توزیع داروهای مخدر در داروخانه‌ها و خطر تعطیلی 8000 مرکز درمان اعتیاد

به گزارش ایسنا، مرداد ماه سال گذشته بود که در جلسه 136 ستاد مبارزه با مواد مخدر توزیع متادون از طریق داروخانه‌ها به تصویب رسید و تصمیم بر آن شد که توزیع متادون از طریق داروخانه‌ها انجام شود، این تصمیم با انتقادات و ابراز نگرانی‌هایی از سوی درمانگران حوزه اعتیاد همراه بود، یکی از این انتقادات از سوی مجتبی غالبی - رئیس پیشین کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور مطرح شد به طوریکه او ضمن انتقاد نسبت به تصویب این طرح، افزایش اپیدمی اعتیاد در کشور، عدم مراجعه معتادان یقه‌سفید برای تهیه داروهای ترک اعتیاد از داروخانه‌ها بدلیل ترس از دیده شدن و... را از عوارض این مصوبه دانست.

پس از آن، اسکندر مومنی - دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر دراین‌باره گفت: در خصوص توزیع متادون، وزارت بهداشت به هر جمع بندی که برسد ما هم درباره آن هیچ حرفی نخواهیم داشت. قرار است در ستاد کمیته درمان از نمایندگان بخش‌های مختلف دعوت شود و به هر نتیجه ای که رسیدیم طبق آن عمل می‌شود.

پس از این جریانات و با گذشت حدود یک سال از تصویب این طرح، حالا ضابطه طرح توزیع داروهای مخدر در 29 شهریورماه از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ شده و به نظر قرار است که این مصوبه اجرایی شود، این درحالیست که اکنون دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور تصویب طرح توزیع داروهای مخدر توسط داروخانه‌ها را غیر علمی، غیر قانونی و صرفا مسائل مالی و صنفی می‌داند و با استناد به ماده 15 قانون مبارزه با مواد مخدر معتقد است که این طرح خلاف قانون است.

علی غلامی در گفت‌وگو با ایسنا، در این باره می‌گوید: مردادماه سال 1398 ستاد مبارزه با مواد مخدر مصوبه 136 خود را تصویب کرد؛ در بند 8 این مصوبه که به واگذاری داروهای مخدر به داروخانه‌ها به منظور جداسازی درمان و داروهای مخدر اشاره شده، آمده است: «به منظور تفکیک ارائه خدمات درمانی در مراکز درمان اعتیاد از فرآیند توزیع دارو و براساس نتایج به دست آمده از اجرای طرح آزمایشی و با هدف جلوگیری از نشت و انحراف در توزیع دارو به ویژه متادون و ساماندهی انتخاب نوع و شکل مناسب داروهای تکلیفی، مقرر شده که توزیع داروهای آگونیست و درمان اعتیاد از طریق داروخانه‌های منتخب صورت پذیرد.»

وی ادامه داد: حال آنکه در تعریفی که در ماده 15 قانون مبارزه با مواد مخدر آمده، مراکز درمان سرپایی اعتیاد اینطور تعریف شده‌اند که این مراکز، مراکزی هستند که باید دارو، پزشک، روانشناس و مددکار در آن حضور داشته باشد. حال مشخص نیست که چرا ستاد مبارزه با مواد مخدر خلاف قانون عمل کرده و بدون انجام کار کارشناسی، این طرح را به تصویب رساند. این طرح به هیچ عنوان گردش کاری در کمیته درمان ندارد و مصوبه هم در کمیته ندارد و هیچ زمان طرح پایلوت برای این تصمیم ملی انجام نشده است. 

دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور ادامه می‌دهد: در متن مصوبه، ستاد مبارزه با مواد به سازمان غذا و دارو دو ماه فرصت داد تا ضابطه اجرای این طرح را ارائه کند، اما پیرو اعتراضات گسترده پزشکان درمانگر اعتیاد، سازمان نظام پزشکی، مرکز ملی مطالعات اعتیاد و کنگره بین المللی اعتیاد و انجمن روانپزشکان کشور جلسه‌ای در مهرماه سال 98 در هیات رئیسه مجلس با حضور نایب رییس مجلس جناب دکتر مصری و رئیس کمیسیون اجتماعی، نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان، دکتر جان بابایی، دکتر شانه‌ساز و مدیرکل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر و رئیس سازمان بهزیستی کشور برگزار شد؛ در آن جلسه دکتر شانه‌ساز و دکتر جان‌بابایی اعلام کردند که «ما علت تدوین چنین مصوبه‌ای با این کیفیت را نمی‌دانیم و قرار بوده است که مصوب شود طرح به صورت پایلوت در مناطق کمتر برخوردار اجرا شود».

غلامی می‌افزاید: در آن زمان حتی مجلس شورای اسلامی نیز به طرح توزیع داروهای مخدر توسط داروخانه‌ها ایراد گرفت و اینطور مطرح کرد که در مصوبه آمده است که پایلوت این طرح اجرا شده، پس نتایج طرح آزمایشی کجاست؟ و چگونه ممکن است یک طرح در سطح ملی اجرا شود ولی جایی پایلوت نشده باشد. لذا در آن زمان به دنبال اعتراضات وارده، اعلام شد که این طرح اجرا نمی‌شود.

وی می‌گوید: البته در این زمینه طرحی آزمایشی نه به شکل عرضه دارد به بیمار بلکه فقط توزیع در بین مراکز در استان قم و فارس و با رویکرد توزیع داروهای مخدر اجرا شد که براساس آن کلینیک‌های درمان اعتیاد این دو استان، به جای دریافت دارو از معاونت دارو و غذای دانشگاه‌ها، داروها را از داروخانه‌های منتخب دریافت می‌کردند که این طرح پایلوت هم مسائل و مشکلاتی را به همراه داشت؛ یکی از این مشکلات این بود که به دلیل اینکه داروخانه‌ها بخش خصوصی به فکر سود شخصی هستند، بی‌کیفیت‌ترین برندهای دارویی با تخفیفات زیاد را خریداری می‌کردند، اما دانشگاه‌های علوم پزشکی که به فکر سود نبودند برای رعایت حال بیماران بهترین نوع داروها را خریداری می‌کنند.

دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور یادآور می‌شود: در نهایت ضابطه این طرح در 29 شهریورماه توسط سازمان غذا و دارو ابلاغ شد و این مصوبه اجرا می‌شود.

وی در ادامه نسبت به اجرای این طرح ابراز نگرانی می‌کند و به تشریح برخی از عوارض احتمالی اجرای این طرح می‌پردازد: در صورت اجرایی شدن این مصوبه، داروخانه‌ها داروهای مخدر را از شرکت‌های پخش دارویی خریداری خواهند کرد (که هیچ نظارتی هم از نظر کیفیت دارو وجود نخواهد داشت) و آن را باید مستقیما به معتادان توزیع و به فروش برسانند.

غلامی با بیان اینکه در حال حاضر 11 هزار و 253 داروخانه در کشور وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: سودی که تاکنون دانشگاه‌های علوم پزشکی از پخش داروهای مخدر دریافت می‌کردند سالیانه حدود 600 میلیارد تومان بود. حال جای سوال دارد که با اجرای این مصوبه که قرار است داروخانه‌ها به جای دانشگاه‌های علوم پزشکی داروها را توزیع کنند، دانشگاه‌های علوم پزشکی در این وضعیت اقتصادی نابسامان، چطور می‌خواهند این سود را به 400 داروخانه منتخب در سراسر کشور واگذار کنند؟. با اجرای این مصوبه 3 درصد از داروخانه‌ها از این طرح استفاده می‌کنند و 97 درصد داروخانه‌های دیگر نیز به دنبال مسائل احتمالی اجرای این طرح بدنام خواهند شد، چراکه پس از اجرای این مصوبه با موضوع نشت داروها مواجه خواهیم شد. این درحالیست که هنوز اتفاقات پیش آمده بر سر مسائل داروی ترامادول از یاد مردم نرفته است.

به گفته دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور و براساس تحقیقات انجام شده توسط مرکز ملی مطالعات ایران، 18 تا 23 درصد اعتیاد اول جوانان مربوط به ترامادول است.

وی در ادامه درباره عوارض دیگر طرح توزیع داروهای مخدر توسط داروخانه‌های منتخب به معتادان توضیح می‌دهد و می‌گوید: بیماران به این علت به مراکز درمان اعتیاد مراجعه و خدمات روانشناسی دریافت می‌کنند که بتوانند داروهای مخدر خود را دریافت کند، در واقع توزیع دارو طعمه‌ای است برای شکار بیماران که هدف نهایی درمان، خدمات روانشناسی و درمان عدم مهارت‌های زندگی آنهاست، زمانی که این طعمه (توزیع دارو توسط مراکز درمان اعتیاد) از بین برود، مراکز درمان اعتیاد ناکارآمد خواهند شد و دیگر برای درمان‌های روانشناختی به این مراکز مراجعه نخواهند کرد.

دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی مراکز سرپایی درمان اعتیاد کشور با بیان اینکه در حال حاضر 8000 مرکز درمان اعتیاد سرپایی در سراسر کشور فعالیت دارند که حدود 30 هزار نفر در این مراکز مشغول به کار هستند، می‌افزاید: عادلانه نیست که به خاطر سود 400 داروخانه، 30 هزار نفر بیکار شوند.

غلامی همچنین ریزش مراجعه معتادان به مراکز درمان اعتیاد، نشت دارو از داروخانه‌ها، نبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری، عدم مراجعه معتادان یقه سفید برای تهیه داروهای ترک اعتیاد از داروخانه‌ها بدلیل ترس از دیده شدن و... را از دیگر عوارض اجرای مصوبه توزیع داروهای مخدر توسط داروخانه‌ها عنوان می‌کند.

انتهای پیام