دوشنبه 5 آذر 1403

جشنواره فیلم فجر عقب‌تر از سوگیری و شکل دهی به سینمای ایران / سیمرغ‌های فرمایشی نتیجه بی‌هویتی هستند + فیلم

خبرگزاری دانشجو مشاهده در مرجع
جشنواره فیلم فجر عقب‌تر از سوگیری و شکل دهی به سینمای ایران / سیمرغ‌های فرمایشی نتیجه بی‌هویتی هستند + فیلم

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو؛ حدود دو هفته‌ای تا برگزاری چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر باقی مانده است. جشنواره‌ای که علی رغم همه نقاط ضعف و قوت همچنان مهمترین رویداد سینمایی ایران است. در هیاهوی اخبار مختلفی که هرسال از فیلم‌ساز‌ها و آثارشان و شکل و شمایل برگزاری جشنواره به گوش می‌رسد، دست گذاشته‌ایم روی نقاطی مدت‌هاست وجاهت جشنواره و ماهیت آن را تهدید می‌کنند. در گفتگوی مفصلی که...

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو؛ حدود دو هفته‌ای تا برگزاری چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر باقی مانده است. جشنواره‌ای که علی رغم همه نقاط ضعف و قوت همچنان مهمترین رویداد سینمایی ایران است. در هیاهوی اخبار مختلفی که هرسال از فیلم‌ساز‌ها و آثارشان و شکل و شمایل برگزاری جشنواره به گوش می‌رسد، دست گذاشته‌ایم روی نقاطی مدت‌هاست وجاهت جشنواره و ماهیت آن را تهدید می‌کنند. در گفتگوی مفصلی که با محمدرضا مقدسیان روزنامه‌نگار و منتقد سینما داشتیم درباره مسائلی صحبت کردیم که جشنواره فیلم فجر را از استانداردهای یک جشنواره سینمایی دور کرده، تغییراتی بی اساس در آن ایجاد می‌کند و در آستانه چهلمین دوره به سوی کمرنگ‌شدن سوقش داده است؛

دانشجو: هر سال در آستانه جشنواره فیلم فجر، بحث‌های زیادی بین اهالی رسانه و اهالی سینما درباره مسائل و نحوه برگزاری آن شکل می‌گیرد. به نظر شما این جشنواره به عنوان مهم‌ترین رویداد سینمایی ایران، به طور کلی چه میزان به استاندارد‌های یک جشنواره سینمایی نزدیک است؟ مقدسیان: مشکل جشنواره، بحث امروز و دیروز نیست. بحث چهل دوره برگزاری جشنواره است. این جشنواره، فارغ از اینکه ما موافق یا مخالف آن باشیم، مهم‌ترین رویداد سینمایی است. اما اینکه استاندارد است یا نه باید متر و معیار مشخصی برای قضاوت داشته باشیم. جشنواره فیلم فجر جشنواره استانداردی است اگر متر و معیار آن خودش باشد. اگر در آستانه چهلمین دوره آن را قضاوت کنیم، جشنواره خوبی است، چون متر و معیاری برای مقایسه وجود ندارد، اما اگر معیار ما برای مقایسه، بررسی و واکاوی مدل برگزاری جشنواره‌های مختلف در سطح دنیا است، فارغ از اینکه کدام جشنواره و در کدام قاره است، می‌بینیم یک سردرگمی و چند پارگی در ادوار مختلف جشنواره وجود دارد.

جشنواره‌ها در دنیا در حالت کلی به دو شکل برگزار می‌شود. یک مدل مثل جایزه گلدن گلوب و اسکار به صورت اکادمی است که اعضای مشخصی تعریف می‌شوند، فیلم‌ها را می‌بینند و بعد برنده‌ها در یک جشنی مشخص می‌شوند و جوایز اهدا می‌شود. یک جنس دیگر از جشنواره‌ها این است که در یک زمان مشخص یک هفته تا ده روز دسته‌ای از فیلم‌ها را به انتخاب هیات انتخاب یا دبیر جشنواره بر مبنای سازوکار تثبیت شده‌ی غیر قابل تغییر و یک مدل فکری مشخص که بخشی سینمایی و بخشی مربوط به مطالبات اجتماعی و سیاسی است، انتخاب می‌کنند و در یک بازه زمانی مشخصی به نمایش می‌گذارند. بعد هیات داوری مشخصی آن را قضاوت می‌کند و در روز اخر برگزاری جوایز اهدا می‌شود. این رویه‌ای است که در ونیز، برلین، کن و خیلی از جشنواره‌های مهم دیگر جاری است، اما جشنواره فیلم فجر از هر کدام از این مدل‌ها یک بخشی را گرفته و نگرفته و شبیه همه آن‌ها است و شبیه هیچ کدام‌شان نیست.

در طول یک سال تعدادی فیلم در سینمای ایران تولید می‌شود. این فیلم‌ها بسته به اینکه پروانه ساخت یا پروانه نمایش دارند یا ندارند، مدیر سینمایی یا معاونت سینمایی آن دوره چه کسی است یا در فارابی چه کسی مدیریت می‌کند یا حتی دولت چه جنس تفکری را دنبال می‌کند، به علاوه همه تغییراتی که به واسطه تغییرات مختلف سیاسی، فکری و.. در ادوار مختلف رقم می‌خورد، با ضریبی قدرتند از سلیقه‌ی فردی یا گروهی، برای جشنواره انتخاب می‌شوند. بر مبنای همه این‌ها یک هیات داورانی هم در کار است که جوایز را در روز اختتامیه اهدا می‌کند.