دریافت عوارض چندباره به اسم مالیات برارزش افزوده روی بلیت هواپیما

به گزارش مشرق، خرداد سال 1400 مصوبه قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده تصویب و در تیر ماه ابلاغ و قرار شد 6 ماه دیگر یعنی دی ماه این قانون اجرایی شود. یکی از بخش‌هایی که به صورت مستقیم با گردشگری در ارتباط است، حمل و نقل بوده که براساس جزو 13 بند «ب» ماده 9 قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده، خدمات حمل و نقل اعم از بار و مسافر درون و برون شهری و بین‌المللی جاده‌ای، ریلی و دریایی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است. در واقع در این قانون بخش حمل و نقل هوایی حذف شده است به این معنا که حمل و نقل هوایی شامل این معافیت نمی‌شود بلکه مشمول افزایش 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده می‌شود.

این اتفاق طبق این قانون باید در پروازهای داخلی و خارجی و مسافری و باری رخ دهد. اعلام اجرایی شدن این قانون از دو روز پیش تاکنون فضای مردم جامعه، ایرلاین‌ها و فعالان حوزه گردشگری را ملتهب کرده است. مردم مخالف این افزایش قیمت هستند. آنها اعلام می‌کنند که در طول سال بارها شاهد افزایش نرخ بلیت هواپیما شده اند. از طرفی این مالیات بر ارزش افزوده کالایی است که در نهایت مسافر به عنوان مصرف کننده باید آن را بپردازد.

بنابراین فشاری که به مردم می‌آید موجب خواهد شد دفاتر مسافرتی نیز درآمد کمتری از محل فروش بلیت هواپیما داشته باشند اما در نهایت آنکه از این افزایش نرخ سود می‌برد، ایرلاین‌ها هستند. سعیدی از پیشکسوتان فعال در حوزه آژانس‌های مسافرتی معتقد است که قوانین باید برای رفاه جامعه باشد اگر این اتفاق نیفتد با مشکل رو به رو می‌شویم چون همین الان نیز جو جامعه به دلیل افزایش نرخ بلیت ملتهب شده است.

ابهام و اشکال در قانون جدید

این قانون ابهام دارد. در واقع قوانین بین المللی حمل و نقل هوایی بر این عقیده هستند که چون مبدا و مقصد سفر در دو کشور مختلف است امکان اعمال مالیات بر ارزش افزوده را ندارند. یعنی ممکن است مسافری از ایران بلیت تهران به نیویورک را بخرد اما چون مقصد آن کشور دیگری است شامل قوانین مالیاتی کشور مبدا نمی‌شود. از این رو مدیران فروش خطوط هوایی بین المللی که سالهاست در ایران فعالیت می‌کنند با این اقدام مخالف هستند. آنها می‌گویند که یاتا به آنها مجوز افزایش نرخ بدهد.

جالب اینجاست که در نشستی با اعضای انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و نمایندگان کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی بر این نکته تاکید کردند که این افزایش نرخ به ضرر مردم خواهد بود و امیدواریم که این قانون اجرا نشود.

از طرفی این قانون نه تنها ابهام دارد بلکه یک خلأ یا اشکال نیز به آن وارد است. آن هم اینکه اگر مسافری از ایران بلیت بخرد، گران‌تر از زمانی خواهد بود که از خارج از کشور این بلیت را تهیه کند و این در واقع خروج ارز از کشور. چون حتما مسافر ترجیح می‌دهد با این افزایش نرخ‌ها، قیمت کمتری بپردازد. بنابراین این وسط سر فروشندگان بلیت نیز بی کلاه خواهد ماند!

تعجب نماینده مجلس از قانون جدید

اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس این قول را داد که هفته دیگر با توجه به مطالبات اعلام شده، جلسه بررسی این موضوع برگزار و نتیجه به بهترین شکل ارائه شود.

او همچنی از تصویب قانون مالیات بر ارزش افزوده تعجب کرد و گفت: نکات فنی مورد بحث اعضای انجمن صنفی و نمایندگان ایرلاین‌های خارجی درست بود باید در جلسه یکشنبه کمیسیون عمران بررسی شود. این موارد باید از قبل بررسی می‌شد من تعجب می‌کنم چرا این قانون تصویب شده است.

در مقابل تعجب عضو کمیسیون عمران، مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفته که مقصر افزایش نرخ ایرلاین‌ها نیستند بلکه نمایندگانی هستند که با وضع و تصویب این قانون باعث افزایش نرخ شده‌اند.

حرمت الله رفیعی رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز معتقد است ایرلاین‌ها نه تنها 9 درصد را می‌گیرند بلکه خواهان دریافت 5 درصد عوارض شهرداری هم هستند درحالی که گفته شده بود این عوارض باید حذف شود.

رفیعی توضیح داد: همین الان هم مالیات زیادی به ایرلاین‌ها داده می‌شود. این پول از جیب مردم بیرون می‌آید به خزانه هم نمی‌رود بلکه مستقیم به جیب ایرلاین می‌رود. درحال حاضر غیر از TAX، عوارض شهرداری، فرودگاهی و نظارت بر ایمنی در سفرهای داخلی و عوارض فرودگاه بین المللی در سفرهای خارجی از مردم گرفته می‌شود. این عوارض فرودگاهی از هر فرودگاه بین المللی که پرواز بلند شود گران است.

برای فرودگاه امام خمینی (ره) چیزی در حدود 500 هزار تومان. اما فکر کنید این پول کجا می‌رود؟ این مالیات را ایرلاین‌ها می‌گیرند والا چرا در 24 سال اخیر جایی مانند فرودگاه امام هیچ تغییری نکرده است و امکاناتش در حد فرودگاه شهرهای کوچک است؟ این پول کجا خرج شد؟ اگر فرودگاه آتاتورک TAX می‌گیرد در صنعت گردشگری خرج کرده یا فرودگاه جدید ساخته است اما این پول حتی به خزانه دولت هم نرفته چون ایرلاین‌ها الان بیشترین بدهی‌ها را دارند.

محمد طاهری از اعضای هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز گفت: چرا از این پول بخش خصوصی منتفع نمی‌شود؟ شرکت‌ها قیمت بلیت را پایین نگه می‌دارند و TAX را افزایش می‌دهند. یعنی اگر مسیر تهران نیویورک 24 میلیون تومان است 12 میلیون تومان آن TAX است تا کمیسیونی به بخش خصوصی ندهند.

بنا به گفته اعضای این انجمن؛ سال 88 سازمان امور مالیاتی بحث اضافه شدن مالیات بر ارزش‌افزوده بر روی بلیت هواپیما را مطرح کرد پس از آن باید افراد در سایت اعلامی ثبت نام می‌کردند اما سایت مشکل داشت تا اینکه کم کم فراموش شد. حالا بعد از 11 سال دوباره سازمان پیگیر مطالباتش شده و جریمه دیرکرد این 11 سال را هم می‌خواهد.

حداقل و حداکثر نرخ بلیت هواپیما براساس قانون جدید

براساس نرخی که سازمان هواپیمایی برای بلیت‌ها در روز 13 دی ماه اعلام کرده، به عنوان مثال از اراک تا تهران هر مسافر باید حداکثر 580 هزار تومان بپردازد. یک میلیون و 360 هزار تومان هزینه بلیت هواپیما از کیش به تهران است. بلیت کیش به تبریز نیز حدود یک میلیون و 650 هزار تومان فروخته می‌شود.

این هزینه‌ها اگرچه برای بلیت‌های داخلی است اما افزایش 4 درصدی بلیت خارجی خیلی از مسافران و گردشگران را نیز نگران کرده است. چون در سال 1401 موضوع افزایش نرخ عوارض خروج از کشور نیز مطرح خواهد شد و باید به هزینه‌های سفر این عوارض نیز اضافه شود. عوارضی که بیشتر به جریمه شباهت دارد. اما ای کاش حداقل این عوارض در صنعت گردشگری هزینه می‌شد. این موضوع را ایوب هاشمی از کارشناسان گردشگری مطرح کرد و گفت: دیگر نمی‌توانید عوارض خروج از کشور را در هزینه‌های سفر نادیده بگیرید.

او می‌گوید: اختلاف ارزش پول ایران باعث شده تا نه تنها هزینه‌های سفر بالا برود بلکه عوارض خروج نیز بر آن اضافه شده و حالا باید بابت اینکه از کشور خارج می‌شوید نیز هزینه هنگفتی به دولت بدهید هر چند گفته شد این هزینه برای بازسازی و بعدها گفتند این هزینه به گردشگری کشور تعلق می‌گیرد اما آنطور که رؤسای سازمان و وزرای میراث فرهنگی بارها مطرح کردند هیچ وقت این پول در اختیار صنعت گردشگری نبود.

حسن خوشخو مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها و شرکت‌ها و مؤسسات هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری با توجه به تمامی این اعتراضات که در دو روز گذشته به وجود آمده گفته است که عدم شفافیت در اجرای این قانون احتمالا موجب حذف مالیات بر ارزش افزوده از پروازهای خارجی شود.

اما باید توجه کرد که بنا به گفته خوشخو این حذف در حوزه پروازهای خارجی وجود خواهد داشت نه پروازهای داخلی!