جشنواره فجر قتلگاه بعضی فیلم‌ها می‌شود / اختتامیه جشنواره، عملا مراسم ختم سینمای ایران بود / جشنواره را پس می‌گیریم

رئیس کانون کارگردانان سینمای ایران نقدهای جدی را نسبت به سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر و فرآیندهایی که در این رویداد طی می‌شود و گاهی منجر به آسیب رسیدن به سینمای ایران می‌شود را مطرح کرده و وعده داده که جشنواره فیلم فجر را از گروهی که اکنون کنترل آن را در اختیار دارند، پس خواهد گرفت؛ موضع‌گیری صریح و نقادانه نسبت به مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور که با سخت‌ترین نقدها مواجه است اما از قضا متولیان فرهنگ سیاست سکوت را در قبال این نقدها در پیش گرفته‌اند.

به گزارش «تابناک»؛ مراسم شب «خسرو معصومی» که توسط کانون کارگردانان سینمای ایران که با حضور سینماگرانی چون کیانوش عیاری، مسعود جعفری جوزانی، پوران درخشنده، محمدرضا دلپاک، رضا درمیشیان، علیرضا زرین دست، حسن حسن دوست، جمال اجلالی، محمد متوسلانی، لوریس چکناواریان، حسین زندباف، حبیب اسماعیلی، علی محمد قاسمی، سعید خانی، سیامک اطلسی، شهرام اسدی، وحید موساییان، محمد متوسلانی، قدرت الله صلح میرزایی، مجید قاری زاده و... برگزار شد، عرصه نقد سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر شد.

در این مراسم که در موزه سینما برگزار شد، فیلم خرس با مجوز سازمان سینمایی به نمایش درآمد؛ فیلمی که همچنان توقیف است و محسن امیریوسفی رئیس کانون کارگردانان اشاره کرد که متولیان سازمان سینمایی اجازه داده‌اند این فیلم صرفا یک بار در این مراسم نمایش داده شود و همین موضوع را متصل به روندی کرد که منتهی به توقیف این فیلم خسرو معصومی شد. امیریوسفی در این زمینه تاکید کرد: «فیلم خرس در جشنواره فیلم فجر بود. دو سیمرغ هم گرفت اما متاسفانه نمی‌دانم چه شد که جشنواره فجر بعضی اوقات به جای آنکه فرصتی برای دیده شدن و نمایش فیلم‌ها باشد، قتلگاه بعضی فیلم‌ها می‌شود.»

گفته‌های رئیس کانون کارگردانان ناظر بر فضاسازی است که علیه شماری از فیلم‌ها پس از رونمایی در جشنواره فیلم فجر رخ داده و این اتفاق در یک دهه اخیر تشدید شده است؛ به گونه‌ای که شماری از کارگردانان ترجیح داده‌اند یا به آنها توصیه شده، برای جلوگیری از به خطر افتادن آثارشان، قید حضور در جشنواره ملی فیلم فجر را بزنند و آثارشان را مستقیم اکران عمومی کنند تا احتمال به خطر افتادن حیات آثارشان کاهش یابد و فیلم‌شان با ریسک پایین‌تر رنگ پرده را ببیند. این روند در سال‌های اخیر پررنگ‌تر شده، به گونه‌ای که وقتی یک فیلم از حضور در جشنواره صرف نظر می‌کند، این گزاره به عنوان یکی از انگیزه‌های پررنگ مطرح می‌شود.

محمدمهدی عسگرپور مدیرعامل پیشین خانه سینما و دبیر ادوار جشنواره فیلم فجر نیز به تازگی در گفت‌وگویی تلویحا به این فضا اشاره کرده بود و درباره تماشاگران جشنواره فیلم فجر گفته بود: «... بخشی هم بولتن نویس هستند و می‌آیند یک بار همه فیلم‌ها را می‌بینند و در طول سال خوراک دارند، برای اینکه چگونه می‌توانند با این سینما مقابله کنند و انگار پرونده سازی که شکل‌های مختلف در این سال‌ها داشته است...» و در واقع این وضعیتی است که سینماگران نمی‌دانند در قبالش چه روشی به جز زدن قید جشنواره ملی فیلم فجر در پیش بگیرند و از مبانی نقد جشنواره شده است.

امیریوسفی در بخش دیگری از موضع گیری‌اش در شب خسرو معصومی تاکید کرد: «جشنواره فجری که هفته پیش شاهد اختتامیه‌اش بودیم، با کمال تاسف باید بگویم مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر نبود، عملا مراسم ختم سینمای ایران بود. این را به این دلیل گفتم که کانون کارگردانان برنامه ریزی کرده تا جلسات مستمر برای آسیب شناسی جشنواره فیلم فجر بگذارد و به قول یکی از دوستان پس گرفتن جشنواره فجر که دیگر در جشنواره شاهد این اتفاقات نباشیم.»

این موضع که صریح ترین نقد نسبت به جشنواره سی و هشتم از سوی یک چهره دارای مسئولیت در سینمای ایران تا این لحظه است، نشان می‌دهد فضای جشنواره فجر در حال حاضر چه نسبتی با اهالی سینما و کانون‌های موثر قدرت در آن نظیر کانون کارگردان سینما دارد. متولیان سازمان سینمایی تا اینجا در قبال نقدها سیاست سکوت پیشه کرده‌اند؛ رویکردی که ظاهرا سیاست غالب در قبال هر بحرانی در دوران کنونی مدیریت سینماست و اگر این سیاست جواب ندهد، چند موضع‌گیری کلی چاشنی سیاست سکوت می‌شود اما بعید است در این عرصه بتوان با این رویکرد، فضا را مدیریت کرد.

باید صبر کرد و دید که آیا اهالی سینما و مجموعه‌های موثری نظیر کارگردانان سینما، همتراز موضع‌گیری‌هایشان عکس العملی نسبت به وضعیت جشنواره فجر خواهند داشت و تغییری در مدیریت و روندهای این رویداد سینمایی که برای سینمای ایران فراتر از یک فستیوال است و به اقتصاد و حیات سینمای ایران گره خورده، رخ خواهند داد؟ هفته‌های پیش‌رو، زمان دریافت پاسخ این پرسش کلیدی و سنجش نسبت مواضع اعلامی و مواضع اعمالی چهره‌های موثر سینمای ایران است.