درگیری لفظی هاشمی رفسنجانی و هادی خامنهای با آذری قمی بر سر ولایت مطلقه فقیه / آذری قمی: مبادا با رحلت امام بخواهند اختیارات ولی فقیه را کاهش دهند / هاشمی: اعضای شورای بازنگری عوام نیستند که از حرفهای شما بترسند / هادی خامنهای: ما حامی سفت و سخت ولایت مطلقه هستیم، احتمال دارد شما نباشید
یکی از مسائل مهم بازنگری قانون اساسی میزان اختیارات ولایت فقیه و بحث مطلقه بودن آن بود که اغلب اعضای این شورا و بخصوص چپهای دهه 60 به این موضوع اذعان و اعتراف داشتند.
سرویس سیاست مشرق - در شورای بازنگری قانون اساسی بلافاصله بعد از رحلت امام، یکبار دیگر بحث ولایت مطلقه فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی به بحث گذاشته شده است. دستور بازنگری را امام راحل در اردیبهشت ماه صادر کردند و خودشان در خرداد از دنیا رفتند. برخی از اعضای شورای بازنگری مانند آقای احمد آذری قمی که از روحانیون برجستهی آن زمان و عضو جامعهی مدرسین حوزه علمیه قم و مجلس شورای اسلامی بود نگران بودند که مبادا با رحلت امام، افرادی به دنبال مقابله با ولایت مطلقه فقیه باشند و اختیارات ولی فقیه را کاهش دهند.
شدت حمایت او از ولایت مطلقه فقیه به حدی است که در شورای بازنگری یک درگیری کلامی با آقای هاشمی رفسنجانی پیدا میکند که البته هاشمی رفسنجانی نیز از حامیان ولایت مطلقه فقیه بوده است. البته بعدها احمد آذری قمی از مخالفان نظام اسلامی گردید و سخنان او از سوی رسانههای دشمن به عنوان مقابله با ولایت فقیه مورد سوء استفاده فراوان قرار گرفت.
افراد دیگری که در شورای بازنگری قانون اساسی مخاطب مطالب آذری قمی هستند، اعضای جناح چپ از جمله آقای هادی خامنهای است که از اعضای فعال جناح چپ بوده است. جناحی که بعدها عنوان اصلاح طلب را برای خود انتخاب کرد و بسیاری از شخصیتهای مشهور آن در مساله ولایت مطلقه فقیه دچار اشکال شدند.
در آن زمان و در سال 1368 جناح چپ و از جمله هادی خامنهای از مدعیان جدی دفاع از ولایت مطلقه فقیه بودند و حتی مدعی بودند که حامی راستین ولایت مطلقه آنها هستند و جناح مقابل آنها به خوبی از ولایت مطلقه دفاع نمیکنند. از این جهت است که هادی خامنهای به درگیری لفظی با احمد آذری قمی وارد میشود و مدعی میشود که حامی واقعی ولایت مطلقه فقیه او و یارانش هستند.
آیت الله موسوی اردبیلی نیز از دیگران روحانیون برجسته نزدیک به جناح چپ است که در این درگیری لفظی وارد میشود. او نیز از حامیان ولایت مطلقه فقیه است که در این درگیری به آقای آذری قمی حمله میکند و مساله سواد حوزوی را مطرح میکند
بخشی از درگیری لفظی میان این افراد در مشروح مذاکرات بازنگری قانون اساسی چنین انعکاس یافته است:
آذری قمی - آقا پیشنهاد من این است که مسأله به این مهمی [مساله اختیارات ولایت مطلقه فقیه] را به یک مخالف و موافق تمام نکنید، این در تاریخ برای شما ننگ میشود. امام چند روز است از دنیا رفته این آقایان آمدند نشستند منتخبین امام آمدند این مسأله را حل کنند با این اصراری که امام داشته، خارجیها برایشان...
نایب (هاشمی رفسنجانی) - اینهایی که اینجا هستند عوام نیستند که از این حرفها بترسند.
آذری قمی - فردا خارجیها برای شما تفسیر میکنند چون آقای خامنهای سر کار آمده اختیاراتش را محدود کردند شما اینها را توجه دارید چه طور فرماند سپاه را میگویید حذفش نکنید، این مسألهساز است این بیشتر دنیا...
نایب رئیس (هاشمی رفسنجانی) - شما الان با اجازه کی صحبت میفرمایید؟ چرا بینظمی میکنید؟
آذری قمی - با اجازه خودتان!
نایب رئیس (هاشمی رفسنجانی) - آخر نظم جلسه را با این حرفها به هم میزنید.
آذری قمی - من پیشنهادم این است که در این مسأله بیشتر باید صحبت بکنیم. یک مخالف و موافق.
منشی (یزدی) - حاج آقا آذری من بعد از اینکه آقایان صحبت کردند شما را در نوبت میگذارم تا صحبت کنید.
نایب رئیس (هاشمی رفسنجانی) - خوب این پیشنهاد را با دعوا که نمیگویند. برادرانه، آرام پیشنهادتان را بفرمایید ما هم پیشنهاد شما را بررسی میکنیم. گفتیم امروز مثل اینکه توی غذایتان فلفل زیاد ریختهاند!
آذری قمی - همین مصوبات روزهای گذشته از فلفل بدتر است.
منشی (یزدی) - آقای [هادی] خامنهای بفرمایید.
سیدهادی خامنهای - بسم الله الرحمن الرحیم. البته نوع بحثهایی که اینجا میشود یک مقداری اگر رعایت آییننامه نبود و ما ملاحظه نمیکردیم اینها جواب دارد و جوابهای درست و حسابی دارد، یعنی این جور بحث میشود که آن عدهای در اینجا طرفدار سفت و سخت ولایت مطلقه هستند یک عده منکرند در حالی که ما اگر بخواهیم اثبات کنیم مسائل گذشته را عکسش ممکن است به اثبات برسد. عرض کنم که من معتقدم که نه، منظور آقای موسوی اردبیلی این بود که آقای محمدی استنباط کردند و نه اصولا این مخالفت معنایش این است که اینجا حذف باشد بنده هم برای اینکه آقای محمدی خاطرشان جمع بشود برای چندمین بار تکرار میکنم که ما همهمان به ولایت مطلقه فقیه معتقدیم. در قانون اساسی هم در غیر واحد مرهای اسمش برده شده است، بنابراین اینکه در فصل اختیارات و وظایف دوباره این اسم را ببریم یا نبریم چیزی عوض نمیشود. این ولایت هست...
موسوی اردبیلی - آقای هاشمی اگر قرار باشد در بین صحبتها تحریف و این حرفها باشد ما میتوانیم شدیدترین تحریفها را... خواهش میکنم آقایان این حرفها را دیگر به دهان نیاورند چون نه صدایشان بلندتر است و نه سوادشان بیشتر است...
آذری - حاج آقا کسی با شما نبود.
یزدی - حاج آقا موسوی! درست میفرمایید ولی اجازه بفرمایید آقای [هادی] خامنهای صحبتشان را تمام کنند، آقای آذری پیشنهادتان محفوظ میماند، اجازه بدهید با آییننامه کار کنیم. [1]
[1] - صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی (جلسه41-29)، ص: 1378.