جلیلی در مناظره: رشد 8 درصدی اقتصاد یک ضرورت است

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، اولین مناظره‌ی انتخاباتی ریاست جمهوری شامگاه دوشنبه 28 خردادماه با موضوع اقتصادی برگزار شد. در ابتدا چندین سوال از سوی کارشناسان به شرح زیر مطرح شد و نامزدها در بخش اول به این سوالات پاسخ دادند.

- دانش‌جعفری: آیا دولت شما آنچه در برنامه هفتم پیش بینی شده را قبول دارد؟ - غضنفری: هر سال در دولت شما چقدر سرمایه‌گذاری می شود، از کجا؟ و نقش بخش خصوصی چیست؟ - مظاهری: برای تامین رشد هشت درصد سرمایه‌گذاری همیشه امکان خوبی بوده است؛ برنامه شما برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی و هدایت آن و البته درچارچوب قانون مصوب مجلس و مجمع تشخیص چیست؟ - فولادگر: چه برنامه‌ای دارید که بحث سند راهبردی توسعه صنعتی در کشور تهیه، تدوین و ابلاغ شود؟ - پورمحمدی: برای بهبود فضای کسب و کار و ارتقای جایگاه کشور در فضای کسب و کار چه میکنید؟ - مروی: برای تامین نهاده‌ها باید ثبت سفارش شود؛ تقاضا برای ارز وارداتی زیاد است و اینها باید 6-7 ماه در نوبت بمانند؛ صادرکننده هم برایش نمی‌صرفد و انگار به او 30-40 درصد مالیات می‌بندیم. برنامه شما برای بحث پیمان‌سپاری ارزی چیست؟ - نجفی‌عرب: برنامه مشخصی درباره ثبات‌بخشی به اقتصاد کلان کشور که فعالان اقتصادی بتوانند در وادی این ثبات که ایجاد می‌شود، برنامه مشخصی داشته باشند چیست؟ امروز واقعا در این زمینه دچار مشکلیم. صبح بلند می‌شویم می‌بینیم تورم و نرخ ارز و ... تغییر کرده است.

***

سعید جلیلی نامزد انتخابات ریاست جمهوری طی سخنانی ضمن تبریک عید قربان بیان کرد: دو ایراد به این سوالات وارد است؛ اگر چیزی قانون می‌شود و باید انجام شود، در چنین سطحی نباید در آن تردید ایجاد کرد. اگر سخن از رشد 8 درصدی داریم، این یک ضرورت است ضمن اینکه در قانون هم آمده است.

وی افزود: مردم باید بتوانند انتخاب کنند که چه کسی می‌تواند این ضرورت را انجام دهد. نکته بعدی این است که معمولاً در برنامه برای تحقق رشد، عوامل متعدد وجود دارد و فقط سرمایه مطرح نیست. اینکه رشد را منوط به سرمایه کنیم، ناقص است. چرا که می‌دانیم رشد عوامل مختلف از جمله رشد، مدیریت سرمایه، استفاده از نیروی انسانی است و فناوری است. بعضاً یک فناوری می‌تواند رشد را جهش دهد.

.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: اگر می‌گوییم قرار است رشد 8 درصدی داشته باشیم و این در برنامه هفتم هم آمده، از دولت خواسته شده که برای اجرای آن حدود 47 برنامه تهیه کند و روز آغاز برنامه، باید برنامه‌نویسی‌ها برای اجرای برنامه هفتم شروع شود. اگر هنوز در اصل این موضوع تردید داشته باشیم، رشد محقق نمی‌شود.

جلیلی اظهار داشت: امروز این رشد 8 درصد محقق می‌شود به‌شرطی که کار را از فردای انتخابات شروع کنیم اما باید بدانیم باید فرصت‌های کشور شناخته شود. ما که در شعارمان می‌گوییم یک جهان فرصت داریم، واقعی است و باید شناخته شود. می‌توان جهش داشت و رشد 8 درصدی را در برنامه پنج‌ساله محقق کند اما صرفاً با جذب سرمایه انجام نمی‌شود، بلکه نیازمند مدیریت و مشارکت دادن آحاد جامعه هم هست.

وی عنوان کرد: دولت باید نقش‌آفرین باشد و برای هرکس از آحاد جمعیت کشور که استعداد و امکان دارد، بستر نقش را فراهم کند. این کار ممکن است و می‌توان این را اجرا کرد.

لازمه‌ی رشد هشت درصدی دیدن فرصت‌هاست

جلیلی در بخش دوم مناظره که به بیان سخنان خود و نقد دیدگاه سایر نامزدها تعلق داشت، گفت: لازمه‌ی رشد هشت درصدی دیدن فرصت‌هاست. البته باید اولویت وجود داشته باشد؛ اگر می‌گوییم باید صادرات و ارزآوری داشته باشیم باید تبدیل شود به مأموریت همه دستگاه‌ها نه‌اینکه فقط چند پروژه شود. ظرفیت اساتید و دانشگاه‌ها را چطور استفاده کرده و چه ماموریتی برایشان تعیین کردیم؟ امروز با فناوری که در کشور داریم، می‌توانیم موفقیت‌های بزرگ داشته باشیم. همان کسی که می‌گفت فشار حداکثری، بعد از گذشت زمان، گفت آن فشار حداکثری شکست فاحش خورد.

وی عنوان کرد: با برنامه‌ریزی و نگاهی که شهید رئیسی داشت، همان کسانی که زمانی گفته می‌شد با ما روابط نخواهند داشت مگر با فلان قرارداد، ولی آمدند و همکاری راهبردی با شما می‌کنند. نمی‌گویند اول باید فلان موضوع انجام شود. آمریکا می‌گوید یک بشکه نفت نباید فروخته شود ولی امروز از ایران نفت خریداری می‌شود. اگر فرصت‌ها را نبینیم موفقیت‌ها به‌دست نمی‌آید.

.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: شما باید بسته‌ی مجوزها را آماده کرده باشید که اگر کسی خواست سرمایه‌گذاری کند در درون سازوکار اداری گیر نکند. اگر سازوکار درستی وجود نداشته باشد، صادر کننده و وارد کننده دچار مشکل می‌شود؛ برای این موضوع ده‌ها ساعت جلسه گذاشتیم.

جلیلی بیان کرد: برخی ایرادات در تخصیص ارز وجود دارد که اگر درست کنیم، مسئله حل می‌شود. بدانیم که اولویت‌ها باید مشخص باشد. اگر هر روز سرمایه بیاید و درآمد زیاد شود ولی این دچار نشتی‌هایی باشد حتماً شکل نمی‌گیرد. برخی درباره موضوع انرژی می‌گفتند 3-4درصد پرتی وجوددارد؛ مجموع این پرتی‌ها در سال به چند میلارد دلار می‌رسد.

وی خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهور باید فرصت‌ها را بشناسد و نقص‌ها را رفع کند.

***

بخش دوم مناظره با طرح سوالاتی به شرح زیر از سوی کارشناسان به پیش رفت:

- محمدجواد ایروانی: برای جهش تولید و سرمایه‌گذاری و مشارکت آحاد مردم چه الگوها و برنامه‌های مشخصی دارید؟ - خوش‌چهره: رویکرد رئیس جمهور برای تاکید روی طرح‌های مردمی کردن اقتصاد چیست؟ - فولادگر: سیاستهای اصل 44 برای تغییر ریل اقتصاد کشور و انتقال از اقتصاد دولتی به وضعیتی بود که دولت نقش خودش را نظارت و تنظیم‌گری داشته باشد. چه اتفاقاتی افتاد که سیاست‌ها جامع و خوب اجرا نشد؟ چرا فقط سراغ واگذاری‌هایی رفتیم آنهم با نگاه درآمدی؟ و توانمندسازی بخش خصوصی و تعاونی و ایجاد رقابت و رفع انحصار و آماده کردن محیط کسب و کار برای حضور مردم انجام نشد؟ - پورمحمدی: تدبیر شما برای اینکه دست بخش خصوصی باز شود و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی در بازار رقابت محدود شود چیست؟ - باهنر: خصولتی‌ها نه دولتی‌اند و نه خصوصی؛ برای اینکه این بنگاه‌های خصولتی را از این چرخه اقتصاد هم بهره‌وری‌شان را بالا ببریم و هم به مردم واگذار شود چه برنامه‌ای دارید؟ - دانش‌جعفری: نقش شبه‌دولتی‌ها پررنگ است و واگذاری‌ها به‌جای اینکه به مردم و بخش خصوصی واقعی باشد به شبه‌دولتی‌ها واگذار شده است. منابع اینها هم غیرمستقیم ربط به دولت یا بخش عمومی دارد. از نظر شما در صورتی که بخواهید برنامه اقتصادی در کشور پیاده کنید، نقش شبه‌دولتی‌ها را در واگذاری‌ها چطور می بینید؟ سیاست شما برای استفاده از منابع مردم در اقتصاد چیست؟

انتخابِ رئیس‌جمهور و رویکرد او اهمیت دارد

جلیلی در بخش سوم سخنانش در این مناظره اظهار داشت: مباحثی که مطرح شد، به انتخاب مردم کمک می‌کند. مهم است چه رویکردی می‌خواهد کشور را اداره کند. آقای پورمحمدی گفت چرا برنامه ششم اجرا نشد؟ چون دولتِ اولی که شما در آن حضور داشتید، اعتقادی به آن برنامه نداشت. اولین بار بود که دولت گفت من برنامه نمی‌نویسم و مجلس برنامه را نوشت. آن دولت به مجمع تشخیص نامه نوشته بود که اگر فلان توافق امضا نشود حقوق اسفند 97 را نمی‌توانیم بدهیم؛ هنوز هم امضا نشده و الان سال 1403 است. اما رویکرد دیگر، رویکرد شهید رئیسی است که خیلی از کارهایی که آن‌ها می‌گفتند انجام نمی‌شود را انجام داد.

جلیلی بیان کرد: سوالاتی که کارشناس گفتند فرع بر یک اصل است. اگر دولت شناخت نداشته باشد چه بخش خصوصی باشد چه بخش دولتی یا چه بین این‌ها، سواستفاده شکل می‌گیرد و ناکارآمدی بروز می‌یابد.

.

وی گفت: بنده به یک کارخانه در لرستان رفتم که 1200 کارگر داشت ولی به‌نحوی واگذار شده بود که چون خریداران اهلیت نداشتند، الان فقط چند نگهبان آنجا حاضر بود. هم‌چنین به آذرآب رفتیم و می‌گفتند 3000 تن تولید داشته ولی این تولیدات بعد واگذاری به 70 تن رسید. در هپکو نیز مشابه این رخ داد. این برای دولتی است که نداند چه کار می‌کند ولو شکل ظاهرش درست باشد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: اینجاست که انتخاب اهمیت می‌یابد. اینجا باید کسی انتخاب شود که بداند از فرصت‌ها چطور باید استفاده شود. موضوع اهلیت در واگذاری مهم است و باید بدانیم فقط سرمایه مهم نیست؛ ممکن است مقاصد دیگری داشته باشد.

جلیلی اضافه کرد: دولت مقتدر، مُشرف به مسائل و آگاه، باید بداند آنچه که می‌گذرد چیست.

مردم در انتخاب با دو نگاه مواجه هستند

جلیلی در بخش چهارم مناظره که به بیان دیدگاه‌های خود و نقد دیگر کاندیداها اختصاص یافته بود، خاطرنشان کرد: مردم در انتخاب بین این هستند که یک نگاه حداقلی است و شک کنیم که می‌شود کار بزرگ انجام داد یا نه و دیگر اینکه می‌توان جهش داشت؟

نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: آیا برای فرصت‌ها برنامه‌ریزی کردیم و نشد؟ مثلا دانشگاه‌ها چه نقشی دارند؟ آیا برای دانشگاه ماموریت تعریف شده و یا اینکه دانشگاه محلی برای تدریس و گذراندن درس است؟ باید از علم و آگاهی استفاده کرده و رشد داد.

جلیلی تصریح کرد: امروز روستاها امکاناتی دارند و آیا برنامه داریم که از آن برای جهش کشور استفاده کرد؟ آیا هر روستا نمی‌تواند یک سلول برای جهش باشد؟ دولت چه نقشی در این زمینه دارد؟

.

وی اظهار داشت: دولت نباید به مردم با عنوان قلک نگاه کند. در سال 1399 در قضایای بورس به رئیس‌جمهور وقت نامه داده و گفتم این کار مشکل‌آفرین خواهد بود و اتفاقاً بازار سرمایه باید بستری باشد که مردم وارد ان شوند.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: اگر انضباط مالی داشته نباشیم، این مشکلات شکل می‌گیرد؛ مردمی سازی یعنی هر ایرانی بتواند نقش‌آفرینی کند و وقتی یک بانک خصوصی خلق پول می‌کند که 6.7 درصد تورم کشور را می‌افزاید، در حالیست که 50 درصد از مردم تسهیلات نگرفته‌اند.

***

بر اساس این گزارش، سوالات مرحله سوم کارشناسان به شرح زیر است:

- مصباحی مقدم: یکی از مشکلات جامعه ما تورم مزمن در نرخ بالاست؛ 6 سال است تورم 40 درصد و بالاتر داریم. شما با این تورم مزمن چگونه می خواهید برخورد کنید؟ - طهماسب مظاهری: ریشه اصلی رشد نقدینگی تحمیل دولت به بانک‌هاست. در صورتی که مردم شما را انتخاب کنند چه برنامه‌ای برای کنترل و مهار کسری بودجه و مهار تورم در حدودی که در برنامه هفتم پیش بینی شده دارید؟ - محمدجواد ایروانی: برای تنظیم نقدینگی به تولید چه برنامه‌ای دارید؟ - پیمان قربانی: (با اشاره به ناترازی بانکها با توجه به سیاستها و تکالیفی که به آنها محول شده است)؛ برنامه شما با توجه به تاکید برنامه هفتم بر کاهش ناترازی بانکها، برای اصلاح نظام بانکی و احیای بانک‌های ناتراز و حل و فصل بانکهایی که قابلیت احیا ندارند چیست؟ - مهدی غضنفری: درباره افزایش نقدینگی گفته شده که موجب تورم می‌شود. در اقتصاد کلا پارامترها با هم بده‌بستان دارند و نمی‌شود فقط یک پارامتر را چسبید. شما چگونگی نقدینگی را مهار می‌کنید در حالی که نقدینگی که روغن چرخ‌د‌نده‌های تولید است را تامین می‌کنید؟ - محمدرضا پورابراهیمی: راهکارهای شما با فرض استقرار تحریم‌ها، برای ناترازی بودجه به‌عنوان اصلی‌ترین موضوع و مولفه اثرگذار بر شاخص‌های اقتصادی کشور چیست؟

امکان کنترل تورم وجود دارد

جلیلی در بخش پنجم این مناظره در پاسخ به این سوالات عنوان کرد: تورم برای مردم آزاردهنده است؛ مانند کرونا هم نیست که شناخته نشده باشد و درمانش آن‌طور باشد. راه‌حل‌های این موضوع روشن است و بسیاری از کشورها آن را انجام داده‌اند.

وی بیان کرد: امکان کنترل تورم وجود دارد؛ اولین بحث این است که باید حاکمیت ریال تقویت شود. باید گردش پول و حرکت در مسیر اقتصاد کشور باید مورد دقت قرار بگیرد که به کجا می‌رود تا بتوان آن را مدیریت کرد.

.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: برای حاکمیت ریال باید بتوانیم سامانه‌هایی که لازمه‌ی حاکمیت ریال است، مانند سامانه‌های مودیان، جامع تجارت، املاک و اسکان و رفاه ایرانیان با هم مرتبط شوند تا در موضوع حاکمیت ریال تفوق داشته باشیم.

جلیلی خاطرنشان کرد: آن‌جاست که باید دو ناترازی را حل کرد. یکی ناترازی بانک‌ها و یکی ناترازی بودجه. رئیس‌جمهور باید برای ناترازی بودجه محکم بایستد و مراقب باشد منابع هرز نرود و بلکه منابع افزایش داشته باشد. باید این موارد بررسی شود تا منابع را از هرز رفتن صیانت کرد و ارتقا داد.

وی اظهار داشت: موضوع بعدی ناترازی بانک‌هاست؛ بانک‌هایی که خلق می‌کنند باید دید این خلق پول در چه جهتی است و نمی‌شود این خلق پول در منافعی که خودش می‌خواهد، باشد. یک دلیل تورم، ناشی از شوک بازار ارز است.

فرآیند تخصیص و تأمین ارز باید بروز باشد

نامزد انتخابات ریاست جمهوری در بخش ششم سخنانش در مناظره بیان کرد: بخش مهم تورم کشور به‌ویژه در سال‌های اخیر ناشی از قیمت ارز است؛ هر وقت قیمت ارز بالا رفته اثر خود را بر سایر کالاها گذاشته و مردم از آن متأثر شدند. باید دید دولت اینجا چه نقشی دارد؛ آیا این موضوع راه‌حل دارد؟

جلیلی گفت: ما بررسی مفصلی در این زمینه داشتیم و باید بتوان بازار ارز را که تأثیر مستقیمی بر تورم و کالاها دارد، مدیریت شود و آن‌وقت بسیاری از تورم کنترل می‌شود.

وی اظهار داشت: امروز مصارف و منابع ارزی داریم ولی منابع ارزی ما بیشتر است اما این باید اولویت‌بندی شود و اولویت‌ها باید مشخص شود و دید که مصارف به آن سمت می‌رود یا نه. برخی وقایع مانند دبش و غیره ناشی از این بود که منابع و مصارف هماهنگ نبود.

.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: باید فرآیند ثبت سفارش و تخصیص و تأمین ارز به‌قدری بروز باشد که فاصله نیفتد و فاصله زمانی بین تخصیص و تامین وجود نداشته باشد که به بازار ارز شوک وارد کند. باید معاملات به بازارهای اصلی بیاید و دولت شهید رئیسی این کار را محقق کرد. سال گذشته قیمت لاستیک افزایش 200 درصدی وجود داشت و مشخص شد که ارز تخصیص داده نشده بوده و البته دیدم که بانک مرکزی تخصیص داشته ولی فرآیند مدیریتی طی نشده بود. باید فرآیندها تا نتیجه دنبال شود.

مردم باید ببینند که رئیس‌جمهور چه مسیری را پیش می‌گیرد

جلیلی در بخش پایانی این مناظره و جمع‌بندیِ سخنان خود، عنوان کرد: مردم عزیز ما حرف‌ها را شنیدند؛ باید دقت داشت که رئیس‌جمهور در 4 سال آینده که زیربار مسئولیت می‌رود اگر دچار روزمرگی باشد و برخی مشکلات را حل کند یا اینکه نه‌تنها از این مشکلات عبور کند بلکه کشور را جهش دهد.

وی بیان کرد: لازم است که در ایام انتخابات از دیدگاه‌ها و برنامه‌ها تشخیص داده شود که چه کاری صورت خواهد گرفت. رئیس‌جمهور باید چند موضوع را جدی مورد توجه قرار دهد و روزانه پیگیری کند که منجر به جهش کشور شود. لازمه‌ی این جهش این است که رئیس‌جمهور باید اولویت مشخص داشته باشد و بداند علت مشکلات چیست و بداند چه مشکلاتی وجود دارد و به اولویت‌ها برسد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: باید فراتر از حل این موضوع از جمله تورم و غیره، در چارچوب کلی برنامه داشته باشد تا این موارد حل شود. اگر رئیس‌جمهور این داشبورد مدیریت را سرحوله کارش قرار ندهد، دچار روزمرگی خواهد شد.

.

جلیلی گفت: بسیاری از مسائل مانند تورم و مشکلات خصوصی‌سازی‌ها و غیره ریشه در این دارد که باید اولویت این باشد که در اقتصاد کشور انضباط جدی باشد تا منابع و مصارف به بهترین شکل باشد که این عوارض بروز نکند. پیشرفت چگونه به‌دست می‌آید؟ این با مشارکت دادن همه‌ی مردم رخ می‌دهد و باید این امکان در آحاد مردم کشور جاری شود که نقش‌آفرینی کنند. ما برای این کار برنامه داریم و در تامین مالی، استفاده از ظرفیت دانشگاهیان و غیره برنامه داریم تا دچار عقب‌ماندگی‌ها نشویم.

وی اظهار داشت: عدالت این است که که پای‌کار بیایند و عده‌ای با رانت وارد این صحنه نشوند. باید اقتصاد مولد برنامه‌ریزی شود و بتواند جایگاه خود را در عرصه جهانی شناخته شود. ما امروز فرصت‌های تاریخی در سیاست خارجی داریم و تعامل‌های گسترده با کشورها می‌توانیم داشته باشیم و در این زمینه نیز امکانات علمی خوبی داریم.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: البته رسیدگی به این مسائل به‌معنای غفلت از معیشت مردم نیست و باید برای آن برنامه داشت و طرح سفر، سبد غذایی و دیگر طرح‌ها را برنامه‌ریزی کرده‌ایم.