خوشحالی گروهی از سینماگران از تعطیلی شبکه نمایش خانگی!

پس از آنکه انتقال اختیارات شبکه نمایش خانگی در حوزه وی‌او دی از سازمان سینمایی به سازمان صداوسیما عملا در مسیر اجرا قرار گرفت، برخی گروه‌ها و اصناف نسبت به چنین اتفاقی هشدار دادند و آن را به منزله پایان کار شبکه نمایش خانگی خواندند اما گروهی از سینماگران از قضا از این اتفاق خرسند شدند، چون بر این باورند این اتفاق به سینمای ایران ضربه اساسی وارد کرده است.

به گزارش «تابناک»؛ پس از آنکه چندی پیش صدور مجوز برای سریال‌های شبکه نمایش خانگی از سوی سازمان سینمایی متوقف شد، «تابناک» خبر داد، صدور مجوز «وی او دی / VOD» یا ویدیوکلوب‌های اینترنتی از سازمان سینمایی سلب و به سازمان صداوسیما واگذار شد، اکنون مجوز صدور محتوا برای وی‌او‌دی‌ها نیز سرنوشت مشابهی یافته و با توجه به آنکه مصرف کننده اصلی سریال‌های تولید شده برای شبکه نمایش خانگی VOD‌ها هستند، تاکید شده که از این پس باید برای عرضه در وی او دی‌ها از صداوسیما مجوز دریافت کنند.

با در نظر گرفتن اینکه برخی سریال‌ها به این سمت و سو رفته‌اند که یا اساسا توزیع فیزیکی در شبکه نمایش خانگی نداشته باشند و یا این توزیع را بسیار محدود انجام دهند، در عمل نهادی که مجوز پخش سریال در VOD را صادر کند، متولی حوزه شبکه نمایش خانگی است. بدین ترتیب با وقوع این تغییرات، عملا اختیارات از سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سلب و به سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی سازمان صداوسیما منتقل می‌شود.

این تغییر مسیر صدور مجوز می‌تواند تاثیرات چشمگیری در فرآیند تولید داشته باشد. «تابناک» با پیش بینی این وضعیت، در بهمن 1398، این پرسش را همان زمان مطرح کرد که «فیلمسازان به دریافت پروانه ساخت سریال برای وی‌اوی‌دی‌ها نیاز دارند؟!» و اکنون آن پیش بینی تحقق یافته است. با توجه به اینکه شماری از سریال‌های توزیع نشده با استاندارد سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد تهیه و هنوز توزیع نشده، مشخص نیست اگر قرار باشد ممیزی صداوسیما بر آن‌ها اعمال شود، چه فرمی رخ خواهند یافت.

این تغییر و تحولات قاعدتا واکنش‌هایی داشت و کانون کارگردانان و فیلمنامه نویسان سینمای ایران به عنوان دو مجموعه صنفی در این زمینه واکنش نشان دادند. در بخشی از بیانیه کانون کارگردانان آمده است: «توقف تولید سریال های نمایش خانگی توسط سازمان سینمایی، مقدمه‌ای بر دخالت سازمان‌های دیگر در محدود کردن هرچه بیشتر این تولیدات خواهد بود که نتیجه آن نابودی پلتفرم های فضای آنلاین، از دست رفتن مخاطبین میلیونی و بیکاری بسیاری از اهالی زحمتکش سینمای ایران خواهد بود که در تولید این سریالها نقش دارند. کانون کارگردانان سینمای ایران ضمن تقبیح این رفتار، هرگونه عملی را که مانع کسب و کار، محدود ساختن و توقف فعالیت سینماگران شده شدیدا محکوم می کند و خواستار ادامه روند تولید سریال های نمایش خانگی توسط سازمان سینمایی است.»

کانون فیلمنامه‌نویسان با لحنی نسبتا متفاوت در بخشی از بیانیه‌اش تاکید کرد: «با توجه به این‌که در چند سال گذشته بیش‌ترین نظارت و ممیزی و اعمال نظرات از سوی هر دو سازمان یعنی هم سازمان سینمایی و هم سازمان صدا و سیما بر روی فیلم‌نامه اعمال شده است، کانون فیلم‌نامه‌نویسان با توجه به ارتباط ناگزیر شغلی اعضای خود با هر دو سازمان، پیشنهادات و انتقاداتی را به شرح زیر مطرح می‌کند: 1- می‌توان پیش‌بینی کرد که انتقال صدور مجوز از سازمان سینمایی به صدا و سیما به انحصار مطلق در این حوزه و یک‌سان‌سازی تولیدات دو بخش متفاوت، و کم‌رنگ شدن جذابیت‌های تولیدات بازار کار منجر شود. 2- بارها از زبان مسئولان فرهنگی شنیده‌ایم که مشکل سینما و آثار نمایشی ما ضعف فیلم‌نامه است. به عقیده‌ی کانون فیلم‌نامه‌نویسان، بزرگ‌ترین مشکل، عدم درک مسئولان نظارتی از ماهیت پیچیده فیلم‌نامه و فیلم‌نامه‌نویسی‌ست‌. 3- معتقدیم ارتقای سطح فیلم‌نامه‌نویسی و ساخت آثار قابل قبول در گرو ارتباط تنگاتنگ سازمان‌های نظارتی و تولید با تنها نهاد و صنف فیلم‌نامه‌نویسی‌ست، وگرنه منشأ بودجه‌ی تولید و دولتی بودن یا خصوصی بودن آن، هرگز مجوزی برای حاکمیت محض صاحبان احتمالی سرمایه برای تولید آثار ضعیف نخواهد بود. 4- به سازمان سینمایی و سازمان صداوسیما پیشنهاد می‌کنیم بیش از توجه به متولی‌گری، نگران کارنامه‌ی خود در ساخت محصولاتی نمایشی باشند که تنها در یک میدان بی‌رقیب شانس دیده‌شدن دارند.»

البته این نظر همه سینماگران نبود و گروهی از سینماگران بانفوذ در سینما موضع دیگری داشتند و از قضا از این اتفاق خوشحال بودند که عمدتا ترجیح دادند سکوت کنند. غلامرضا موسوی تهیه کننده سینما از معدود اشخاصی بود که احساسش را پنهان نکرد و به صراحت با این اتفاق همراهی و آفات توسعه VOD‌ها را این طور بیان کرد: «گرانی تولید و دستمزدها، کمبود هنرپیشگان آن هم کسانی که سینمای ایران را به شهرت رساندند، و معمولا پول بادآورده و در برخی موارد پول کثیف و... پول در شبکه نمایش خانگی حرف اول را می زد و بعدها در VOD ها و صد البته اسکناس قوانین را دور می زد.»

موسوی تنها نیست و بسیاری از سینماگران از این اتفاق و حتی تعطیلی وی او دی‌ها خوشحالند. بسیاری از تهیه کننده‌ها دستمزدها میلیاردی که برای برخی سریال‌های پخش شده در وی او دی‌ها پرداخت می‌شود و مسیر تولید در سینمای ایران را مختل کرده، عاملی مخرب و به مثابه ضربه‌ای کاری به سینما تلقی می‌کنند. آنها تاکید دارند که قواعد سینما توسط این بخش به هم ریخته شده که این نگاه دور از مباحث کارشناسی نیست. از این منظر اگر وی‌او دی‌ها تعطیل شوند، بخش قدرتمندی در سینمای ایران خرسند خواهد بود.