جشن روز سینما در سالن‌های خالی

هرسال روزها قبل از رسیدن بیست و یکم شهریور که روز سینما است، گروه‌های سینمایی و مراکز فرهنگی و هنری در تکاپوی بزرگداشت این روز بودند و برنامه‌ها و جشن‌ها برای پاسداشت سینما برگزار می‌شد، اما دو سال است که قدم ویروسی سهمگین همه چیز را عوض کرده و دیگر خبری از جشن نیست و سینمایی که بهانه‌ی دورهمی می‌شد، خود تعطیل است و سینماگران زیادی دیگر در بین ما نیستند.

به گزارش ایسنا، سالن‌های سینما خالی است و فیلم دیدن‌ها مجازی شده، بسیاری از سینماگران به انزوا رفتند و همه از تحول و تغییر سینما پس از این دوران می‌گویند، اما به هر حال امروز روز سینما است و اگر چه جشنی نیست، اما فیلم و سینما فراموش شدنی نیست و باید یادش را در این دوران رکود هم زنده نگه داشت.

برای همین به سراغ چند سینماگران کرمانی رفتم و از آنها پرسیدم به عنوان یک سینماگر در آستانه رسیدن روز سینما از حس و حال و دغدغه تان در این دوران کرونا بگویید؛ پاسخ های "علیرضا فخری‌زاده"، "هادی مهدوی"، "علیرضا فدایی‌کرمانی"، "بابک دقیقی" و "مسعود اشجعی" بیان کننده‌ی حال سینما در این روزها است.

کرونا مچ سینما را خواباند

"علیرضا فخری‌زاده" کارگردان سینما که این روزها دوران نقاهت بیماری کرونا را می‌گذراند، گفت: در همین سال‌های نه چندان دور، به بهانه‌ی روز ملی سینما و به رسم سنتی که علاقمندان حوزه فیلم و سینما و به ویژه اعضای انجمن، موسسات فیلمسازی استان بنا نهاده بودند جنب و جوشی برپا می‌شد، مراسمی، نمایش فیلم یا فیلم‌هایی، بزرگداشت پیشکسوتان سینمادار و سینماگر و دعوت از میهمانان فیلمساز و دست اندرکاران فیلم‌سازی و تقدیر و تشکری از آنان، خواه هم استانی و یا غیر استانی. ارشاد در کنار مجوز برگزاری، دستی هم می‌رساند و بعضی ادارات و اسپانسرهای خصوصی هم در حد توان حمایت می‌کردند تا چراغ روز ملی سینما روشن بماند و می‌ماند.

وی ادامه داد: کرونا میهمان ناخوانده‌ای بود که از گرد راه رسید، از قضا مانند خیلی از دلسوزان فرهنگ و هنر، میانه‌اش با سینما تعریفی نداشت. آمد تا با لطایف الحیل مچ سینما را بخواباند و الحق که زورش را هم داشت، البته قبل از این خیلی مشاغل دیگر را زمین گیر کرده بود ولی سینما تعطیل‌تر شد.

فخری‌زاده افزود: وقتی فیلم دیده نشود کم کم ساخته هم نمی‌شود و اگر ساخته هم شد هرجایی نمی‌شود آن را دید مگر این‌که خودت و فیلمت سفارشی باشی که آن هم قصه‌اش جداست.

وی ادامه داد: حالا تقریبا دوسالی است که سینما خالی‌ست و با توجه به تعویق طرح صیانت، از روز ملی سینما در فضای مجازی یاد می‌شود که به نظر می‌رسد باید همین را هم شاکر بود و من و شغلم که حالا هردو کرونا زده‌ایم، در آستانه روز ملی سینما همچنان امیدواریم که عمری باقی بماند و کرونا باقی نماند و دوباره درب سالن‌های سینما به روی مشتاقان باز شود و رونقی دوباره به جان فیلم سازی بازگردد.

در دوران کرونا دو فیلم ساختم

"هادی مهدوی" سینماگر دیگری است که در پاسخ به سوالاتم گفت: روز سینما برای همه‌ی اهالی آن، یک گذر تاریخی و یا تقویمی است که مراحل زندگی سینمایی خود را مشخص می‌کنند یا حداقل برای بنده که این‌طور بوده و هست. بعضی‌ها که اقتصاد در گردش در این صنعت دارند جشن می‌گیرند و عده‌ای هم به واسطه‌ی دور بودن از صنعت و صرفا نگرش‌های آرتیستی‌ای که دارند این جشن را تماشا می‌کنند.

وی ادامه داد: شرایط کرونا باعث شد یک فرصت مشابه برای هر دو قشر به وجود آورد و هر دو قشر در خلوت خود به اندیشیدن بیشتر درمورد سینما و پیرامون آن بپردازند.

مهدوی افزود: البته بنده توانستم طی این دوسال دو فیلم تولید کنم که یکی در شهداد (مادر بزرگ خواهد مرد) و دیگری در بوشهر (مرگ غم‌انگیز پری دریایی) بود. یعنی عملا کرونا فرصت بیشتری داد تا کنش‌مندتر عمل کنم، در صورتی که قبل از آن شاید این گونه نبود و حال که به روز سینما نزدیک می‌شوم گذری جامع از عقبه‌ای که رقم زدم به دست می‌آورم و خودم را به عنوان یک سینماگر در این جشن شریک می‌دانم.

وی بیان کرد: شرایط کرونا برای بنده فرصتی بود برای نوشتن و بیشتر نوشتن و نزدیک شدن به همان فرایند صنعتی سینما، حال که شرایط تقریبا مشابه از لحاظ فیزیکی برای سینماگران به وجود آمده (خانه نشینی - قرنطینه) به نظرم جشن سینما به معنای واقعی آن، نه برای آنان که دوستان سینما و دوست دار آن هستند، بلکه برای کنش گران سینمایی یک جشن واقعی است.

سینمای ما دچار بیماری عدم تنوع است

"علیرضا فدایی کرمانی" که منتقد سینما است نیز درباره روز سینما گفت: چندین سال است که حال سینمای ما خوب نیست و انگار امیدی به بهبود وضعیت موجود نیست. سال‌هاست سینمای ما دچار بیماری عدم تنوع است، چندین سال است 80 درصد تولیدات سینمای ما محدود به ملودرام‌های سطحی و به اصطلاح کمدی‌هایی سخیف و بی‌مایه شده و انگار خبری از ساخت فیلم در ژانر کودک و نوجوان، وحشت، تاریخی، موزیکال، اکشن و... نیست.

وی ادامه داد: جدا از این نگاه صرفا کاربردی برای القای مفاهیم خاص تحت عنوان رسالت و... باعث شده که نگاه مدیران و کارگزاران این حوزه تنها نگاهی تبلیغاتی در راستای اهداف حاکمیت باشد و این درحالی است که سینما ذاتا در درجه اول هنری سرگرم کننده است که باید اوقات تماشاگران را پر کند و نگاه صرفا محتوایی باعث می‌شود که سینما کارکرد اصلی خود را از دست بدهد.

فدایی کرمانی افزود: این نگاه محتوایی که رسالت و کارکردی خاص را برای سینما تعریف می‌کند به تدریج موجب می‌شود که ریشه‌های خلاقیت در هنرمندان این عرصه خشک شود و ناخواسته نوعی خودسانسوری در میان سینماگران رخنه کند. اظهارات برخی از نمایندگان مجلس و برخی دولتی ها به سینماگران نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند که نمی‌توان امیدی به بهبودی اوضاع داشت و این در حالی است که بیشترین افتخارات هنری ایران در عرصه‌های بین المللی که موجب خروج کشور ما از انزوا و فشارهای خارجی شده در حوزه سینما است.

وی با اشاره به دوران کرونا ادامه داد: علاوه بر این، طی دوسال اخیر شیوع کرونا تاثیر فاجعه باری بر صنعت سینما داشته است، به خصوص تعطیلی سالن‌های سینما عملا چرخه اقتصادی سینما را از حرکت انداخته است. گرچه کرونا موضوعی جهانی است اما واکسیناسیون سریع و... در اکثر کشورهای دارای سینما باعث شده که این کشورها کم کم به روند عادی تولید و نمایش فیلم برگردند؛ اما داستان کرونا انگار در کشور ما داستانی ناتمام و ادامه دار است‌، به هرحال جدا از یاس و نا امیدی‌هایی که بیان شد امیدوارم سال پیش رو برای سینمای ایران سالی پر از رونق اقتصادی و تولید آثار فاخر و در شان تماشاگر و جامعه باشد و با تغییر نگاه مدیران فرهنگی و... شاهد شکوفایی و حضور فعالانه سینماگران به واقع متعهد باشیم.

سینما از این بحران عبور خواهد کرد

"بابک دقیقی" که این روزها بیشتر در فیلم‌سازی فعالیت می‌کند نیز در جواب سوالاتم این‌گونه گفت: تاریخ هنر دوران پر فراز و نشیبی را طی کرده است و در همه این ادوار علی رغم سختی‌ها، مشقات و اتفاقات ناگوار این هنر بوده که بر شرایط غالب شده و پیروز میدان بوده است. هم اکنون که یک همه‌گیری وحشتناک به نام کرونا بر زندگی مردمان تسلط پیدا کرده و تمامی بخش‌های جامعه را تحت تاثیر خود قرار داده، تولیدات هنری به طور عام و در این‌جا به طور خاص سینما هم از تبعات آن در امان نبوده است.

وی ادامه داد: در واقع در مدت شروع همه گیری بخش اعظمی از تولیدات سینمایی و سینماگران دچار خسران شدیدی شده و جبران این خسارت‌ها احتمالا زمان بر خواهد بود، اما در نهایت سینما مانند همیشه از این گردنه هم عبور خواهد کرد و در مسیر خودش قرار خواهد گرفت. کرونا نه تنها بر روی تولیدات و اقتصاد بخش زیادی از هنرمندان تاثیر گذاشت، متاسفانه در این دوران تعدادی از بهترین هنرمندان و سینماگران ایران هم به این واسطه از بین ما رفتند که باعث خسارت جبران ناپذیری شد. در مجموع قطعا سینما با تمام هزینه‌ها و مشکلاتی که در پی خواهد داشت از این بحران عبور خواهد کرد اما من تصور می‌کنم سینما با چالش‌ها و تضادهای متفاوت و جدی دیگری در آینده روبه رو خواهد بود.

امنیت شغلی در هیچ صنفی از سینما وجود ندارد

"مسعود اشجعی" دیگر کارگردان کرمانی نیز گفت: سینمای ایران قبل از آمدن کرونا، دچار ویروس‌های مخرب و متعدد دیگری شده بود که کرونا به تعبیر ستاره سابقش در مقابل آنها کروناز به نظر می‌رسید، از ضعف مدیریت سیاست زده‌ی مدیران ترسو و بیسواد رسانه‌ای در سینما گرفته تا اظهارنظر و دخالت تخریبی مسئولین غیرسینمایی و ارگانی در امور سینمایی؛

این کارگردان با اشاره به پول‌های کلان ارگانی و نفتی در سینما گفت: مبالغ کلان اختلاس با هدف پولشویی که باعث بالا رفتن بی‌رویه و غیر معمول هزینه‌های تولید و به تبع آن ورشکستگی و استیصال بخش خصوصی وسینمای واقعی ما شده است.

وی افزود: ممیزی‌های وحشتناک و غیرطبیعی که در اثر ترس ممیزان از مورد مواخذه قرار گرفتن در مقابل مسئولینی که خود دچار توهم توطئه بودند تا خودسانسوری سینماگرانی که از ترس نابود نشدن دست به نابودی ایده‌هایشان زدند باعث شده تا سینمای ایران خالی از جاذبه و منحصر به یکی دو ژانر بی‌خطر شود و سالن‌های سینما خالی از تماشا و تماشاچی باشد.

اشجعی همچنین ادامه داد: خانه نشینی بسیاری از صاحبان تجربه و اندیشه در سینما باعث شده بسیاری از استعدادهای خلاق سینما پشت درب بسته تهیه کنندگان متصل بمانند و خیلی ازسینماگران محتاج به نیازهای اولیه زندگی باشند و امنیت شغلی در هیچ صنفی از سینما وجود ندارد.

وی بیان کرد: آن‌چه سینما را در مقابل این همه تخریب‌چی همچنان زنده نگاه داشته چیزی نیست جز عشق که تنها حقیقت زندگیست.