دستیابی به فناوری تحریمی شیرین سازی گاز

به گزارش مشرق، فناوری جداسازی غشایی گاز در اختیار معدود شرکت‌هایی در دنیا است که عمدتاً آمریکایی هستند و تامین آنها نیز به دلیل تحریم‌ها مقدور نیست. از سوی دیگر صنایع کشور به ویژه صنعت نفت نیازمند این فناوری است.

از این رو، برای شکستن انحصار این محصول، تحقیقات و آزمایشات متعددی در مرکز فناوری غشایی دانشگاه شریف توسط پژوهشگران این دانشگاه آغاز شد که ماحصل آن به همکاری با شرکت نفت فلات قاره برای تامین گاز شیرین سکوهای نفتی کشورمان منتهی شد.

در اولین گام، شیرین سازی گاز سکوی ابوذر با استفاده از پایلوت شیرین سازی غشایی با موفقیت مورد ارزیابی قرار گرفت. طی این آزمایشات میزان گاز هیدروژن سولفید از ppm22000 به زیر ppm 2000 کاهش یافت که میزانی بسیار خوب برای ورودی توربین ها است.

سید عباس موسوی عضو هیات علمی دانشکده مهندسی شیمی و نفت دانشگاه صنعتی شریف در گفت و گو با خبرنگاران درباره این دستاورد علمی پژوهشی توضیح داد: تامین برق سکوهای نفتی نیاز به گاز دارد و این گاز باید سر توربین‌های گازی بسوزد و در آنجا تبدیل به برق شود تا برق سکوی نفتی را تامین کند.

وی یادآور شد: مشکلی که وجود دارد این است که گاز تولیدی در سکوی نفتی ترش است و ناخالصی دارد و باید جدا شوند. اگر این مواد جدا نشوند باعث خوردگی و از بین رفتن تیغه های توربین های گازی می شود بنابراین نیاز است که شیرین سازی صورت بگیرد.

عضو هیات علمی دانشکده مهندسی شیمی و نفت دانشگاه شریف گفت: برای شیرین سازی گاز ترش روش های متفاوتی وجود دارد؛ یکی از روش های نوین برای این منظور روش غشایی است که از دو سال پیش با شرکت فلات قاره برای انجام این کار وارد مذاکره شدیم و براساس توافق قرار شد که مرحله اول طرح در مقیاس پایلوت اجرا شود تا اگر نتایج رضایت بخش بود، وارد فاز اصلی شویم.

موسوی افزود: بعد از یکسال فعالیت، دستگاه در سکوی ابوذر تست شد و نتایج آن مورد قبول کارفرمای اصلی یعنی شرکت نفت فلات قاره قرار گرفت برهمین اساس به زودی وارد فاز اصلی می شویم و یک سکوی نفتی را به طور کامل پوشش دهیم.

این پژوهشگر گفت: به دلیل تحریم ها امکان وارد کردن این سیستم در کشور نیست حتی اگر بخواهید قیمت بگیرید قیمت این دستگاه را هم نمی دهند. این مساله باعث می شود که این سیستم و دستگاه اهمیت پیدا کند چرا که محصولی غیرقابل دسترسی است.

وی یادآور شد: این طرحی حدود 20 سال پیش شروع شده اما در این مدت خیلی به آن اقبال نشده است و درواقع کنار گذاشته شده بود اما بعد از گذشت این مدت شرکت نفت پیگیر این طرح شد و اعلام آمادگی برای همکاری کردند.

موسوی گفت: بعد از یک سال تلاش مداوم و با توجه به سبقه 20 ساله، فناوری جداسازی شیرین سازی غشای گازی به نتیجه رسید.

عضو هیات علمی دانشکده مهندسی شیمی و نفت دانشگاه شریف در ادامه افزود: مهمترین مشکل ما این است که در طول این سال ها صنعت رغبتی نشان نمی داد اما پس از اینکه صنعت نیاز خود را اعلام کرد در طول یکسال این کار به سرانجام رسید. مهمترین چالش ما در پژوهش رغبت صنعت است. صنعت باید از کارهای پژوهشی حمایت کند و از طرف دیگر کمی هم حوصله داشته باشد.

موسوی ادامه داد: دولت و مجلس باید با قوانین و دستورالعمل ها صنایع را به سمت دانشگاه ارجاع دهند تا بین صنعت و دانشگاه ارتباطی تنگاتنگ ایجاد شود و از دانشگاه ها در حیطه پروژه های پژوهشی حمایت کنند.

وی یادآور شد: رهبر معظم انقلاب در سخنانشان بر اقتصاد دانش بنیان تاکید دارند؛ بنابراین باید بدانیم که اقتصاد دانش بنیان موتور محرک صنایع است؛ بنابراین دولت و مجلس با قانون گذاری درست به توسعه پژوهش هدف محورو پژوهشی که به نتیجه برسد و مشکلی را حل کند باید کمک کنند.

عضو هیات علمی دانشکده مهندسی شیمی و نفت دانشگاه شریف گفت: تامین بودجه پژوهش مهم است اما مهمتر از بودجه حمایت لازم است. حتی اگر پول و منابع مالی باشد اما حمایت نباشد کار به نتیجه نمی رسد. حمایت لجستیکی و در کنار آن تشویق مهم است.

گاز ترش (Sour gas) در خود گوگرد یا ترکیباتی از گوگرد دارد که حتما باید از آن خارج شود زیرا هم محصول پالایش شده را نامرغوب می سازد و هم برای وسایل و دستگاه ها زیان آور است.

گاز ترش به نوعی از گاز طبیعی گفته می‌شود که شامل مقدار اندکی هیدروژن سولفید (H2S) و گاهی اوقات دی اکسید کربن (CO2) است.

وجود این دو ناخالصی در خطوط لوله انتقال گاز موجب خوردگی و فرسایش شدید تجهیزات می شود. به منظور زدودن این مواد از گاز طبیعی از فرآیندی به نام شیرین‌سازی گاز استفاده می‌شود. در واقع گاز ترش به دلیل خورندگی بالا، سمی بودن و پائین بودن کیفیت مورد فرایند شیرین سازی قرار می گیرد.