توسعه جنگل کاری نیازمند کاشت حداقل 5 میلیارد درخت

بر اساس آمار‌های منتشره توسط بانک جهانی، مساحت جنگل‌های ایران طی 20 ساله منتهی به سال 2021 با رشد 15 درصدی به 10.7 میلیون هکتار افزایش یافته، درحالیکه سال 2001 مساحت مناطق جنگلی در ایران 9.3 میلیون هکتار بوده است.

ایران میان 227 کشور و منطقه خودمختار در جهان در رتبه 18 از نظر افزایش پوشش جنگلی خود قرار گرفته است که براین اساس 87 کشور از جمله ایران توانسته‌اند پوشش جنگلی خود را طی دو دهه گذشته افزایش دهند و از طرفی 95 کشور نیز با کاهش مساحت جنگل‌های خود مواجه شده‌اند.

براساس این گزارش اجرای ماده 22 قانون هوای پاک و ماده 15 قانون افزایش بهره وری نیازمند استمرار طرح کاشت یک میلیارد درخت است تا بتوانیم بدین ترتیب سرانه جنگل در کشور را افزایش دهیم. گفتنی است که طبق برآورد‌های صورت گرفته تمام ظرفیت‌ها را برای اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت سنجیده‌ایم و برآورد شده برای دستیابی به سرانه 2500 متر مربع جنگل به ازای هر نفر بر اساس ماده 15 قانون افزایش بهره‌وری، دو میلیارد و 800 میلیون اصله نهال باید در کشور کاشته شود. اما اجرای ماده 22 قانون هوای پاک مستلزم استمرار طرح کاشت یک میلیارد درخت طی حداقل 5 برنامه است.

در سال نخست کاشت یک میلیارد درخت سرانه جنگل به بیش از 18 صدم رسید

سیدهاشم موسوی نژاد رئیس جنگل‌های خارج از شمال کشور گفت: بنابر آمار مجموع جنگل‌های کشور 14 میلیون و 250 هزارهکتار است که بدین ترتیب سهم جنگل‌های هیرکانی 2 میلیون هکتار، زاگرس 6 میلیون و 100 هزارهکتار، ارسباران 200 هزارهکتار، جنگل‌های حرا خلیج فارس یک میلیون و 850 هزارهکتار و جنگل‌های ایرانی و تورانی 4 میلیون و 100 هزارهکتار است.

او سرانه فضای سبز کشور را یک هزار و 670 متر مربع اعلام کرد و افزود: طبق آمار، سرانه جنگل در جهان 6 هزارمتر مربع و آسیا 7 هزارمتر مربع است. همچنین سرانه فضای سبز شهری ما 10 متر مربع، آسیا 25 متر مربع و متوسط جهانی 20 متر مربع است، درحالیکه استاندارد جهانی 30 متر مربع است.

موسوی نژاد ادامه داد: بنابر ماده 15 افزایش قانون بهره وری قرار است سرانه جنگل اعم از فضای سبز، پوشش جنگل داخل و خارج از شهر از 17 صدم به 25 صدم برسد. ضمن آنکه طبق ماده 22 قانون هوای پاک سرانه فضای سبز شهری از 10 متر مربع به بالای 15 هزار متر مربع در شهر‌های بالای 50 هزارنفر جمعیت باید برسد که بدین ترتیب 185 شهر دارای جمعیت 48.5 تا 50 هزارنفری است.

رئیس جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها با تاکید بر توسعه جنگل کاری افزود: اگر بخواهیم به متوسط سرانه فضای سبز آسیا برسیم، در سطح 45 میلیون و 305 هزارهکتار جنگل کاری باید ایجاد کنیم که بدین ترتیب 18 میلیارد اصله درخت باید کاشته شود که به این هدف در بلندمدت هم نمی‌توان فکر کرد، همچنین برای رسیدن به فضای سبز جهانی که 6 هزارمترمربع و آسیا 7 هزارمتر مربع است، 36 میلیون هکتار باید جنگل کاری شود که برای دستیابی به این هدف 14 میلیارد اصله درخت نیاز داریم که به راحتی امکان پذیر نیست. اما برای رسیدن به فضای سبز شهری متوسط جهانی 170 هزارهکتار جنگل کاری نیاز داریم که بدین منظور 68 میلیون اصله نهال باید کشت شود.

موسوی نژاد با بیان اینکه امکان دستیابی به متوسط فضای سبز جهانی و اجرای قانون هوای پاک و ماده 15 افزایش بهره وری در کشور وجود دارد، گفت: برای تعیین تکلیف ماده 15، 7 میلیون و 55 هزارهکتار درختکاری شدنی است و برای تحقق این امر 5 برنامه مشابه کاشت یک میلیارد درخت نیاز داریم، همچنین برای ماده 22 قانون هوای پاک 24 هزارهکتار جنگل کاری با حدود 9 میلیون و 600 هزار اصله درخت کاری نیاز داریم که در سال نخست شدنی است.

رئیس جنگل‌های خارج از شمال کشور ادامه داد: در سال نخست کاشت یک میلیارد درخت در راستای برنامه ماده 15 قانون افزایش بهره وری، سرانه جنگل از 17 صدم به بیش از 18 صدم رسید که تحقق افزایش سرانه جنگل نیازمند منابع و اعتبارات دولت است.

با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و متوسط بارش سالانه 200 تا 250 میلی متر و افزایش دمای هوا، امکان کاشت درخت و جنگل کاری در مناطق بیابانی و کویری وجود ندارد.

توسعه جنگل‌ها طی برنامه‌های اول تا ششم مورد بی توجهی قرار گرفت

براساس گزارش سازمان فائو به طور میانگین سالانه 5 میلیون هکتار از جنگل‌های جهان از سال 1996 تا 2016 در جهان از بین رفته است که نشان دهنده بی توجهی به این حوزه است. یکی از دغدغه‌های کشور‌های جهان، عواقب ناگوار تغییرات اقلیمی است و اگر این پدیده کنترل نشود، پیامد آن برای برخی کشور‌ها از جمله ایران بدلیل شرایط جغرافیایی شدیدتر است.

نقی شعبانیان معاون سازمان امور جنگل‌ها گفت: بنابر آمار در کشور ما 14.3 میلیون هکتار جنگل داریم که براین اساس سرانه جنگل در کشور 1700 متر مربع یا 17 صدم هکتار است، درحالیکه متوسط سرانه جنگل در دنیا 6 هزارهکتار و متوسط آسیا 7 هزارهکتار است که این امر نشان می‌دهد با متوسط سرانه دنیا اختلاف زیادی داریم.

به گفته او، بنابر ماده 15 قانون افزایش بهره وری سرانه جنگل کشور باید به 2500 متر مربع برسد که در این راستا کشور نیاز به برنامه ریزی دارد. گفتنی است سال 89 که این قانون تصویب شد، طی 10 سال قرار بود که به سرانه جنگل 2500 متر مربع برسیم که با اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت این امکان وجود دارد که سرانه جنگل ظرف مدت 4 سال به 1900 مترمربع برسد و برای تحقق 2500 متر مربع نیازمند استمرار طرح کاشت میلیارد درخت هستیم تا عقب افتادگی‌های اخیر جبران شود.

شعبانیان ادامه داد: بنابر آمار از سال 68 تاکنون حدود 2 میلیارد و 800 میلیون اصله نهال تولید و کاشته شد، در برنامه سال 68 تا 73، 720 میلیون اصله نهال در نهالستان‌های جنگلی تولید و کاشته شد، در برنامه دوم میزان تولید و کاشت حدود 560 میلیون اصله نهال، سوم حدود 350 تا 360 میلیون، چهارم 250 میلیون، پنجم 160 میلیون و ششم 150 میلیون اصله نهال تولید و کاشته شد که این امر نشان می‌دهد که توسعه جنگل‌ها باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

معاون سازمان امور جنگل‌ها با بیان اینکه با کاهش تولید و کاشت نهال در عرصه‌های جنگلی طی برنامه‌های اول تا ششم بر مشکلات زیست محیطی افزوده شد، افزود: توسعه صنعت، مشکلات زیست محیطی و آلودگی را افزایش می‌دهد و تولید کربن می‌کند که با توسعه جنگل کاری می‌توان توسعه کربن را کاهش داد. بنابر آمار در سال 2010 رتبه 14 تولید کربن را داشتیم که اکنون به رتبه 7 جهان رسیدیم که این امر نشان می‌دهد که به موازات توسعه صنعتی کشور، تولید کربن افزایش می‌یابد که بدین ترتیب منطقی است که در برابر ناخوشایندی‌ها باید جنگل کاری و توسعه فضای سبز داشته باشیم که براین اساس طرح یک میلیارد نقطه عطفی است.

او گفت: در راستای توسعه جنگل کاری و کاشت نهال با هدف کاهش تولید کربن حداقل 5 تا 6 میلیارد درخت باید کاشته شود، کمااینکه کشور پاکستان و ترکیه هرکدام 10 میلیارد درخت کاشته‌اند که در صورت عدم توسعه کربن اضافه، با 5 میلیارد تولید و کاشت درخت می‌توان به اهداف مدنظر دست یافت.

گفتنی است؛ توسعه طرح جنگل کاری و کاشت درخت در مناطق جنگلی، تخریب شده و بیابانی، توسعه فضای سبز و زراعت چوب نیازمند تخصیص منابع و اعتبارات لازم است تا بتوانیم گامی در راستای ارتقای سرانه جنگل به متوسط دنیا و کاهش تولید کربن برداریم.

خبرنگار: آزاده محبی