهه، اما به منزله قدرت نظامی بیشتر است. اسرائیل هیچ آبراهه‌ای ندارد درحالی که ایران 850 کیلومتر آبراهه دارد. یکی از مهمترین آبراهه‌های تحت کنترل ایران تنگه هرمز است که به تنهایی شاخص مهمی برای قدرت نظامی ایران به شمار می‌رود.

 

هم اکنون دیگران می خوانند -->

بیشتر بخوانید

توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 2
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 3
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 4
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 5
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 6
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 7
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 8
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 9
توان موشکی و نظامی ایران و اسرائیل در صحنه جنگ / کدام قوی تر است؟ + فیلم و جدول 10