در سایه شاه؛ روایت 33 سال حکومت‌داری در اصفهان

تاکنون چندین کتاب و پایان نامه در باره ظل السلطان حاکمی که 33 سال با قدرت بر اصفهان و جنوب حکومت کرد، نوشته شده اما این کار، جامعیت خاصی دارد. به تاریخ قاجاریه از چشم اصفهان پرداخته و در باره این شهر و تحولات مهم دوره ظل السلطان به تفصیل سخن گفته است. مقدمه شهر دین و افیون در باره گروه های مذهبی و دینی مختلف در شهر و جنبه های اقتصادی با تأکید بر زراعت و تنباکو است.

فصل اول ظل السلطان و بحث کارون و حق کشتی رانی در آن و جدالهای ناشی از آن است. فصل دوم در باره افول قدرت او از پس از سال 1295 ق است. فصل سوم فعالیت های آقا نجفی و دیگر روحانیون با بابیه در اصفهان و مواضع ظل السلطان و دولت قاجاری در این باره است. فصل چهارم داستان شورش علیه امتیاز تنباکو در این شهر مهم است. فصل پنجم مقاومت ضد بریتانیایی و دیگر مبارزات تجاری علیه خارجی هاست. فصل ششم و هفتم در باره فعالیت مسیونرهای مسیحی در اصفهان، مبارزه علما با آنها، و تلاش آنها برای مسیحی کردن یهودیان و دیگر اقلیت هاست. فصل هشتم ادامه ماجراهای اصفهان بعد از تأسیس کنسولگری روسیه و بازهم درگیری با بابیه در 1321 ق است. فصل نهم برآمدن مشروطه و تلاش ظل السلطان برای تصاحب سلطنت و سرانجام سقوط اوست. این کتاب تاریخ سیاسی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی شهر اصفهان در این دوره است. در آن از نقش آقا نجفی و برادرش حاج آقا نور الله و دیگر رهبران روحانی شهر به تفصیل یاد شده است. جنگ پنهان میان دولت و روحانیون در بخش عمده ای از این سالها در این شهر جریان دارد و نمونه از تاریخ پنهانی ایران دوره قاجاری بویژه در نیمه دوم آن است.

نویسنده کتاب خانم هایدی ا. والشر و مترجم مجد الدین کیوانی است. کتاب با نمایه ها در 648 سامان یافته است. منابع و کتابشناسی مفصل و این کمک به کسانی است که علاقه مند به شناخت منابع اصفهان هستند. تاریخ نشر چنان که روی جلد آمده 1400 / 2021 است. چاپ متن انگلیسی کتاب سال 2008 بوده است. مقدمه مترجم هم در وصف کتاب گویا و نثر فارسی کتاب روان و قابل فهم است.