توضیح وزارت جهاد کشاورزی درباره قیمت شیرخام

به گزارش مشرق، با اعلام وزارت جهاد کشاورزی، در پی طرح برخی ادعاهای نادرست و کذب در فضای مجازی درباره تعیین قیمت جدید شیرخام، مرکز روابط عمومی و امور بین الملل وزارت جهاد کشاورزی با هدف روشنگری توضیحاتی را ارایه کرد. متن این توضیحات به شرح زیر است:

بر اساس اصلاحیه قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی، «شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی» مسئولیت تعیین و قیمتگذاری محصولات اساسی کشاورزی را بر عهده دارد و اعضای این شورا ترکیبی از نمایندگان دولت و بخش خصوصی هستند. ینابراین، تصمیم گیری برای تعیین قیمت شیرخام حسب درخواست اعضای شورا در دستور جلسه نهم شورا به تاریخ 14/04/1400 قرار گرفت و برای کمک به تصمیمگیری منطبق با واقعیتهای مرتبط با این محصول، از معاون محترم وزیر صنعت، معدن و تجارت و همچنین مدیر عامل سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان برای ارایه گزارش آنالیز قیمت تمام شده تولید شیر توسط سازمان مذکور دعوت شد. در این جلسه، نماینده سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، گزارش مربوط به آنالیز قیمت شیر، از جمله اعلام قیمت 6400 تومانی را به عنوان قیمت مورد توافق همه ذینفعان به شورا ارائه کرد و با وجود ایراد و اعتراض به قیمت اعلامی، نمایندگان دولتی عضو شورا (سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی) نیز با قیمت اعلامی موافقت کرده و در نهایت به عنوان قیمت تعیین شده از سوی شورا به تصویب رسید.

این گزارش با تاکید بر این که قیمت 6400 تومانی برای شیر با مشخصات کیفی مطرح شده در راستای تصمیم شورای قیمتگذاری و بر مبنای گزارش کارشناسی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان توسط وزیر جهادکشاورزی اعلام شده است، خاطرنشان می کند: افزایش قیمت جهانی نهادههای وارداتی (ذرت، جو و کنجاله) و همچنین افزایش هزینههای پرسنلی، کرایه حمل نهادهها و سایر اقلام هزینهای در سال جدید به همراه بروز خشکسالی بیسابقه در کشور و تورم سطح عمومی قیمتها، افزایش قابل توجه قیمت مواد علوفهای نسبت به سال قبل (جدول زیر) موجب افزایش قیمت تمام شده هر کیلوگرم شیر خام از رقم 4500 تومان در سال 1399 به بیش از 6400 تومان در خرداد سال 1400 شده است.

این گزارش می افزاید: برای محاسبه قیمت تمام شده شیر، باید تمام تمام هزینههای یک واحد گاوداری شامل گاوهای ماده شیرده و گاوهای آبستن خشک (آماده زایش)، گوسالههای نر و ماده (به اصطلاح دامهای پشت گله) محاسبه شود. یه طوری که برای مثال در یک گله 100 راسی فقط 42 تا 45 رأس از گاوها شیر تولید میکنند و بقیه گله شامل گوسالههای زیر 3 ماه، از 3 تا 12 ماه، تلیسههای 12 تا 26 ماه (گاوهای نابالغ) و گاوهای ماده آبستن سنگین و خشک (بیش از 7 ماه آبستن) غیر مولد بوده و شیر تولید نمیکنند و فقط برای دامدار هزینه دارند. همچنین برای محاسبه قیمت تمام شده شیر، ابتدا تمام درآمدهای دامداری از قبیل فروش گوساله نر و تلیسههای مازاد، گاوهای حذفی و کود دامداری محاسبه و از کل هزینهها کسر و باقیمانده هزینهها به کل تولید شیر تقسیم تا قیمت تمام شده یک کیلوگرم شیر بدست آید. لذا این که ادعا شده است سایر درآمدهای دامداری در محاسبات دیده نشده، کاملا اشتباه است.

مقایسه تغییرات قیمت اقلام خوراکی در گاوداریها (بر حسب تومان در کیلوگرم)

اقلام هزینه

1399

اردیبهشت 1400

درصد تغییرات

یونجه

35000

57000

62.9

سیلوی ذرت

9000

15000

66.7

تفاله

35000

55000

57.1

جو

21000

23000

9.5

ذرت

21000

24000

14.2

سبوس

15500

40000

158

کنجاله سویا

36000

40000

11

کنجاله تخم پنبه

55000

80000

45.5

پنبه دانه

85000

115000

35.3

مکمل شیری

125000

145000

16.0

کلش

15000

35000

133.3

این گزارش در ادامه تاکید می کند: با توجه به افزایش قیمت تمام شده شیر خام و در صورت عدم اصلاح قیمت شیر، دامداران به ازای تولید هر کیلوگرم شیر بیش از 19000 ریال ضرر می دهند که در یک گله کوچک 100 رأسی با تولید روزانه 3000 کیلوگرم شیر خام، روزانه بیش از 5 میلیون و 700 هزار تومان و ماهانه بالغ بر 171 میلیون تومان ضرر و زیان متحمل خواهند شد. به دلیل عدم توانایی دامداران در تحمل این ضرر و زیان سنگین، دامداران در چند ماه اخیر مجبور به کاهش تعداد دام گله و کشتار دامها شدهاند. به گونهای که به استناد آمار منتشر شده مرکز آمار ایران کشتار دام سبک و سنگین در 2 ماهه ابتدای سال 1400 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب 71 و 84 درصد افزایش نشان می دهد و این روند در هفتههای اخیر شدت بیشتری گرفته است.

مقایسه تعداد دام کشتار شده در کشتارگاههای کشور در دو ماه نخست سال 1399 و 1400(بر حسب هزار راس)

عنوان

دو ماه نخست سال1399

دو ماه نخست سال 1400

درصد افزایش

تعداد دام سبک کشتار شده

1201

2054

71

تعداد دام سنگین کشتار شده

141

260

84

این گزارش با اشاره به این که حذف دامهای مولد علاوه بر از دست دادن سرمایه و ذخایر ژنتیکی دامهای کشور، در مدت کوتاهی موجب کاهش تولید شیر و گوشت قرمز شده و جمعیت کل دام را به شدت کاهش میدهد، می افزاید: با توجه به فاصله نسل 3.5 تا 4 سال به هیچ وجه در میان مدت، کاهش جمعیت دام قابل جبران نبوده و کشور را با خطر کمبود شیر و گوشت مواجه خواهد ساخت. در نتیجه تأخیر در بازنگری در قیمت شیرخام باعث کاهش تولید کلیه فرآوردههای دامی میشد که در مدت کوتاهی اثر منفی آن به مصرفکننده منتقل و امنیت غذایی کشور را نیز با خطر رو به رو میکرد.

این گزارش در ادامه با یادآوری این که تا قبل از سال 1399 میلیونها دلار ارز صرف واردات 50 هزار تن کره از دیگر کشورها میشده است، تاکید می کند: با همت و سیاستگذاریهای دقیق و بلندمدت وزارت جهادکشاورزی و در راستای اجرایی کردن منویات مقام معظم رهبری و تحقق اقتصاد مقاومتی و خودکفایی کشور، تلاش کارخانجات تولید کره در کشور به بار نشست و با افتخار کره ایرانی ارزانتر از محصولات مشابه خارجی در داخل تولید شده است.

این گزارش ادامه می دهد: در این رابطه لازم به توضیح است که محصول جانبی تولید کره در کارخانجات، پودر شیر خشک بدون چربی است که میزان تولید آن بیش از مصارف داخلی است و لاجرم مازاد آن باید صادر شود. اعمال سیاست محدودیت صادرات شیرخشک و اخذ 16 هزار تومان عوارض برای صادرات هر کیلوگرم شیرخشک و همچنین اعمال ممنوعیت صادرات کره در مقابل صادرات آزاد و بدون اخذ عوارض سایر فرآوردههای لبنی، شائبه سیاست یک بام و دو هوا را در ذهن متبادر مینماید و جای این سوال اساسی است که چگونه است ینا به ادعای مطرح شده، صادرات مازاد محصول جانبی تولید کره ایرانی که شیر خشک است رانت ایجاد می کند ولی صادرات چند صد هزار تن فرآوردهای لبنی (معادل نزدیک به یک میلیون تن شیرخام در سال) بدون پرداخت عوارض صادراتی رانت محسوب نمیشود؟ مطابق ادعای برخی از افراد که خود ذینفع هستند آیا صرفا 50 هزار تن شیرخشک و 48 هزار تن کره مازاد با نهادههای وارداتی تولید شدهاند اما سایر محصولات لبنی از نهادههای وارداتی استفاده نکرده و بدون عوارض صادر نمیشوند؟

این گزارش تصریح می کند: مطابق جزء (2) تبصره (1) مصوبه شورای قیمتگذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی مورخ 14/04/1400 صادرات شیرخشک، کره و روغن حیوانی، فراوردههای لبنی و دام زنده آزاد میباشد. اما بعضی افراد مغرض آنقدر در اتهامزنی عجله کردهاند که به تبصره (2) همین مصوبه توجه ننمودهاند که اشعار میدارد «مدیریت صادرات اقلام فوقالذکر اعم از مقدار، زمان، مابهالتفاوت صادرات، اهلیتسنجی و اولویتبندی صادرکنندگان به عهده وزارت جهادکشاورزی میباشد». و این سوال مطرح است که این فرد یا افراد مطابق کدام مصوبه قانونی مطرح نمودهاند که مابهالتفاوت شیرخشک حذف شده است؟ کاملا روشن است که این گونه ادعاها برای جلوگیری از ایجاد یک فضای عادلانه و اتخاذ سیاست منصفانه برای کلیه ذینفعان بازار شیر اعم از دامداران عزیز و سایر تولیدکنندگان محصولات لبنی که با تولید کره منجر به خودکفایی و جلوگیری از واردات (با ارز ترجیحی) شدهاند، قلمداد میگردد.

این گزارش اذعان می کند: پیگیری اصلاح قیمت شیر با توجه به وظایف ذاتی و مسئولیت وزارت جهادکشاورزی در تأمین امنیت غذایی، تولید پایدار محصولات کشاورزی و در نظر گرفتن معیشت کشاورزان و دامداران با تأکید بر ضرورت اتخاذ سیاستهای مناسب و مطلوب در راستای پشتیبانی و حمایت از استمرار و پایداری تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی از جمله شیر در سالی که توسط مقام معظم رهبری مزین به نام تولید، پشتیبانیها و مانعزداییها شده است، انجام شده است در این راستا، اقتصادی کردن تولید و به دنبال آن استطاعت مالی نجیبترین قشر جامعه یعنی کشاورزان و دامداران برای افزایش انگیزه آنها و ماندن در سنگر تولید یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و بر این اساس، اتخاذ راه حلهای مناسب و به هنگام از جمله منصفانه نمودن قیمت فروش محصولات کشاورزی از جمله شیر برای جلوگیری از نارضایتیهای اجتماعی تولیدکنندگان وظیفه غیر قابل اغماض تمام مسئولین جمهوری اسلامی تلقی می شود.